xromata.com


Τερψιχορη

 

Μούσες και χρώματα

[Τερψιχόρη]  

 

Εδώ και περισσότερο από δυο χρόνους, τοποθετήσαμε τις 9 Μούσες στον έγχρωμο, πλέον, εννεαδικό πίνακα (την βάση των ‘μαγικών τετραγώνων’) σε μια προσπάθεια χρωματισμού κάθε μιας από τις Μούσες.

https://xromata.com/?p=10034

Εξετάζουμε τώρα κάθε μια από τις Μούσες χωριστά, εξετάζοντας την σημασία του ονόματός της, το χρώμα με το οποίο την έχουμε ντύσει (δηλαδή το χρώμα του τετραγώνου στο οποίο την έχουμε τοποθετήσει), και αριθμοσοφικά τον αριθμό του αντίστοιχου τετραγώνου.

Αφού ασχοληθήκαμε ήδη με τις Μούσες Κλειώ, Ευτέρπη, Θάλεια και Μελπομένη, σειρά έχει τώρα η πέμπτη Μούσα, η Τερψιχόρη.

 

 

 

 

Τερψιχόρη

 

Η Μούσα που εξετάζουμε εδώ, είναι η Μούσα Τερψιχόρη, η πέμπτη στην καθιερωμένη σειρά των Μουσών, τοποθετημένη στο πέμπτο τετράγωνο του εννεαδικού πίνακα, που είναι χρωματισμένο κίτρινο και φέρει τον αριθμό πέντε.

Η Τερψιχόρη είναι η Μούσα της Λυρικής ποίησης και της Όρχησης, δηλαδή του Χορού, του χορού των χορικών του δράματος και κατ’ επέκταση του κινησιολογικού και ρυθμικού χορού.

 

 

Το όνομά της προέρχεται από το ρήμα τέρπω (ευφραίνω) και το ουσιαστικό χορός.

Είναι δηλαδή σύνθετο από το ‘τέρπω’ και ‘χορός’.

Ο ‘χορός’ βγαίνει από την ρίζα «χαρ» (χαίρω), όπου η ομαδική χαρά (συγκίνηση) μετατρέπεται σε κινήσεις (χορό) κάτω από τον ρυθμό που δίνουν οι χορδές της λύρας.  

Θεωρείται η ευρέτρια του χορού και της λύρας (έγχορδου μουσικού οργάνου) που είναι και το βασικό σύμβολό της, μαζί με τον αυλό και το τρίγωνο.

 

 

Όπως αναγράφει ο Ηλίας Τσατσόμοιρος στο βιβλίο του «Ιστορία Γενέσεως της Ελληνικής Γλώσσας», σκοπός της Μούσας Τερψιχόρης είναι η δια του Λόγου ανάπτυξη, ήτοι το ξετύλιγμα της εξέλιξης σπουδαίων συμβάντων, δια της λογικής ερμηνείας αυτών, ώστε να ενεργοποιηθούν οι δυνάμεις εκείνες που αυτοπεριορίζουν, δαμάζουν, δεσμεύουν τις άλογες πράξεις, χάριν της γενικής χαράς που είναι ο δείκτης πολιτισμού σε κάθε επίπεδο καλλιέργειας και ανάπτυξης των λαών.

Βεβαίως θα αναρωτηθούμε εδώ, η Μούσα του Χορού, που χορός κατά

κύριο λόγο ταυτίζεται με την κίνηση, πώς έχει σκοπό της την δια του Λόγου εκφραστική ανάπτυξη σπουδαίων συμβάντων;

Πριν από όλα ας θυμηθούμε την τοποθέτηση της Τερψιχόρης στον εννεαδικό πίνακα. Η θέση της είναι στο πέμπτο τετράγωνο του πίνακα που είναι το κεντρικό μεσαίο κίτρινο τετράγωνο, το τετράγωνο του Λόγου και της Βεβαίωσης.

 

 

Είναι το τετράγωνο της Ψυχής, που φέρει το δισυπόστατο κίτρινο χρώμα (= το χρώμα της Ψυχής), η οποία δονείται από τις εντυπώσεις, επομένως ενέχει από την φύση της την κίνηση.

 

 

Τώρα, εμείς οι σύγχρονοι άνθρωποι, με την λέξη «χορός» φέρουμε αμέσως στον νου μας τους χορούς που χορεύουμε δονούμενοι από τους ρυθμούς της μουσικής.

Χορός είναι επίσης και ό,τι βλέπουμε σε χορευτικές παραστάσεις, είτε πρόκειται για κλασικό χορό, είτε χορό τζαζ, είτε παραδοσιακούς χορούς, είτε ακόμα και αισθησιακούς χορούς, είτε στο χοροθέατρο.

Με αποκορύφωμα το τελευταίο, όλες οι μορφές χορού που παρακολουθούμε ή χορεύουμε, μας άγουν σε ψυχικές δονήσεις, μας ψυχαγωγούν.

 

 

Ψυχαγωγία, δηλαδή οδήγηση της ψυχής σε συγκινησιακές ατραπούς, ήταν ο στόχος των χορικών (του χορού) κατά την διδαχή των αρχαίων δραμάτων.

Οπότε, ο χορός της Τερψιχόρης αναφέρεται πρωτίστως στον διδακτικό ψυχαγωγικό θεατρικό χορό, ο οποίος είναι ‘Λόγος’.

Ο πρωτόγονος άνθρωπος, πριν ακόμα καλά – καλά μιλήσει, για να εκφραστεί και να μεταδώσει / αφηγηθεί συμβάντα και δρώμενα, χρησιμοποιούσε κινήσεις του σώματός του, μιμητικές και χορευτικές. Έτσι λοιπόν, ο χορός – κίνηση υπήρξε ο προπομπός του λόγου.

 

 

Ας εξετάσουμε τώρα, όπως κάναμε και στις προηγούμενες Μούσες, την σημασία των γραμμάτων που απαρτίζουν το όνομα της Τερψιχόρης:

Τ τέχνη

Ε εγείρει, ωθεί

Ρ ροή, κίνηση, ρυθμός

Ψ ψυχή, ψάλλω

Ι καθοδηγώ, κατευθύνω

Χ χαίρω, χωρέω = κινούμαι προς τα εμπρός

Ο χώρος, όφελος

Ρ ρέζω = ενεργώ

Η αρετή, ήρως  

Αυτά για την Τερψιχόρη, την Πέμπτη, την μεσαία Μούσα, την Κίτρινη.

 

 

Αν θέλετε να θυμηθείτε τις ιδιότητες του κίτρινου χρώματος και όλα όσα έχουμε γράψει γι’ αυτό έως τώρα, δεν έχετε παρά να πάτε στην τρίτη, γαλάζια στήλη της ιστοσελίδας μας, να κάνετε κλικ μέσα στο πλαίσιο που γράφει ‘categories’ και να επιλέξετε το λήμμα ‘κίτρινο’.

Όσο για τις προηγουμένως αναρτηθείσες Μούσες, θα τις βρείτε στους κάτωθι συνδέσμους (links):

την Κλειώ στο https://xromata.com/?p=11157

την Ευτέρπη στα https://xromata.com/?p=11434

                        και https://xromata.com/?p=11446

την Θάλεια στο https://xromata.com/?p=11777

την Μελπομένη στο https://xromata.com/?p=12025

 


is | Topic: Κίτρινο, μαγικά τετράγωνα, Μύθοι και χρώματα | Tags: None

No Comments, Comment or Ping

Reply to “Τερψιχορη”