xromata.com


Συνεντευξη με τα χρωματα [ρλη΄]: το μπλε στα ζωα

 

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

 

 

 

 

Συνέντευξη με τα χρώματα

 

[ρλη΄]

 

 

Το Μπλε στα ζώα

 

[η΄]

 

-Στα φαινόμενα σκέδασης του φωτός οφείλεται και η εμφάνισή μου, εμένα του μπλε χρώματος, στο ζωικό βασίλειο, στο οποίο δεν υπάρχουν μπλε χρωστικές ουσίες, εκτός κάποιων μηδαμινών εξαιρέσεων όπως αποκαλύφθηκε αρκετά πρόσφατα, πχ, στις πεταλούδες obrinus olivewing, όπου δυο γαλάζιες κηλίδες στα φτερά τους (από μια στο κάθε φτερό) οφείλουν το χρώμα τους σε κάποια χρωστική ουσία και όχι σε σκέδαση του φωτός.

Στην σκέδαση φωτός οφείλεται και η ύπαρξη μπλε (για την ακρίβεια γαλάζιου) χρώματος που εμφανίζεται σε κάποιους από εσάς Άνθρωπε σε ένα και μοναδικό σημείο, τα μάτια.

Τα γαλάζια μάτια, κατά την ελληνική που σε πολλές άλλες γλώσσες, όπως στην αγγλική κ. α. αναφέρονται ως μπλε μάτια, στην πραγματικότητα δεν περιέχουν μπλε χρωστική ουσία.

Το χρώμα των γαλανών ματιών καθορίζεται από δύο παράγοντες:

την μελάγχρωση της ίριδας του ματιού και την σκέδαση του φωτός από το βαθύ στρώμα της ίριδας.

Στους ανθρώπους, η μελάγχρωση (η επίστρωση με μελανίνες) του βυθού της ίριδας ποικίλλει από ανοιχτό καφέ έως μαύρο.

Η εμφάνιση των μπλε, πράσινων και φουντουκί (hazel) ματιών προκύπτει από τη σκέδαση Tyndall του φωτός λόγω της δομικής κατασκευή της ίριδας, ένα οπτικό φαινόμενο παρόμοιο με αυτό που εξηγεί το μπλε του ουρανού.

Οι ίριδες των ματιών των ατόμων με γαλάζια μάτια περιέχουν λιγότερη σκούρα μελανίνη από εκείνες των ατόμων με καστανά μάτια, πράγμα που σημαίνει ότι απορροφούν λιγότερο φως μικρού μήκους, δηλαδή μπλε, το οποίο αντανακλάται προς τον θεατή.

Το χρώμα των ματιών ποικίλλει επίσης ανάλογα με τις συνθήκες φωτισμού, ειδικά για πιο ανοιχτόχρωμα μάτια.

Τα γαλάζια μάτια είναι πιο κοινά στην Ιρλανδία, στην περιοχή της Βαλτικής Θάλασσας και στη Βόρεια Ευρώπη.

Βρίσκονται επίσης στην Ανατολική, Κεντρική και Νότια Ευρώπη.

Τα μπλε μάτια βρίσκονται επίσης σε μέρη της Δυτικής Ασίας, κυρίως στο Αφγανιστάν, τη Συρία, το Ιράκ και το Ιράν.

Στην Εσθονία, το 99% των ανθρώπων έχουν μπλε μάτια.

Στην Δανία μόνο το 8% του πληθυσμού είχε καστανά μάτια, αν και λόγω της μετανάστευσης, σήμερα ο αριθμός αυτός είναι περίπου 11%.

Στην Γερμανία, περίπου το 75% έχει γαλαζωπά μάτια.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, από το 2006, ένας στους έξι ανθρώπους, ή το 16,6% του συνολικού πληθυσμού και το 22,3% του λευκού πληθυσμού, έχουν γαλανά μάτια. Τα γαλάζια μάτια γίνονται λιγότερο κοινά μεταξύ των Αμερικανών παιδιών. Στις ΗΠΑ, τα αγόρια έχουν 3-5% περισσότερες πιθανότητες να έχουν γαλανωπά μάτια από τα κορίτσια. Βεβαίως πέρα από εσένα Άνθρωπε, γαλάζια μάτια συναντάμε και σε αρκετά άλλα ζώα και πουλιά, από αίλουρους και κυνοειδή έως λέμουρους.

Οι γάτες εμφανίζουν συχνά γαλάζια μάτια. Το γαλάζιο μάτι είναι το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των Σιαμέζων γατιών, το οποίο είναι το μοναδικό χρώμα ματιού σε αυτό το είδος.

Γαλάζια μάτια έχουν και άλλα αιλουροειδή, όπως λεοπαρδάλεις, πάνθηρες, ακόμα και κάποια λιοντάρια.

Στα σκυλιά επίσης βλέπουμε την ύπαρξη γαλανών ματιών και ιδίως σε πολλά σκυλιά της ράτσας των χάσκυ.

Επίσης γάτες και σκύλοι εμφανίζουν συχνά ετεροχρωμία της ίριδας όπου συνήθως το ένα μάτι τους είναι γαλανό.

Ετεροχρωμία της ίριδας παρουσιάζουν και οι άνθρωποι, αρκετοί από αυτούς έχουν γαλανό το ένα τους μάτι.

Υπάρχει κατάλογος όπου αναγράφονται πολλοί γνωστοί άνθρωποι που έχουν το ένα τους μάτι γαλάζιο, μεταξύ των οποίων και αρκετοί καλλιτέχνες /ηθοποιοί όπως η Jane Seymour, o Kiefer Sutherland και ο Dan Akroyd. Από τα ιστορικά πρόσωπα ο πιο γνωστός ήταν ο Μέγας Αλέξανδρος που είχε ένα γαλανό μάτι και ένα καστανό.

Το φαινόμενο των γαλάζιων ματιών είναι κανόνας στα αλβινικά (αλφικά) ζώα και ως επί το πλείστον σε ζώα που παρουσιάζουν λευκισμό.

Ευνόητον είναι πως το γαλάζιο χρώμα των ματιών των ζώων δημιουργείται με τον ίδιο μηχανισμό που συμβαίνει και σ’ εσένα Άνθρωπε.

Παρ’ ότι βλέπουμε πολλά ζώα, όπως μπλε βατράχια και κάποια ερπετά, κυρίως όμως πουλιά και ψάρια να φαίνονται μπλε, στην πραγματικότητα μπλε χρωστικές ουσίες δεν υπάρχουν στο ζωικό βασίλειο, του οποίου τα χρώματα παράγονται από τρεις ομάδες χρωστικών ουσιών, τις μελανίνες (μαύρα, καφετιά, κόκκινα), τις αίμες (κόκκινα, ροζ) και τα καροτένια (κίτρινα, πορτοκαλιά, κόκκινα).

Οπότε τα μπλε, όπως και τα πράσινα χρώματα, στο ζωικό βασίλειο προκύπτουν από σκέδαση ακτινοβολιών που οφείλεται στην νανοδομική κατασκευή τριχών, λεπιών, φτερών. Εξ αιτίας αυτού του φαινομένου, το μπλε χρώμα στο ζωικό βασίλειο δεν είναι σταθερό αλλά εξαρτάται από την γωνία θέασης και τον φωτισμό. Σε πολλά είδη δε, κυρίως σε πουλιά και πεταλούδες, το μπλε χρώμα που εμφανίζουν ιριδίζει.

Γνωστότερα ζώα για το μπλε χρώμα τους είναι τα παγώνια, οι πεταλούδες μόρφο και τα ψάρια μανδαρίνοι καθώς και οι μανδρίλοι πίθηκοι για το χαρακτηριστικό μπλε χρώμα που εμφανίζεται στο ρύγχος τους.

Σε αντίθεση με το ζωικό βασίλειο, το φυτικό διαθέτει μπλε χρωστικές ουσίες, στην ομάδα το ανθοκυανίνων, που δίνουν μπλε χρώμα σε λουλούδια.

Σε αρκετές περιπτώσεις το μπλε χρώμα κάποιων λουλουδιών εξαρτάται και από το ph του εδάφους όπου φυτρώνει το φυτό, όπως π.χ. στις ορτανσίες. Αλλά αυτά θα τα πούμε σε λίγο….


is | Topic: ζωα και χρωματα, μπλε, Συνέντευξη με τα χρώματα | Tags: None

No Comments, Comment or Ping

Reply to “Συνεντευξη με τα χρωματα [ρλη΄]: το μπλε στα ζωα”