xromata.com


Από τα χρώματα στη μυθολογία (17β) [χρωματικές συνομιλίες] – From colors to mythology

Χρωματικές Συνομιλίες  (17β)

Από τα χρώματα στη μυθολογία.

 

 

 

Η σχέση της με ατμοσφαιρικά φαινόμενα επιβεβαιώνεται από το ζευγάρωμά της με τον Ζέφυρο, αλλά και από τις αδερφές της τις Άρπυιες, την Αελλώ, την Θύελλα και την Ωκυπέτη. Αυτές οι τρεις, σε αντίθεση με την καλή και πανέμορφη αδελφή τους, ήταν κακές και τερατόμορφες, όμως χάρη στην μεσολάβηση της Ίριδας γλίτωσαν από βέβαιο θάνατο, όταν τις συνέλαβαν οι γιοι του Βορέα, ο Ζήτης και ο Κάλαϊς και ήταν έτοιμοι να τις σκοτώσουν. Γι’ αυτό μετά από κάθε θύελλα τα άγρια φαινόμενα υποχωρούν και εμφανίζεται το Ουράνιο τόξο, η Ίρις, που χρησιμοποιεί σαν πρίσμα το ευρισκόμενο στην ατμόσφαιρα νερό, τις σταγόνες της βροχής, για να διαθλαστεί περνώντας ανάμεσά τους, ώστε να βάψει με τα χρώματά της τον ουρανό, δηλώνοντας συνθήκη ανάμεσα σ’ αυτόν και τη γη, ή αντίστοιχα, μεταξύ θεών και ανθρώπων, φανερώνοντας την παντοδυναμία του μεσολαβητή. Ναι! Είναι πανίσχυρη και αυτό δηλώνεται από διάφορες δύσκολες αποστολές που της είχαν ανατεθεί. Εξάλλου ήταν η μοναδική θεότητα που τολμούσε να πλησιάσει τα κατάμαυρα νερά της τρομερής Στυγός. Ακόμα και οι ισχυρότεροι των θεών δεν τολμούσαν να πλησιάσουν τη ζοφερή πηγή και όταν είχαν ανάγκη τα ύδατά της για να δώσουν τον τρομερότερο όρκο τους, την Ίριδα έστελναν να τα φέρει. (Μήπως άραγε σας έρχονται στο νου οι ηλεκτρομαγνητικές ακτινοβολίες και οι μαύρες τρύπες);

Αλλά ας δούμε τι σημαίνει το όνομά της.

Ανατρέχοντας σε ετυμολογικά λεξικά, διαβάζουμε ότι το αρχαίο θεωνύμιο Ίρις, προέρχεται από το Fιρις, το οποίο αντιστοιχεί στο ινδοευρωπαϊκό wir που σημαίνει «κάμπτω, λυγίζω». Αυτό ακριβώς συμβαίνει με την ακτίνα του φωτός, όταν περνά μέσα από κάποιο πρίσμα ή σταγόνα νερού. Κάμπτεται, διαθλάται και αντανακλά τα χρώματα του Ουράνιου τόξου. Τα χρώματα της Ίριδας.

 

 

 

 

 

Translation into English

From colors to mythology (b)

 

Iris’s relationship with atmospheric phenomena is confirmed by her mating with Zephyr wind, also by her sisters the Harpies, Aello, Thyella (Storm) and Ocypete. Those three, in contrast to their good and beautiful sister were bad and monstrous, but through the mediation of Iris they escaped from certain death, when they were arrested by the sons of Boreas, Zetes and Kalais who were ready to kill them. So when every wild storm goes away Iris appears as Rainbow, using the water drops of rain located in the atmosphere like a prism to refract the passing between them light to paint sky with colors as a treaty between heaven and earth, or, respectively, between gods and humans, revealing the omnipotence of the moderator. Yes! She is powerful and this is indicated by several different missions that had been assigned to her. She was also the only deity who dared to approach the jet-black waters of the terrible Styx. Even the strongest of the gods did not dare to approach the grim source, and when they needed its waters to give on it the most formidable oath they did send Iris to bear it. (This reminds a bit the electromagnetic radiation and the black holes).

But let’s see the meaning of her name.
Looking at etymological dictionaries, we find that the ancient deity name Iris comes from Firis, which corresponds to Indo-European wi-r means “bend”. This is what happens to the beam of light when it passes through a prism or a drop of water. Bents, refracts and reflects the colors of the rainbow, the colors of Iris.

 


is | Topic: Ίρις και τα χρώματά της, Μύθοι και χρώματα, Χρωματικές Συνομιλίες | Tags: , , , , , , , ,

5 Comments, Comment or Ping

  1. ΜΙΧΑΗΛ ALDEBARAN

    1

    Λοιπόν Πάνο, ορμώμενος απ’το wir= κάμπτω, λυγίζω, σκέφτηκα να κάνω μια έρευνα και δες τι ανακάλυψα, πώς δηλαδή κάποια πράγματα επιβιώνουν στο χρόνο, καλυμμένα
    σύμβολα, μέσα σε γλώσσες και διαλέκτους:
    1. Το αγγλικό wire = σύρμα, καλώδιο, συνδέω με σύρμα, συνδέω με πηγή ηλεκτρικής ενέργειας, καλωδιώνω, τηλεγραφώ και να η συνδετική κι επικοινωνιακή φύση της Ίριδας (θα μπορούσαμε να συμπεριλάβουμε και την καλωδιακή τηλεόραση, το internet, τηλεφωνία κ.λ.π.;)
    2.Το ομόηχο κροατικό vir, που αντιστοιχεί στο αγγλικό whirlpool = ρουφήχτρα (βλ. μαύρες τρύπες κι ύδατα της Στυγός). (*απ’ το whirl=στρόβιλος, στροβιλίζομαι)
    3.Το επίσης ομόηχο σανσκριτικό viir, το οποίο σημαίνει:
    α1) διαιρώ και διαιρούμαι, χωρίζω, διαχωρίζω, υφίσταμαι διαίρεση, σπάω σε κομμάτια, κατανέμω, μοιράζω (όπως με την Ίριδα και το πρίσμα ή τις σταγόνες της βροχής)
    α2) αποκαλύπτω, μαρτυρώ, βγάζω στη φόρα (τα εσώψυχά μου χρώματα; τα των θεών μηνύματα;)
    β) καθυποτάσσω, καταδαμάζω, κατανικώ, καταβάλω, κατακυριεύω, ισχυρός, δυνατός, γενναίος, ανδρείος.
    Αυτό το τελευταίο όμως και σε συνέργεια με το λατινικό αυτή τη φορά vir= άνδρας, σύζυγος, μας δίνει τι; Θεέ και Κύριε! Η πανέμορφη Ίριδα αρσενική; Μυστήρια πράγματα! (Μη ξεχνάμε όμως: ”Είναι πανίσχυρη και αυτό δηλώνεται από διάφορες δύσκολες αποστολές που της είχαν ανατεθεί”).
    Ακόμη ως παράγωγο έχουμε το virtue = αρετή, αξία, χρησιμότητα, (γυναικεία) αγνότητα (εδώ το σώσαμε κάπως), ενώ στα της θρησκείας σημαίνει την (αγγελική) Αρχή. Εντάξει,
    οι άγγελοι θεωρούνται ερμαφρόδιτοι ή αν η λέξη ενοχλεί κάποιους, ας πούμε καλύτερα άφυλοι. (κι ίσως αυτό να διαφωτίζει ακόμα περισσότερο την κατάσταση).
    Τέλος Πάνο μου, θα΄θελα να σ’ευχαριστήσω θερμά, καθώς
    αυτή η αναζήτηση, που ξεκίνησε μέσ’απ’ το xromata.com,
    είναι ένας απ’τους καταλυτικούς παράγοντες που με βοηθούν
    να “γηράσκω αεί διδασκόμενος”!
    25-01-10

    25 Jan
  2. ΜΙΧΑΗΛ ALDEBARAN

    2

    ΥΓ: Οι δυο λέξεις που ο δαίμονας του τυπογραφείου ακρωτηρίασε στο ανωτέρω comment μου, είναι οι ”καταβάλω” και ”ανδρείος”..

    25 Jan
  3. admin

    3

    Ενθουσιάστηκα ΜΙΧΑΗΛ ALDEBARAN με όσα γράφεις κλείνοντας το comment. Είναι σαν να ομολογείς πως είσαι κι εσύ ένας από αυτούς (τους λίγους προς το παρόν) που πάτησαν στο χρωματιστό μονοπάτι του πολύχρωμου βουνού και σκαρφαλώνουν στην παρδαλή πλαγιά του ανηφορίζοντας προς την λαμπερή (=φαλακρή)* κορυφή του.
    *Φαλακρή (και με αναγραμματισμό καραφλή) σημαίνει “η άκρη που λάμπει”.
    Όμως η φωτεινή κορυφή του χρωματιστού όρους είναι πολύ ψηλή, γι’ αυτό: “κράτα με να σε κρατώ ν’ ανεβούμε το βουνό”.
    1. Ναι, η Ίρις (wire) μας καλωδιώνει με την αρχική πηγή ενέργειας από την οποία προέρχεται και η ίδια.
    2. Ναι, η άλλη (καλωδιακή) άκρη της μας φθάνει μέχρι τον στρόβιλο της Στυγός και (;) στο πέραν αυτής άγνωστο (;)
    3. α1) Ναι, διαχωρίζεται στα χρώματά της
    α2) Ναι, η μαρτυριάρα, αποκαλύπτει τα μυστικά μας. Βγάζει τα εσώψυχά μας στη φόρα. Τρομερή η σχέση της με την ψυχολογία (πως άλλως, αφού κούρνιαζε κάτω από το θρόνο της Μεγάλης Αέρινης Ψυχής ΗΡΑΣ).
    β) Ναι, άλλαξε φύλο (χωρίς να απαρνηθεί το δικό της) και μεταλλάχθηκε στο ανδρικό ισοδύναμό της, τον πονηρούλη, κλεφτάκο, έμπορο ΕΡΜΗ. Ο δυισμός σε όλο του το μεγαλείο. (Ας μη ξεχνάμε ότι το εμπορεύομαι προέρχεται από το εν + πορεύομαι).
    Ναι, μπορεί η μετάλλαξή της να εμφανίζει την εμπορευσιμότητά της, όμως το αρχέτυπό της έχει τα στοιχεία της αρετής (virtue), αξίας….
    Ωωω!… ΜΙΧΑΗΛ ALDEBARAN, μεγάλη συζήτηση θα μπορούσαμε να αναπτύξουμε σ΄αυτά τα σημεία…
    Πάνος
    31-01-10

    25 Jan
  4. Nick Chalas

    4

    Hello Pano,
    Greek mythology always fascinates me. The interpretation of physical phenomena, the imagination involved in the interpretation of supernatural events in an effort to link clinatic extremes with superhuman beings, gods and other driving forces in these wonderful works of the Ancient Greek scripts show wonderful creativity. I have no doubt that there are likely terms and associated vocabulary stemming from these Ancient Greek names, and in general terminkoogy. I feel proud of our ancestors and privilidged to have had the opportunity to study their language.
    Cheers. Nick C C.
    16-10-2017

    25 Jan
  5. admin

    5

    Τί να πω, αγαπητέ Nick; Όσο μπαίνεις βαθύτερα μέσα στους μύθους, ανακαλύπτεις ανεκτίμητους θησαυρούς κι αναρωτιέσαι πώς και από ποιούς κρύφτηκαν τόσο έντεχνα όλα αυτά τα πολύτιμα πετράδια μέσα στην μυθολογία; Μένω έκθαμβος!
    Πάνος
    20-10-2017

    25 Jan

Reply to “Από τα χρώματα στη μυθολογία (17β) [χρωματικές συνομιλίες] – From colors to mythology”