xromata.com

Τί προκαλεί τα χρώματα του Aurora Borealis; (βορείου σέλαος)

[Από τον ιστότοπο ThoughtCo.]

Το Σέλας (Aurora) είναι το όνομα που δόθηκε στις ζώνες των χρωματιστών φώτων που φαίνονται στον ουρανό στα μεγαλύτερα γεωγραφικά πλάτη.

Το Βόρειο Σέλας φαίνεται κυρίως κοντά στον Αρκτικό Κύκλο.

Το aurora australis ή το Νότιο Σέλας φαίνεται στο νότιο ημισφαίριο.

Το φως που οράται προέρχεται από φωτόνια που απελευθερώνονται από το οξυγόνο και το άζωτο στην ανώτερη ατμόσφαιρα.

Ενεργητικά σωματίδια από τον ηλιακό άνεμο χτυπούν το στρώμα της ατμόσφαιρας που ονομάζεται ιονόσφαιρα, ιονίζοντας τα άτομα και τα μόρια.

Όταν τα ιόντα επιστρέφουν στη βασική κατάσταση, η ενέργεια που απελευθερώνεται ως φως παράγει το σέλας.

Κάθε στοιχείο απελευθερώνει συγκεκριμένα μήκη κύματος, επομένως τα χρώματα που βλέπονται εξαρτώνται από τον τύπο του ατόμου που διεγείρεται, πόση ενέργεια έλαβε και πώς αναμειγνύονται τα μήκη κύματος του φωτός μεταξύ τους.

Το διάσπαρτο φως από τον ήλιο και το φεγγάρι μπορεί επίσης να επηρεάσει τα χρώματα.

Έγχρωμο Σέλας από την κορυφή μέχρι το κάτω μέρος:

Μπορείτε να φανεί ένα μονόχρωμο σέλας, αλλά είναι δυνατό να έχει ένα χρωματικό εφέ σαν ουράνιο τόξο μέσα από τις μπάντες φωτός.

Το διάσπαρτο φως από τον ήλιο μπορεί να δώσει ένα βιολετί ή μωβ χρώμα στην κορυφή ενός σέλαος.

Στην συνέχεια, μπορεί να υπάρχει κόκκινο φως πάνω από μια πράσινη ή κιτρινοπράσινη ζώνη.

Μπορεί να υπάρχει μπλε με πράσινο ή κάτω από αυτό.

Η βάση του σέλαος μπορεί να είναι ροζ.

Σταθερά Μονόχρωμο Σέλας:

Έχουν φανεί συμπαγές πράσινο και συμπαγές κόκκινο σέλας.

Το πράσινο είναι κοινό στα ανώτερα γεωγραφικά πλάτη, ενώ το κόκκινο είναι σπάνιο. Από την άλλη πλευρά, το σέλας που φαίνεται από τα χαμηλότερα γεωγραφικά πλάτη τείνει να είναι κόκκινο.

Στοιχεία εκπομπής χρωμάτων:

Οξυγόνο:

Ο μεγάλος ‘παίκτης’ στο σέλας είναι το οξυγόνο.

Το οξυγόνο είναι υπεύθυνο για το ζωηρό πράσινο (μήκος κύματος 557,7 nm) και επίσης για ένα βαθύ καφέ-κόκκινο (μήκος κύματος 630,0 nm).

Το καθαρό πράσινο και το πρασινοκίτρινο σέλας προκύπτουν από τη διέγερση του οξυγόνου.

Άζωτο:

Το άζωτο εκπέμπει μπλε (πολλά μήκη κύματος) και κόκκινο φως.

Άλλα αέρια:

Άλλα αέρια στην ατμόσφαιρα διεγείρονται και εκπέμπουν φως, αν και τα μήκη κύματος μπορεί να είναι εκτός του εύρους της ανθρώπινης όρασης ή αλλιώς πολύ αχνά για να τα δει κανείς.

Το υδρογόνο και το ήλιο, για παράδειγμα, εκπέμπουν μπλε και μωβ.

Αν και τα μάτια μας δεν μπορούν να δουν όλα αυτά τα χρώματα, το φωτογραφικό φιλμ και οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές καταγράφουν συχνά ένα ευρύτερο φάσμα αποχρώσεων.

Χρώματα σέλαος ανάλογα με το υψόμετρο:

Πάνω από 150 μίλια: κόκκινο, οξυγόνο

Έως 150 μίλια: πράσινο, οξυγόνο

Πάνω από 60 μίλια: μωβ ή βιολετί, άζωτο

Έως 60 μίλια: μπλε, αζώτου

Μαύρο Σέλας

Μερικές φορές υπάρχουν μαύρες λωρίδες σε ένα σέλας.

Η μαύρη περιοχή μπορεί να έχει δομή τέτοια που να εμποδίζει το φως των αστεριών, να φαίνεται.

Το μαύρο σέλας πιθανότατα προκύπτει από ηλεκτρικά πεδία στην ανώτερη ατμόσφαιρα που εμποδίζουν τα ηλεκτρόνια να αλληλεπιδράσουν με αέρια.

Σέλας σε άλλους πλανήτες:

Η Γη δεν είναι ο μόνος πλανήτης που έχει σέλας.

Οι αστρονόμοι έχουν φωτογραφίσει σέλας στον Δία, τον Κρόνο και την Ιώ.

Ωστόσο, τα χρώματα του σέλαος είναι διαφορετικά σε διαφορετικούς πλανήτες επειδή η ατμόσφαιρα τους είναι διαφορετική.

Η μόνη προϋπόθεση για έναν πλανήτη ή ένα φεγγάρι να έχει ένα σέλας είναι να έχει μια ατμόσφαιρα που βομβαρδίζεται από ενεργητικά σωματίδια.

Το Σέλας θα έχει ωοειδές σχήμα και στους δύο πόλους εάν ο πλανήτης έχει μαγνητικό πεδίο.

Οι πλανήτες χωρίς μαγνητικά πεδία μπορούν να έχουν Σέλας, αλλά θα έχει ακανόνιστο σχήμα.

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

Συνέντευξη με τα χρώματα

[ρνζ΄]

Το μωβ στην ιστορία και την τέχνη

[η΄]

-Τώρα θα σου μιλήσω για την παρουσία μου, εμένα του μωβ χρώματος, στην ιστορία και την τέχνη.

Κάποια από όσα θα σου πω τώρα, στα έχω ήδη ξαναπεί, αλλά έτσι κυλά η ροή του λόγου.

Εξ άλλου η επανάληψη, αν μη τί άλλο, είναι πάντα ωφέλιμη.

Ξεκινάω λοιπόν.

Προϊστορία και αρχαιότητα:

Το βιολετί είναι ένα από τα παλαιότερα χρώματα που χρησιμοποιούνται από τον άνθρωπο.

Ίχνη πολύ σκούρου βιολετί, που παρασκευάζονταν με άλεση του ορυκτού μαγγανίου, αναμεμειγμένου με νερό ή ζωικό λίπος και στη συνέχεια βουρτσισμένο στον τοίχο του σπηλαίου ή εφαρμοσμένο με τα δάχτυλα, βρίσκονται στην προϊστορική τέχνη των σπηλαίων στο Pech Merle της Γαλλίας, που χρονολογείται περίπου 25.000 χρόνια πριν.

Έχει επίσης βρεθεί στο σπήλαιο Altamira και στο Lascaux.

Μερικές φορές χρησιμοποιούνταν ως εναλλακτική λύση στο μαύρο κάρβουνο. Ραβδιά μαγγανίου, που χρησιμοποιούνταν για σχέδιο, έχουν βρεθεί σε τοποθεσίες που κατείχαν οι Νεάντερταλ στη Γαλλία και το Ισραήλ.

Από τα εργαλεία λείανσης σε διάφορες τοποθεσίες, φαίνεται ότι μπορεί επίσης να χρησιμοποιήθηκε για να χρωματίσει το σώμα και να διακοσμήσει δέρματα ζώων.

Πιο πρόσφατα, οι πρώτες ημερομηνίες για τις ζωγραφιές των σπηλαίων έχουν μετατεθεί περισσότερο από 35.000 χρόνια πίσω.

Οι ζωγραφιές με το χέρι σε βραχώδεις τοίχους στην Αυστραλία μπορεί να είναι ακόμη παλαιότερες, χρονολογούμενες έως και 50.000 χρόνια πριν.

Τα μούρα του γένους rubus, όπως τα βατόμουρα, ήταν μια κοινή πηγή χρωστικών ουσιών στην αρχαιότητα.

Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι έφτιαχναν ένα είδος βιολετί χρωστικής συνδυάζοντας το χυμό της μουριάς με λιωμένα πράσινα σταφύλια.

Ο Ρωμαίος ιστορικός Πλίνιος ο Πρεσβύτερος ανέφερε ότι οι Γαλάτες χρησιμοποιούσαν μια βιολετί χρωστική από μύρτιλλο για να χρωματίσουν τα ρούχα των σκλάβων.

Αυτές οι χρωστικές ουσίες παρήγαγαν ένα ικανοποιητικό μωβ, το οποίο όμως ξεθώριαζε γρήγορα στο ηλιακό φως και όταν πλενόταν.

Μεσαίωνας και Αναγέννηση:

Το βιολετί και το μωβ διατήρησαν την ιδιότητά τους ως το χρώμα των αυτοκρατόρων των πριγκίπων και των αρχόντων της εκκλησίας καθ' όλη την μακρά κυριαρχία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.

Ενώ το βιολετί φοριόταν λιγότερο συχνά από τους βασιλιάδες και τους πρίγκιπες του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης, φοριόταν από τους καθηγητές πολλών νέων πανεπιστημίων της Ευρώπης.

Οι ρόμπες τους ήταν διαμορφωμένες σύμφωνα με εκείνες του κλήρου και συχνά φορούσαν τετράγωνα βιολετί καπέλα και βιολετί ρόμπες ή μαύρες ρόμπες με βιολετί στολίδια.

Το βιολετί έπαιξε επίσης σημαντικό ρόλο στις θρησκευτικές ζωγραφιές της Αναγέννησης.

Άγγελοι και η Παναγία απεικονίζονταν συχνά φορώντας βιολετί ρόμπες.

Ο Φλωρεντινός ζωγράφος του 15ου αιώνα, Cennino Cennini, συμβούλευε τους καλλιτέχνες:

«Αν θέλετε να δημιουργήσετε ένα όμορφο βιολετί χρώμα, πάρτε εκλεκτή κόκκινη λάκα, μπλε ουλτραμαρίν (την ίδια ποσότητα του ενός με το άλλο)…»

Για τους ζωγράφους τοιχογραφιών, συμβούλευε μια λιγότερο ακριβή εκδοχή, φτιαγμένη από ένα μείγμα ινδικού μπλε και κόκκινου αιματίτη.

18ος και 19ος αιώνας:

Τον 18ο αιώνα, το μωβ ήταν ένα χρώμα που φορούσαν οι βασιλείς, οι αριστοκράτες και άλλοι πλούσιοι. Το μωβ ύφασμα καλής ποιότητας ήταν πολύ ακριβό για τους απλούς ανθρώπους.

Το πρώτο βιολετί κοβαλτίου, το έντονα κόκκινο-ιώδες αρσενικό κοβαλτίου, ήταν εξαιρετικά τοξικό.

Αν και παρέμεινε σε ορισμένες γραμμές βαφής μέχρι τον 20ό αιώνα, αντικαταστάθηκε από λιγότερο τοξικές ενώσεις κοβαλτίου όπως το φωσφορικό κοβάλτιο.

Το βιολετί κοβαλτίου εμφανίστηκε στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα, διευρύνοντας την παλέτα των καλλιτεχνών με την γκάμα των μωβ χρωμάτων του.

Το βιολετί κοβαλτίου χρησιμοποιήθηκε από τον Paul Signac (1863–1935), τον Claude Monet (1840–1926) και τον Georges Seurat (1859–1891).

Σήμερα, το φωσφορικό κοβάλτιο-αμμώνιο, το φωσφορικό κοβάλτιο-λιθίου και το φωσφορικό κοβάλτιο είναι διαθέσιμα για χρήση από καλλιτέχνες.

Το φωσφορικό κοβάλτιο-αμμώνιο είναι το πιο κοκκινωπό από τα τρία.

Το φωσφορικό κοβάλτιο διατίθεται σε δύο ποικιλίες — έναν βαθύ, λιγότερο κορεσμένο, μπλε τύπο και έναν πιο ανοιχτό και φωτεινό, κάπως πιο κοκκινωπό τύπο.

Το φωσφορικό κοβάλτιο-λίθιο είναι ένα κορεσμένο, ελαφρύτερο σε αξία, μπλε-ιώδες. Ένα χρώμα παρόμοιο με το φωσφορικό κοβάλτιο-αμμώνιο, το βορικό κοβάλτιο-μαγνήσιο, εισήχθη στα τέλη του 20ού αιώνα, αλλά δεν θεωρήθηκε επαρκώς φωτοανθεκτικό για καλλιτεχνική χρήση.

Το ιώδες κοβάλτιο είναι η μόνη πραγματικά φωτοανθεκτική μωβ χρωστική με σχετικά ισχυρό κορεσμό χρώματος.

Όλες οι άλλες φωτοσταθερές μωβ χρωστικές είναι συγκριτικά θαμπές.

Η υψηλή τιμή της χρωστικής και η τοξικότητα του κοβαλτίου έχουν περιορίσει την χρήση της.

Τη δεκαετία του 1860, η δημοτικότητα της χρήσης βιολετί χρωμάτων αυξήθηκε ξαφνικά μεταξύ των ζωγράφων και άλλων καλλιτεχνών.

Για παράδειγμα, ο Βίνσεντ βαν Γκογκ (1853–1890) ήταν ένας ένθερμος μελετητής της θεωρίας των χρωμάτων.

Χρησιμοποίησε το βιολετί σε πολλούς από τους πίνακές του της δεκαετίας του 1880, συμπεριλαμβανομένων των πίνακων του με ίριδες και τους στροβιλιζόμενους και μυστηριώδεις ουρανούς στους πίνακές του με την έναστρη νύχτα, και συχνά το συνδύαζε με το συμπληρωματικό του χρώμα, το κίτρινο.

Στον πίνακά του με την κρεβατοκάμαρά του στην Αρλ (1888), χρησιμοποίησε διάφορα σύνολα συμπληρωματικών χρωμάτων: βιολετί και κίτρινο, κόκκινο και πράσινο και πορτοκαλί και μπλε.

Σε μια επιστολή σχετικά με τον πίνακα προς τον αδελφό του Θίο, έγραψε:

«Το χρώμα εδώ… θα έπρεπε να υποδηλώνει ύπνο και ηρεμία γενικά…

Οι τοίχοι είναι ανοιχτό βιολετί. Το πάτωμα είναι από κόκκινα πλακάκια. Το ξύλο του κρεβατιού και των καρεκλών είναι κίτρινο φρέσκου βουτύρου, το σεντόνι και τα μαξιλάρια ανοιχτό πράσινο λεμονί.

Το κάλυμμα του κρεβατιού είναι έντονο κόκκινο. Το παράθυρο είναι πράσινο.

Το τραπεζάκι του κρεβατιού πορτοκαλί. Η λεκάνη είναι μπλε. Οι πόρτες λιλά…

Ο πίνακας θα έπρεπε να ξεκουράζει το μυαλό ή τη φαντασία».

Το 1856, ένας νεαρός Βρετανός χημικός ονόματι Γουίλιαμ Χένρι Πέρκιν προσπαθούσε να φτιάξει μια συνθετική κινίνη.

Τα πειράματά του παρήγαγαν αντ' αυτού ένα απροσδόκητο υπόλειμμα, το οποίο αποδείχθηκε ότι ήταν η πρώτη συνθετική χρωστική ανιλίνης, ένα βαθύ μωβ χρώμα που ονομάζεται μωβίνη, ή εν συντομογραφία απλώς μωβ (η χρωστική ουσία πήρε το όνομά της από το πιο ανοιχτό χρώμα του άνθους μολόχας).

Χρησιμοποιούνταν για τη βαφή ρούχων και έγινε εξαιρετικά δημοφιλές μεταξύ των ευγενών και των ανώτερων τάξεων στην Ευρώπη, ιδιαίτερα αφότου η Βασίλισσα Βικτώρια φόρεσε ένα μεταξωτό φόρεμα βαμμένο με μωβίνη στην Βασιλική Έκθεση του 1862.

Πριν από την ανακάλυψη του Πέρκιν, το μωβ ήταν ένα χρώμα που μόνο η αριστοκρατία και οι πλούσιοι μπορούσαν να φορέσουν.

Ο Πέρκιν ανέπτυξε μια βιομηχανική διαδικασία, έχτισε ένα εργοστάσιο και παρήγαγε τη βαφή σε διάφορους τόνους, έτσι ώστε σχεδόν όλοι να μπορούν να φορούν μωβ. Ήταν η πρώτη μιας σειράς σύγχρονων βιομηχανικών βαφών που μεταμόρφωσαν πλήρως τόσο την χημική βιομηχανία όσο και τη μόδα.

Οι διάφοροι τύποι χρωμαισθησίας

6^ος υποτύπος ακουστικο-οπτικής συναισθησίας

Voice-colour and voice-shape = Χρώμα φωνής και σχήμα φωνής

Ο ήχος των ανθρώπων που μιλούν ή τραγουδούν μπορεί να προκαλέσει πολύ συγκεκριμένες οπτικές ταυτίσεις για ορισμένους συναισθητικούς. Αν και αυτό είναι ένα ελάχιστα ερευνημένο φαινόμενο, μπορεί να θεωρηθεί ως υποτύπος ακουστικο-οπτικής συναισθησίας.

Οι οπτικές συναισθητικές ταυτότητες που προκαλούνται από τις φωνές περιλαμβάνουν το χρώμα, την υφή, το σχήμα, το μέγεθος, τη χωρική θέση και την κατεύθυνση.

Μπορεί είτε να συνυπάρχει με άλλους τύπους ακουστικής-οπτικής συναισθησίας (έτσι το ίδιο άτομο μπορεί επίσης να έχει σχήμα ηχοχρώματος ή τόνου, για παράδειγμα) είτε να υπάρχει ανεξάρτητα από οποιαδήποτε άλλη συναισθησία ήχου – όρασης.

Μπορεί να θεωρηθεί ένας τύπος χρωμαισθησίας (ένα γενικό όνομα που δίνεται σε κάθε τύπο συναισθησίας όπου ο επαγωγέας είναι ήχος ή μουσική και ταυτόχρονα περιλαμβάνει χρώμα), ιδιαίτερα στην περίπτωση του τραγουδιού, καθώς χρησιμοποιείται κατά προτίμηση ο όρος χρωμαισθησία σε σχέση με τους μουσικούς ήχους.

«Μερικοί συναισθητικοί φωνής «βλέπουν» την φωνή καλύτερα όταν το άτομο τραγουδάει.

Για ορισμένους συναισθητικούς τα χρώματα ποικίλλουν ελάχιστα μεταξύ των φωνών, αλλά για άλλους, τα χρώματα εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από το άτομο που μιλάει. Ταυτόχρονα μπορεί επίσης να επηρεαστούν από την εξοικείωση με τη φωνή ή το μέσο μέσω του οποίου μεταδίδεται, όπως η άμεση προσωπική επικοινωνία έναντι του ραδιοφώνου.

Ορισμένοι συναισθητικοί φωνής αναγνωρίζουν ότι το ύψος της φωνής έχει ισχυρή επιρροή, ενώ άλλοι δεν μπορούν να ορίσουν κανένα κριτήριο της φωνής που αλλάζει ένταση.

Διαπιστώθηκε ότι ένα υψηλότερο βήμα, από την θεμελιώδη συχνότητα (f0), είχε ως αποτέλεσμα πιο ανοιχτούς χρωματικούς συσχετισμούς.

Οι ανδρικές φωνές προκαλούν μεγαλύτερα σχήματα από τις γυναικείες φωνές».

Οι συναισθητικές αντιδράσεις στις φωνές είναι ιδιόρρυθμες και πολύ ποικίλες, και τα ακόλουθα παραδείγματα έχουν αναφερθεί όλα από διαφορετικούς συναισθητικούς που περιγράφουν τη δική τους ιδιαίτερη εμπειρία:

– Τα φωτεινότερα χρώματα αντιστοιχούν σε φωνές υψηλότερου τόνου και τα πιο σκούρα, μουντά χρώματα σε βαθύτερες φωνές.

– Το χρώμα, η υφή ή το σχήμα εξαρτώνται από την προφορά.

– Μόνο οι οικείες φωνές ή οι φωνές των ανθρώπων που γνωρίζει ο συναισθητικός έχουν χρώμα, ενώ αυτές των ξένων όχι.

– Το χρώμα της φωνής είναι το ίδιο χρώμα με αυτό που συσχετίζουν με το άτομο.

– Οι φωνές των ανδρών τείνουν να είναι μαύρες, γκρι ή καφέ, ενώ οι φωνές των γυναικών μπορεί να έχουν οποιοδήποτε χρώμα.

– Η υφή αντιστοιχεί στο είδος του συναισθήματος που εκφράζεται: θυμωμένος, κουρασμένος, αναστατωμένος κ.λπ.

– Διαφορετικές φωνές δημιουργούν συγκεκριμένα χρώματα και επίσης συγκεκριμένες απτικές αισθήσεις που συνδέονται με κάθε χρώμα

Όπως και με άλλους τύπους ακουστικής-οπτικής συναισθησίας, εάν ο συναισθητικός αντιληφθεί το οπτικό ταυτόχρονο να εμφανίζεται σωματικά μπροστά στα μάτια του, θα είναι συναισθητικός «προβολέας», ενώ αν το οραματιστεί στα μάτια του θα είναι «συνδετικός».

Αυτός ο τελευταίος τύπος είναι πιο κοινός.

Όπως και με άλλους τύπους συναισθησίας, τα ταυτόχρονα συμβάντα μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με διαφορετικούς παράγοντες, αλλά είναι πάντα τα ίδια για κάθε συγκεκριμένο συναισθητικό.

Υπάρχουν αναφορές συναισθητικών φωνής που λένε πως το χρώμα της φωνής του ομιλητή αλλάζει όταν αλλάζει η συναισθηματική του κατάσταση, ή όταν ψεύδεται, ή όταν θέλει να αποκρύψει κάτι κατά την ομιλία του.

[Από την σειρά της ‘Britannica’ για τις βιο-χρωστικές]

Ο Χρωματισμός στην βιολογία

[ΚΙ΄]

Συνδυασμός αποκρυπτικού και διαφημιστικού (ελκυστικού) χρωματισμού

Τα περισσότερα ζώα χρειάζονται και απόκρυψη και διαφήμιση.

Ένα ζώο μπορεί να χρειαστεί να κρυφτεί από τα αρπακτικά και να διαφημίσει την παρουσία του για συμβίωση ή σε μέλη του είδους του για αναπαραγωγικούς σκοπούς. Πολλά πουλιά κρύβουν τον χρωματισμό ερωτοτροπίας όταν τα φτερά τους κρατούνται κοντά στο σώμα, ενώ παρουσιάζουν μια υπέροχη εμφάνιση όταν στήνουν (ανοίγουν) τα φτερά τους.

Παρόμοιοι μηχανισμοί είναι συνηθισμένοι σε πολλά ζώα, όπως οι σαύρες Anolis, οι οποίες έχουν πτυχώσεις λαιμού με έντονα χρώματα που είναι ορατά μόνο όταν στήνονται (ανοίγουν) κατά τη διάρκεια ερωτοτροπίας ή απειλητικής συμπεριφοράς. Πολλά πουλιά (Ptilonorhynchidae) έχουν φωτεινούς χρωματισμούς ερωτοτροπίας, αν και ορισμένα αρσενικά του είδους Amblyornis δεν έχουν.

Αντίθετα, διακοσμούνται με ένα περίτεχνο φιόγκο με φύλλα, πέταλα λουλουδιών και άλλα αντικείμενα με έντονα χρώματα, τα οποία προσελκύουν τα θηλυκά, αλλά δεν παρέχουν καμία ένδειξη στα αρπακτικά για την ακριβή θέση του αρσενικού.

Μερικά αρπακτικά εξαπατούν με προσελκυστικό χρωματισμό.

Τα βατραχόψαρα, ή πεσκανδρίτσα ρηχών νερών, είναι εξαιρετικά δύσκολο να εντοπιστούν στο φόντο τους.

Έχουν περίπλοκα και προφανή θέλγητρα που κυματίζουν κοντά στο στόμα τους σε ένα μακρύ κοτσάνι.

Τα θηράματα που προσελκύονται από το δέλεαρ τρώγονται.

Η αλλαγή χρωματισμού είναι ένας άλλος προφανής μηχανισμός που μπορεί να περιορίσει την διαφήμιση σε περιόδους που είναι απαραίτητη για λόγους επικοινωνίας.

Πολλά ζώα αλλάζουν από κρυπτικούς σε μη κρυπτικούς χρωματισμούς καθώς αλλάζουν από τον κανονικό τους χρωματισμό ηρεμίας σε χρωματισμό προβολής κατά τη διάρκεια των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων.

Αυτές οι αλλαγές είναι ιδιαίτερα συχνές στα ψάρια και στα κεφαλόποδα, τα οποία έχουν αποτελεσματικούς νευρικούς μηχανισμούς αλλαγής χρωματισμού.

Το Φαινόμενο Ντόπλερ επί της γης 

[Στο φαινόμενο Ντόπλερ γενικώς αναφερθήκαμε σε προηγούμενη ανάρτηση https://xromata.com/?p=14442 , τώρα θα ασοληθούμε με την εμφάνιση του φαινομένου αυτού επί της γης]

Πέρα από όσα αναφέραμε σε προηγούμενο άρθρο για το Φαινόμενο Ντόπλερ στο διάστημα, το φαινόμενο αυτό παρατηρείται και επί της γης.

Το Φαινόμενο Ντόπλερ είναι η παρατηρούμενη αλλαγή στην συχνότητα και το μήκος κύματος ενός κύματος από παρατηρητή που βρίσκεται σε σχετική κίνηση προς την πηγή των κυμάτων.

Ονομάστηκε προς τιμήν του Αυστριακού φυσικού Κρίστιαν Ντόπλερ (Christian Doppler), που το πρότεινε το 1842.

Το φαινόμενο παρατηρείται συχνά όταν πλησιάζει και απομακρύνεται ένα όχημα που έχει σειρήνα (π.χ. ασθενοφόρο) ή κάνει θόρυβο (π.χ. μηχανές).

Συγκεκριμένα η συχνότητα του ήχου αυξάνεται όταν πλησιάζει το όχημα τον παρατηρητή, ενώ μειώνεται όταν απομακρύνεται από αυτόν.

Το ίδιο μεταβάλλεται και το φως της σειρήνας του οχήματος από μπλε σε κόκκινο και αντιστρόφως.

Για κύματα όπως τα ηχητικά κύματα, που διαδίδονται μέσα σε κάποιο υλικό μέσο, η ταχύτητα τόσο του παρατηρητή όσο και της πηγής, πρέπει να προσδιορίζεται σε σχέση με το μέσο διάδοσης.

Το τελικό φαινόμενο Ντόπλερ μπορεί επομένως να προκύψει από την κίνηση του παρατηρητή, από την κίνηση της πηγής και από την κίνηση του μέσου διάδοσης.

Για κύματα που δεν χρειάζονται ένα υλικό μέσο για τη διάδοσή τους, όπως τα ηλεκτρομαγνητικά (φως) ή τα βαρυτικά κύματα στην ειδική σχετικότητα, μόνο η σχετική ταχύτητα του παρατηρητή και της πηγής παίζει ρόλο.

Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η συχνότητα του εκπεμπόμενου κύματος δεν αλλάζει.

Αυτό που αλλάζει είναι η συχνότητα που αντιλαμβάνεται ο παρατηρητής, δηλαδή η συχνότητα με την οποία φτάνουν σ' αυτόν τα μέτωπα του κύματος.

Ειδικότερα, στην περίπτωση που κινείται η πηγή ως προς το μέσο διάδοσης, αλλάζει και το μήκος κύματος (η απόσταση που «μετράει» ο παρατηρητής ανάμεσα σε δύο διαδοχικά μέτωπα κύματος), ενώ όταν η πηγή είναι ακίνητη το μήκος κύματος δεν μεταβάλλεται.

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

Συνέντευξη με τα χρώματα

[ρνς΄]

Μωβ καρποί

[ζ΄]

-Σου μίλησα προηγουμένως για την ύπαρξή μου, εμένα του μωβ χρώματος, στο φυτικό βασίλειο, όπου αφθονώ σε σχέση με τον περιορισμό μου στο ζωικό, και σου ανέφερα αρκετά λουλούδια που έχουν, ή εμφανίζουν ανάμεσα σε άλλα, μωβ χρώμα.

Σειρά τώρα έχουν οι διάφοροι καρποί και λαχανικά που έχουν χρώμα μωβ.

Το μωβ χρώμα σε φρούτα και λαχανικά ποικίλει σε διάφορες αποχρώσεις αυτού του χρώματος, από ρόδινες χροιές έως πολύ σκούρα μωβ, σχεδόν μαύρα χρώματα.

Άξιον αναφοράς είναι πως αρκετά από αυτά τα φρούτα και λαχανικά ενώ έχουν ρόδινο ή μωβ χρώμα τα αποκαλούμε κόκκινα, όπως κόκκινα κρεμμύδια ή κόκκινο λάχανο, ή μαύρα, όπως μαύρα σύκα, μαύρα σταφύλια και μαύρες ελιές.

Όμως πριν αναφερθούμε σε διάφορα φρούτα και λαχανικά που έχουν ρόδινα και μωβ χρώματα, ας δούμε που οφείλονται οι χρωματισμοί αυτοί.

Υπαίτιες για τους χρωματισμούς αυτούς είναι οι φλαβόνες, ή άλλως τα φλαβονοειδή, και ιδιαίτερα δυο είδη αυτών, οι ανθοκυανίνες και οι μπεταλαΐνες.

Ας δούμε πρωτίστως τί είναι οι περίφημες ανθοκυανίνες.

Οι ανθοκυανίνες που το όνομα τους προέρχεται από τις αρχαίες ελληνικές λέξεις ἄνθος «λουλούδι» και κυανοῦς «σκούρο μπλε», που ονομάζονται επίσης ανθοκυάνες, είναι υδατοδιαλυτές κενοτοπικές χρωστικές που, ανάλογα με το pH τους, μπορεί να εμφανίζονται κόκκινες, μωβ, μπλε ή ακόμα και σχεδόν μαύρες.

Το 1835, ο Γερμανός φαρμακοποιός Ludwig Clamor Marquart ονόμασε μια χημική ένωση που δίνει στα λουλούδια μπλε χρώμα, Anthokyan, στην πραγματεία του "Die Farben der Blüthen" (Τα χρώματα των λουλουδιών).

Φυτά πλούσια σε ανθοκυανίνες περιλαμβάνουν το μύρτιλο, το σμέουρο, το μαύρο ρύζι και τη μαύρη σόγια, μεταξύ πολλών άλλων που είναι κόκκινα, μπλε, μωβ ή μαύρα.

Μερικά από τα χρώματα των φθινοπωρινών φύλλων προέρχονται από τις ανθοκυανίνες.

Οι ανθοκυανίνες, όπως σου είπα, ανήκουν σε μια μητρική κατηγορία μορίων που ονομάζονται φλαβονοειδή.

Μπορούν να εμφανιστούν σε όλους τους ιστούς των ανώτερων φυτών, συμπεριλαμβανομένων των φύλλων, των στελεχών, των ριζών, των λουλουδιών και των καρπών.

Οι ανθοκυανίνες προέρχονται από τις ανθοκυανιδίνες με την προσθήκη σακχάρων, είναι άοσμες και μέτρια στυπτικές.

Ελπίζω πως θα μας δοθεί μελλοντικά η ευκαιρία να μιλήσουμε αναλυτικότερα για τις φλαβόνες και τις ανθοκυανίνες αλλά και για τις μπεταλαΐνες / βεταλαΐνες.

(Οι betalains, όπως πολλοί ξενόφερτοι όροι, μεταφράζονται δυϊκά στα ελληνικά σαν μπεταλαΐνες ή σαν βεταλαΐνες).

Οι βεταλαΐνες είναι μια κατηγορία κόκκινων (ρόδινων / μωβ) και κίτρινων χρωστικών που προέρχονται από την τυροσίνη και βρίσκονται σε φυτά της τάξης των καρυοφυλλοειδών, όπου αντικαθιστούν τις χρωστικές ανθοκυανίνης.

Οι βεταλαΐνες εμφανίζονται επίσης σε ορισμένους μύκητες ανώτερης τάξης.

Είναι πιο συχνά αισθητές στα πέταλα των λουλουδιών, αλλά μπορεί να χρωματίσουν τους καρπούς, τα φύλλα, τους μίσχους και τις ρίζες των φυτών που τις περιέχουν. Περιλαμβάνουν χρωστικές όπως αυτές που βρίσκονται στα παντζάρια.

Το όνομα «βεταλαΐνη» προέρχεται από τη λατινική ονομασία του κοινού παντζαριού (Beta vulgaris), από το οποίο εξήχθησαν για πρώτη φορά οι βεταλαΐνες.

Το βαθύ κοκκινορόδινο χρώμα των παντζαριών, της μπουκαμβίλιας, του αμάρανθου και πολλών κάκτων προκύπτει από την παρουσία χρωστικών βεταλαΐνης.

Οι ιδιαίτερες αποχρώσεις του κόκκινου έως του μωβ είναι διακριτές και σε αντίθεση με αυτές των χρωστικών ανθοκυανίνης που βρίσκονται στα περισσότερα φυτά. Υπάρχουν δύο κατηγορίες βεταλαΐνων:

Οι βετακυανίνες (που μας ενδιαφέρουν εδώ) περιλαμβάνουν τις κοκκινωπές έως βιολετί χρωστικές βεταλαΐνης.

Οι βεταξανθίνες είναι εκείνες οι χρωστικές βεταλαΐνης που εμφανίζονται κίτρινες έως πορτοκαλί.

Υπάρχει μεγάλη ποικιλία από καρπούς, λαχανικά και ριζώματα που έχουν ρόδινα και βιολετιά χρώματα.

Θα σου αναφέρω κάποια από αυτά.

Βέβαια στους περισσότερους σας Άνθρωπε, υπάρχει μια σύγχυση μεταξύ φρούτων και λαχανικών, αλλά μια εκτενής μελέτη των καρπών βάζει τα πράγματα στην θέση τους, κάτι που δεν μας αφορά τώρα.

Γενικά μπορούμε να πούμε πως οι σαρκώδεις καρποί διαχωρίζονται σε δρύπες (ελιές, ροδάκινα, δαμάσκηνα), πόμες (μήλα, αχλάδια, κυδώνια) και ράγες (σταφύλια, ντομάτες, εσπεριδοειδή), ενώ ο αγγλόφερτος όρος berries που συνήθως μεταφράζεται κακώς γενικά σαν μούρα, διαχωρίζεται σε μούρα, απύρηνους καρπούς και ρόγες.

Σου είπα λοιπόν πως θα σου αναφέρω κάποια από αυτά και ξεκινώ από το πιο γνωστό για το μωβ χρώμα του, την μελιτζάνα.

Υπάρχουν μελιτζάνες από ρόδινο, ανοιχτό μωβ έως βαθύ μωβ, σχεδόν μαύρο χρώμα.

Άλλοι καρποί με μωβ χρώμα είναι τα σύκα που ενώ έχουν μωβ χρώμα τα αποκαλούμε μαύρα για να τα διαχωρίζουμε από τα πράσινα.

Το ίδιο συμβαίνει και με τα μαύρα σταφύλια και τις μαύρες ελιές καλαμών, που στην πραγματικότητα το χρώμα τους είναι σκούρο μωβ.

Κάτι ανάλογο συμβαίνει με διάφορα είδη berries, όπως τα Blackberries, Acai Berries, Bilberries, Elderberries, Blueberries, Maqui Berries, Blackcurrants και κάποιες μαύρες σταφίδες.

Μωβ χρώμα έχουν τα φρέσκα δαμάσκηνα και πολύ σκούρο έως μαύρο τα ξερά.

Μωβ χρώμα έχουν και τα τροπικά μήλα που αποκαλούνται Purple star apple, που παρ΄ ότι ονομάζονται μήλα, βοτανολογικά διαφέρουν από τα γνωστά μας μήλα.

Αυτών των μήλων ο φλοιός έχει πράσινο χρώμα που καθώς ωριμάζουν γίνεται μωβ, ενώ μωβ χρώμα έχει και η σάρκα του καρπού αυτού.

Άλλο τροπικό φρούτο με μωβ φλοιό είναι το Passion fruit, όπως και το Mangosteen.

Βεβαίως ας μην ξεχνάμε τα μούρα και τα βατόμουρα.

Ααα! Και το dragon fruit, που καθώς τρως την μωβ – ρόδινη ποικιλία του, το στόμα σου και το σάλιο σου βάφεται ρόδινο.

Μωβ βρώσιμες ρίζες (ριζώματα) έχουμε τα παντζάρια που τα λέμε και κοκκινογούλια, από τα οποία ανακαλύφθηκε η χρωστική βεταλαΐνη (ονομαζόμενη έτσι από το λατινικό όνομα τους) και έχουν ρόδινο χρώμα.

Άλλες ρίζες με μωβ χρώμα είναι οι μωβ πατάτες, που εκτός από τον φλοιό τους μωβ είναι και η σάρκα τους που περιέχει πυκνή ποσότητα αντιοξειδωτικών ανθοκυανίνων, επίσης υπάρχουν και γλυκοπατάτες με μωβ σάρκα που αποκαλούνται ube καθώς και τα μωβ καρότα, και βεβαίως τα μωβ κρεμμύδια που τα λέμε κόκκινα.

Υπάρχουν επίσης και μωβ σπαράγγια, αλλά και μωβ καλαμπόκι.

Όσο δε τα αμιγή λαχανικά, έχουμε το μωβ λάχανο, αλλά και μωβ – ρόδινο κουνουπίδι, μωβ μπρόκολο, ραντίσιο και μωβ αντίδια.

Ας μην παραλείψουμε τις μωβ πιπεριές και τις μωβ αγκινάρες.

Ούφ! Αυτά! Είναι τόσο πολλά που σίγουρα κάτι θα μου έχει ξεφύγει.

Δεν πειράζει, ούτως ή άλλως μας άνοιξε η όρεξη με όλα αυτά.

Έντομα και χρώματα [2]

Σύνθεση χρωστικών σε έντομα

Στα έντομα, η επιδερμίδα παράγει χρωστικές ουσίες μέσω μιας σειράς αναπτυξιακών σταδίων.

Αυτός ο σχηματισμός προτύπων και η σύνθεση χρωστικών ουσιών επηρεάζουν τους φαινοτύπους (τα μορφολογικά χαρακτηριστικά που εκδηλώνει ένας οργανισμός) και τη συμπεριφορά των εντόμων με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.

Οι περισσότερες από τις χρωστικές των εντόμων είτε συντίθενται από έντομα όπως οι ανθρακινίνες, οι πτερίνες, οι τετραπυρρόλες, τα ομόχρωμα και τα θηλώματα, είτε απορροφώνται από τα αντιοξειδωτικά καροτενοειδή και τα φλαβονοειδή των φυτών ξενιστών τους.

Εκτός από το ότι προσδίδουν χρωματισμό του σώματος, τα ομόχρωμα λειτουργούν ως οπτικές χρωστικές, οι μελανίνες προστατεύουν από την υπεριώδη ακτινοβολία και οι τετραπυρρόλες διευκολύνουν τη μεταφορά οξυγόνου στα κύτταρα.

Η μελάγχρωση των εντόμων έχει μελετηθεί λεπτομερώς από τον Mollon στο πιο κοινό μοντέλο εντόμων, το Drosophila melanogaster.

Η διαδικασία της μελάγχρωσης* στα έντομα συμβαίνει σε δύο στάδια, δηλαδή τη θέση ή την εμφάνιση των χρωστικών στο χώρο ή το χρόνο και τη βιολογική καθώς και τη χημική σύνθεση.

Αυτές οι διεργασίες ελέγχονται από γονίδια διαμόρφωσης που ρυθμίζουν την κατανομή των χρωστικών και των γονιδίων τελεστών τους.

Για παράδειγμα, στην πεταλούδα, Bicyclus anynana, μια πρωτεΐνη που ονομάζεται "Engrailed" συνθέτει μια κίτρινη χρωστική ουσία σε μεταγενέστερα στάδια, η οποία σχηματίζει το χρυσό δαχτυλίδι των ενηλίκων στο πίσω φτερό.

Ορισμένοι ερευνητές έχουν αποκαλύψει ότι τα γονίδια τελεστές είναι υπεύθυνα για την παραγωγή ενζυμικής χρωστικής.

[*Μελάγχρωση = αύξηση του χρώματος ενός ιστού, ειδικότερα του δέρματος, λόγω ανώμαλης άθροισης μιας φυσιολογικής χρωστικής όπως η μελανίνη.]

Το χρώμα του κορμού των δέντρων

Το φαιό / καφετί χρώμα των κορμών των δέντρων οφείλεται στον συνδυασμό της πράσινης χλωροφύλλης με τα εμποτισμένα με τανίνη στρώματα του φλοιού.

Αυτοί οι συνδυασμοί δημιουργούν στην συνέχεια την εμφάνιση πολλών αποχρώσεων που παίρνουν το όνομά τους από τα αντίστοιχα δέντρα (όπως π.χ. μαόνι, έβενος, καρυδιά κ.λ.π.).

Επιπλέον, το χρώμα των κορμών των δέντρων έχει επίσης να κάνει με την προσρόφηση και την αντανάκλαση του φωτός.

Το καφέ χρώμα ενός κορμού δέντρου προέρχεται κυρίως από την παρουσία μιας χρωστικής που ονομάζεται λιγνίνη, μαζί με άλλες ενώσεις όπως οι τανίνες και οι φαινολικές ενώσεις.

Ακολουθεί μια πιο λεπτομερής ανάλυση:

Λιγνίνη: Πρόκειται για ένα σύνθετο οργανικό πολυμερές που βρίσκεται στα κυτταρικά τοιχώματα πολλών φυτών, συμπεριλαμβανομένων των δέντρων.

Παρέχει ακαμψία και αντοχή στον κορμό, βοηθώντας τον να υποστηρίξει το βάρος του δέντρου και να αντισταθεί στη φθορά.

Η λιγνίνη μπορεί να δώσει μια καφετιά απόχρωση στο ξύλο.

Τανίνες: Πρόκειται για στυπτικές ενώσεις που μπορούν επίσης να συμβάλουν στον καφέ χρωματισμό.

Οι τανίνες βοηθούν στην προστασία του δέντρου από τα φυτοφάγα και τα παθογόνα, και συχνά βρίσκονται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις στο φλοιό.

Φαινολικές ενώσεις: Αυτές οι ενώσεις μπορούν επίσης να προσθέσουν στο χρώμα και να παρέχουν προστατευτικές λειτουργίες έναντι περιβαλλοντικών στρεσογόνων παραγόντων, όπως η υπεριώδης ακτινοβολία και τα παράσιτα.

Πάχος φλοιού και ηλικία: Καθώς τα δέντρα γερνούν, ο φλοιός πυκνώνει και συχνά αναπτύσσει ένα πιο έντονο καφέ χρώμα λόγω της συσσώρευσης αυτών των χρωστικών και των προστατευτικών ενώσεων.  

Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Η συγκεκριμένη απόχρωση του καφέ μπορεί να ποικίλλει ανάλογα με τα είδη δέντρων, τις περιβαλλοντικές συνθήκες και την παρουσία άλλων ουσιών όπως μύκητες ή φύκια, που μπορούν επίσης να επηρεάσουν το χρώμα του φλοιού.

Συνολικά, το καφέ χρώμα είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων που βοηθούν στην προστασία του δέντρου και συμβάλλουν στη δομική του ακεραιότητα.

Το καφέ χρώμα οφείλεται στην λιγνίνη, η οποία είναι η «κόλλα» υδατανθράκων που κολλάει όλα τα μόρια κυτταρίνης μεταξύ τους.

Τα ξυλώδη φυτά έχουν μια σειρά υδατανθράκων από αυτά που μπορούμε να εξαγάγουμε όπως κυτταρίνη μακράς αλυσίδας, ημικυτταρίνη, και τους σχετικούς υδατάνθρακες που ονομάζουμε γενικά λιγνίνη.

Η λιγνίνη έχει περισσότερους δεσμούς πολλαπλών δεσμών από τα κλάσματα κυτταρίνης. Αυτές οι πολλαπλές θέσεις δεσμών μπορούν να αλλάξουν όταν επηρεάζονται από φως (φωτόνια), αλλάζοντας τα επίπεδα μοριακής ενέργειας και μεταφέροντας την ενέργεια με μοριακή «δόνηση» ή ακτινοβολώντας πίσω σε διαφορετικό μήκος κύματος.

Τα μήκη κύματος που απορροφώνται τείνουν να είναι τα μπλε και τα πράσινα, αφήνοντας τα κίτρινα, πορτοκαλί και κόκκινα να αντανακλώνται όπως τα βλέπουμε. Η απορροφούμενη ενέργεια σημαίνει ότι το ανακλώμενο φως έχει λιγότερη από την αρχική ενέργεια, επομένως φαίνεται σχετικά πιο σκοτεινό.

Το χαμηλότερο ενεργειακό μείγμα αποδεικνύεται ότι μοιάζει με αυτό που ονομάζουμε καφέ.

Πράσινο, το χρώμα του Ισλάμ

Γιατί το πράσινο χρώμα είναι τόσο σημαντικό στον μουσουλμανικό κόσμο;

Γιατί το πράσινο είναι τόσο διαδεδομένο στον μουσουλμανικό κόσμο;

Επειδή υποτίθεται ότι ήταν το αγαπημένο χρώμα του Μωάμεθ.

Ο προφήτης του Ισλάμ λέγεται ότι φορούσε πράσινο μανδύα και τουρμπάνι και τα γραπτά του είναι γεμάτα αναφορές στο χρώμα αυτό.

Ένα απόσπασμα από το Κοράνι περιγράφει τον παράδεισο ως ένα μέρος όπου οι άνθρωποι «θα φορούν πράσινα ενδύματα από λεπτό μετάξι».

Σ’ ένα χαντίθ, ή διδασκαλία, λέει: «Όταν ο Απόστολος του Αλλάχ πέθανε, καλύφθηκε με ένα Hibra Burd», το οποίο είναι ένα πράσινο τετράγωνο ένδυμα.

Βλέπουμε επίσης το πράσινο να χρησιμοποιείται στο δέσιμο (εξώφυλλα) των Κορανίων και στους θόλους των τζαμιών.

Το πράσινο έχει και άλλες ιδιότητες, που το καθιστούν κατάλληλο για το Ισλάμ και την Μέση Ανατολή.

Είναι σύμβολο της φύσης και της ζωής – ιδιαίτερα ισχυρό στην ξηρή έρημο.

Ο Μοχάμεντ επικαλέστηκε αυτή τη σύνδεση όταν έγραψε για μια φολκλορική φιγούρα που ονομάζεται al-Khidr, ή «ο Πράσινος», που συμβολίζει την αθανασία.

Τουλάχιστον ένας σχολιαστής έχει υποθέσει ότι επειδή το πράσινο βρίσκεται στη μέση του χρωματικού φάσματος και ο Μωάμεθ κήρυττε μετριοπάθεια, το ένα συμπληρώνει το άλλο. (Το Κοράνι περιγράφει την μουσουλμανική κοινότητα ως «το πιο μεσαίο έθνος».)

Το πράσινο εμφανίζεται πολύ στην ισλαμική ιστορία.

Ήταν το χρώμα της σημαίας του Χαλιφάτου των Φατιμιδών, του τελευταίου από τα τέσσερα αραβικά χαλιφάτα.

Κατά τη διάρκεια των σταυροφοριών, οι ισλαμιστές στρατιώτες φορούσαν πράσινα για να αναγνωρίσουν τον εαυτό τους. (Ομοίως, οι σταυροφόροι απέφευγαν το πράσινο στα οικόσημα τους, μόνο και μόνο για να είναι ασφαλείς από τα φιλικά πυρά.)

Μερικοί λένε ότι το πανό κάτω από το οποίο πολέμησε ο Μωάμεθ στον πόλεμο στη Μέκκα ήταν πράσινο με χρυσαφένια κρόσια.

Για αιώνες στην Περσία, μόνο οι απόγονοι του Μωάμεθ, γνωστοί ως Σαγιντ, είχαν το δικαίωμα να φορούν πράσινα τουρμπάνια. Οποιοσδήποτε άλλος θα τιμωρούνταν για αυτό.

Το πράσινο ευνοήθηκε επίσης από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, η οποία μετά τις μεταρρυθμίσεις του Τανζιμάτ στα μέσα του 19ου αιώνα έβαψε τις κοσμικές σημαίες της κόκκινες και τις θρησκευτικές της σημαίες πράσινες.

Όπως είπαμε πιο πριν το πράσινο είναι ένα από τα ιερά χρώματα του Ισλάμ επομένως πάρα πολλές μουσουλμανικές χώρες έχουν πράσινες σημαίες ή κάποιο πράσινο μοτίβο επάνω τους όπως ο πράσινος πεντάκτινος αστέρας που βρίσκεται επάνω στην κόκκινη σημαία του Μαρόκο.

Την πρωτοτυπία στην εμφάνιση των εθνικών σημαιών κατείχε η Λιβύη που από το 1977 έως το 2011 η σημαία της ήταν πράσινη χωρίς κανένα μοτίβο επάνω της, ένα καταπράσινο πανί, μοναδική περίπτωση μονόχρωμης εθνικής σημαίας στον κόσμο έως σήμερα.

Καταπράσινη είναι και η σημαία της Σαουδικής Αραβίας που όμως έχει επάνω της ένα λευκό σπαθί και με άσπρα γράμματα την ρήση από το κοράνι που λέει: «Δεν υπάρχει Θεός (Αλλάχ) εκτός από τον Θεό και ο Μωάμεθ είναι ο προφήτης του».

Πράσινη επίσης είναι και η σημαία του Πακιστάν, όπου το πράσινο σημαίνει την ισλαμική πλειονότητα της χώρας, έχοντας κι’ αυτή επάνω της μια λευκή ημισέληνο και ένα αστέρι, ενώ στο πλάι της υπάρχει μια κάθετη λευκή μπάντα.

Ολοπράσινη είναι και σημαία του Μπαγκλαντές με ένα μεγάλο κόκκινο κύκλο στην μέση της.

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

Συνέντευξη με τα χρώματα

[ρνε΄]

Το Μωβ στο φυτικό βασίλειο

[ς΄]

-Επανέρχομαι μετά το σύντομο διάλειμμα στο χρώμα μου, το μωβ, και την εμφάνισή μου στα δυο κύρια ένζωα βασίλεια.

Για την εμφάνισή μου στο ζωϊκό αναφερθήκαμε ήδη.

Σειρά έχει η αναφορά στην εμφάνισή μου στο φυτικό βασίλειο, δηλαδή την χλωρίδα.

Στην πανίδα, όπως είδες Άνθρωπε, σπανίζω γιατί ως γνωστόν δεν υπάρχουν μωβ βιοχρωστικές ουσίες σε αυτό το βασίλειο ώστε να το χρωματίζουν με μωβ χρώματα.

Τα μωβ χρώματα στην πανίδα, όπως σου είπα, οφείλονται κατά κύριο λόγο σε δομικούς χρωματισμούς, ήτοι αντανάκλαση των φωτεινών επιστρεφομένων -λόγω μη απορρόφησης από μελανίνες- ακτινοβολιών και τον εξοστρακισμό τους από τις δομικές κατασκευές φτερών, λεπιών και φολίδων, αλλά και στο αίμα κάποιων υποθαλάσσιων οργανισμών, όπως και στο αίμα των θηλαστικών που έχει αποξυγονωθεί και επιστρέφει στην καρδιά για να οξυγονωθεί εκ νέου.

Το αίμα αυτό έχει χάσει την κόκκινη χροιά που του προσδίδει το οξυγόνο.

Λόγω της ελάττωσης αυτής (της μείωσης του κόκκινου χρώματος) το αίμα εμφανίζεται μωβ – μπλε (το χρώμα του αίματος που ρέει μέσα στις φλέβες) και είναι εύκολα ορατό στις φλέβες που βρίσκονται κάτω από το δέρμα.

Εάν θυμάσαι καλά, αυτό στο είχε αναφέρει στην συνέντευξη και το μπλε χρώμα, στην αναφορά του στους «γαλαζοαίματους» και μας είχε πει πως σε κάποιες ιστορικές περιόδους Άνθρωπε, ιδιαίτερα κατά την Αναγέννηση, θεωρούσες το μπλε αυτό αίμα σαν ένδειξη αριστοκρατίας, τόσο που είχε επικρατήσει η μόδα οι γυναίκες -και όχι μόνο- να σχεδιάζουν μπλε φλέβες στους κροτάφους τους και αλλού για να τονίσουν την αριστοκρατική καταγωγή τους.

Στην χλωρίδα, σε αντίθεση με την πανίδα, το μωβ χρώμα υπάρχει άφθονο.

Αυτό οφείλεται στις φλαβόνες, που δυο από τις χρωστικές τους, οι ανθοκυανίνες και οι μπεταλαΐνες ευθύνονται για τους μωβ χρωματισμούς που εμφανίζονται σε άνθη, φύλλα και καρπούς των φυτών.

Οι Flavones (φλαβόνες) ή Flavonoids (φλαβονοειδή) είναι οι λεγόμενες δευτερογενείς φυτικές ουσίες και υπάρχουν σε πολλά φυτά.

Περιέχονται, για παράδειγμα, σε φρούτα, λαχανικά και πολλά όσπρια, καθώς και σε ξηρούς καρπούς και προϊόντα ολικής άλεσης.

Θα μπορούσα να σου μιλήσω αναλυτικά για τις φλαβόνες, αλλά δεν είναι αυτές το θέμα μας.

Σου τις ανέφερα απλώς γιατί κάποιες από αυτές και τις υποκατηγορίες τους (όπως οι ανθοκυανίνες και ανθοκυανιδίνες) είναι υπαίτιες για την εμφάνιση των μωβ και ρόδινων χρωμάτων που υπάρχουν στο φυτικό βασίλειο, σε φρούτα, λαχανικά, φύλλα και σε πολλά άνθη.

Εδώ θα σου αναφέρω κάποια από τα γνωστά σου άνθη που έχουν, μεταξύ άλλων, τέτοια χρώματα.

Πρώτη και καλύτερη σου αναφέρω την λεβάντα, που στα αρχαία ελληνικά ονομαζόταν ‘νάρδος’, με το χαρακτηριστικό άρωμα της, η οποία δεν εμφανίζεται σε άλλα χρώματα πλην των μωβ αποχρώσεων, από τις πιο απαλές έως βαθειές μωβ – ρόδινες χροιές και έχει δώσει το όνομα της σε μια απαλή μωβ – μπλε χροιά, όπως τα απαλότερα χρώματα του λουλουδιού αυτού.

Άλλο ένα άνθος που έχει δώσει το όνομά του σε μια μωβέ απόχρωση, ροζ- μωβ αυτήν την φορά σε αντίθεση με το μωβ – γαλανό της λεβάντας, είναι το κυκλάμινο. Το όνομα της απόχρωσης αυτής μας είναι γνωστό με την γαλλική ονομασία του «σικλαμέν».

Όπως και η λεβάντα, το κυκλάμινο δεν υπάρχει σε άλλα χρώματα, πέρα από τις απαλές μωβ αποχρώσεις του που ποικίλουν από ροζ έως ελαφρογάλανο μωβ.

Βέβαια μιλάμε για τα άγρια αυτοφυή κυκλάμινα της φύσης, γιατί με την ανθρώπινη επέμβαση έχουμε πλέον λευκά έως βαθυκόκκινα καλλιεργημένα κυκλάμινα.

Άλλο ένα λουλούδι που έχει μωβ χρώμα, αλλά και άσπρο ροζ και γαλάζιο, είναι ο υάκινθος (το ζουμπούλι).

Φυσικά τα προαναφερθέντα χρώματα αφορούν στο φυσικό άνθος του υακίνθου γιατί τώρα με την επέμβαση του ανθρώπου και την δημιουργία υβριδίων μπορούμε να βρούμε υάκινθους σε κίτρινο και πορτοκαλί χρώμα, ακόμα και σε μπλε ή βαθύ μωβ.

Το όνομα του ο Υάκινθος το οφείλει στον πανέμορφο νεαρό Υάκινθο, ερωμένο του θεού Απόλλωνα, τον έρωτα των οποίων ζήλεψε ο άνεμος Ζέφυρος.

Έτσι μια μέρα που αγωνίζονταν στην δισκοβολία οι δυο εραστές, ο ζηλιάρης Ζέφυρος φύσηξε αλλάζοντας πορεία στον δίσκο που είχε πετάξει ο Απόλλων και ο δίσκος χτύπησε στο κεφάλι τον νεαρό Υάκινθο αφήνοντας τον νεκρό.

Ο Απόλλων θρηνώντας τον νεκρό νεαρό φίλο του τον μεταμόρφωσε στο ομώνυμο όμορφο και μυρωδάτο λουλούδι.

Άλλο ένα φυτό που οφείλει την ονομασία του στην ελληνική μυθολογία είναι οι Ίριδες.

Η Ίρις, λόγω της πολυχρωμίας που συναντάται, πήρε το όνομά της από την Ίριδα την θεά του Ουράνιου τόξου και των χρωμάτων.

Μπορεί βέβαια να υπάρχουν ίριδες σε διάφορα χρώματα, όμως το κυρίαρχο χρώμα

του λουλουδιού αυτού και των διαφόρων ποικιλιών των ίριδων είναι το μωβ, από το ανοιχτότερο χρώμα έως τις βαθύτερες αποχρώσεις.

Μωβ χρώμα έχουν και τα πέταλα του κρόκου, ο οποίος βρίσκεται και σε κίτρινο, αλλά και σε λευκό χρώμα.

Μωβ χρώμα, ανάμεσα σε άλλα έχουν και οι ανεμώνες.

Άλλα άνθη με μωβ χρώμα είναι οι σφαιρικές ταξιανθίες των άλλιουμ, η σάλβια, οι βέρμπενες, οι καμπανούλες, οι κολομπίνες (Aquilegia spp.), τα δελφίνια, το ρωσικό φασκόμηλο και βεβαίως οι πανσέδες που εμφανίζουν ένα βαθύ βελούδινο μωβ χρώμα.

Έχουμε και αρκετά άλλα λουλούδια με μωβ χρώμα, μεταξύ των οποίων και τα αναρριχώμενα χωνάκια (Morning glory).

Ένα άλλο αναρριχώμενο φυτό που στα άνθη του υπάρχει μωβ χρώμα είναι το φρούτο του πάθους (passion fruit) το γνωστό μας κοινώς ρολόι ή ρολογάκι.

Μωβ είναι το ένα από τα δυο χρώματα της ρουέλιας, το επικρατέστερο, ενώ το δεύτερο χρώμα που μπορεί να έχει το φυτό αυτό είναι το ροζ.

Μωβ είναι και το χρώμα της πασχαλιάς, ενώ οι ορτανσίες που το χρώμα τους κυμαίνεται από ροζ έως γαλάζιο, εμφανίζουν και ενδιάμεσες μωβ αποχρώσεις.

Ο χρωματισμός της ορτανσίας, αλλά και άλλων φυτών, εξαρτάται από το Ph του εδάφους όπου είναι ριζωμένες.

Ένα άλλο λουλούδι που υπάρχει και σε απαλές μωβ αποχρώσεις είναι το τριαντάφυλλο.

Ας μην ξεχνάμε και τις πανέμορφες ρόδινες ή μωβ ορχιδέες.

Ποικιλία μωβ χρωμάτων, από απαλά έως πολύ σκούρα έχουν και οι πετούνιες. Κάποια ήδη δε έχουν τόσο σκούρο χρώμα που μοιάζουν σαν μαύρα, όπως το είδος Phantom petunias.

Στην πραγματικότητα μαύρα λουλούδια (όπως η μαύρη τουλίπα του ομώνυμου διηγήματος) δεν υπάρχουν.

Αυτά που μας φαίνονται μαύρα έχουν πολύ βαθύ μωβ ή κόκκινο χρώμα, τόσο συμπυκνωμένο που δείχνουν σαν μαύρα.

Εάν τα κοιτάξουμε κάτω από έντονο φως και προσέξουμε την αντανάκλαση του, θα δούμε τότε από πιο χρώμα, κυρίως μωβ, προκαλείται η εντύπωση του μαύρου χρώματος.

Το ίδιο συμβαίνει και με τους μαύρους καρπούς.

Μαύρες ελιές δεν υπάρχουν. Τις λέμε μαύρες ενώ στην πραγματικότητα έχουν μια πολύ σκούρα απόχρωση. Ιδιαίτερα οι ελιές Καλαμών καταχωρούνται στους ειδικούς καταλόγους στην κατηγορία των μωβ καρπών.

Το ίδιο και με τα μαύρα φυλλώματα, όπως το Black coral elephant ear κ.α.

Βεβαίως στην εποχή μας μπορούμε να βρούμε και άλλα φυλλώματα (συνήθως αποξηραμένα) με μωβ χρώμα, όπως και άλλα λουλούδια, αλλά αυτά είναι τεχνητώς βαμμένα, οπότε μην παραξενευτείτε εάν δείτε κάπου μωβ γαρύφαλλο ή ό,τι άλλο που δεν εμφανίζεται μωβ στην φυσική του μορφή.

Δεν φανταζόμουν Άνθρωπε πως είχα τόσα πολλά να σου πω για τα μωβ λουλούδια και έχω παραλείψει κάποια από αυτά, όπως τις αφρικάνικες βιολέτες και τις μωβέ αφρικάνικες ή κατ’ άλλους ολλανδικές μαργαρίτες και κυρίως τις ευωδιαστές βιολέτες στις οποίες οφείλεται η άλλη ονομασία του μωβ χρώματος το βιολετί ή βιολέ, όπως και τα άνθη της μολόχας από το λατινικό όνομα της οποίας (malva), όπως σου έχω πει προηγουμένως, ονομάστηκε μωβ το χρώμα αυτό.

Ενώ σκεφτόμουν να αναφερθώ και στους μωβ καρπούς, λέω να διακόψω εδώ και να συνεχίσω με αυτούς αμέσως μετά.