Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.
Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.
Συνέντευξη με τα χρώματα
[Ϟ΄]
Κόκκινο, το χρώμα του αίματος
[ζ´]
-Είμαι το κόκκινο, το χρώμα του αίματος. Έχεις αναρωτηθεί Άνθρωπε γιατί το αίμα σου, όπως και το αίμα των άλλων ζώων έχει κόκκινο χρώμα;
Το αίμα, και συγκεκριμένα το οξυγονωμένο αίμα έχει κόκκινο χρώμα λόγω της παρουσίας οξυγονωμένης αιμοσφαιρίνης που περιέχει μόρια σιδήρου, με τα στοιχεία σιδήρου να αντανακλούν το κόκκινο φως….
Τί λες Άνθρωπε; Θέλεις να σου το πω πιο αναλυτικά; Άκου λοιπόν:
Το αίμα είναι κόκκινο επειδή αποτελείται από κύτταρα που είναι ερυθρά, τα οποία ονομάζονται ερυθρά αιμοσφαίρια.
Αλλά, για να καταλάβεις γιατί αυτά τα κύτταρα είναι ερυθρά πρέπει να τα μελετήσουμε σε μοριακό επίπεδο.
Μέσα στα ερυθρά αιμοσφαίρια υπάρχει μια πρωτεΐνη που ονομάζεται αιμοσφαιρίνη στα ελληνικά ή αιμογλομπίνη κατά την διεθνή ορολογία (όπου globe = σφαίρα). Κάθε πρωτεΐνη αιμοσφαιρίνης αποτελείται από υπομονάδες που ονομάζονται αίμες, οι οποίες δίνουν στο αίμα το κόκκινο χρώμα του.
Πιο συγκεκριμένα, οι αίμες μπορούν να δεσμεύουν μόρια σιδήρου και αυτά τα μόρια σιδήρου δεσμεύουν οξυγόνο.
Τα κύτταρα του αίματος είναι ερυθρά λόγω της αλληλεπίδρασης μεταξύ σιδήρου και οξυγόνου.
Ακόμα πιο συγκεκριμένα, φαίνονται κόκκινα λόγω των χημικών δεσμών μεταξύ του σιδήρου και του οξυγόνου που αντανακλούν κόκκινο φως.
Είναι πολύ σημαντικό για το αίμα να μπορεί να μεταφέρει οξυγόνο, επειδή όταν το αίμα ρέει μέσω των πνευμόνων παίρνει οξυγόνο και μεταφέρει αυτό το οξυγόνο στο υπόλοιπο σώμα έως ότου εξαντληθεί όλο το οξυγόνο.
Το εξαντλημένο από οξυγόνο αίμα, έχοντας πλέον χάσει το έντονο φωτεινό κόκκινο χρώμα του, επιστρέφει στη συνέχεια στους πνεύμονες για να πάρει νέο οξυγόνο.
Όταν ο σίδηρος είναι οξυγονωμένος, γίνεται κόκκινος.
Όταν ο σίδηρος αποξυγονώνεται, παίρνει ένα πολύ σκούρο κόκκινο χρώμα.
Η αιμογλομπίνη (ή αιμοσφαιρίνη) είναι μια από τις τρεις βιο-χρωστικές ομάδες που χρωματίζουν το ζωϊκό βασίλειο, προσδίδοντάς του υποδόριο κόκκινο χρώμα….
Ποιές είναι οι άλλες δυο, ρωτάς;
Θα σου πω, αν και δεν άπτονται του θέματός μας που είναι το κόκκινο χρώμα.
Οι άλλες δυο είναι οι μελανίνες και τα καροτένια.
Αυτές, σε συνδυασμό με το υποδόριο κόκκινο χρώμα του αίματος προσδίδουν το χρώμα του δέρματός, τόσο του δικού σου Άνθρωπε, όσο και άλλων ζώων, καθώς και του κρέατος, του κόκκινου κρέατος.
Το κόκκινο κρέας παίρνει το χρώμα του από τον σίδηρο που ενέχεται στις μυοσφαιρίνες και τις αιμοσφαιρίνες που βρίσκονται στους μυς και το υπολειπόμενο αίμα.
Σημεία όπου για διάφορους λόγους συγκεντρώνεται αρκετό αίμα ή τα αιμοφόρα αγγεία πλησιάζουν πολύ κοντά στην επιφάνεια του δέρματος, φαίνονται αρκετά πιο κόκκινα, όπως π.χ. σε μια πρόσφατη πληγή ή εκδορά του δέρματος.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα όργανα διαφόρων ζώων που συμμετέχουν στην αναπαραγωγή του είδους, δηλαδή τα γεννητικά όργανα, τα οποία όταν ερεθίζονται και ετοιμάζονται για την σεξουαλική πράξη συγκεντρώνουν περισσότερο αίμα στην περιοχή τους και γι’ αυτό κοκκινίζουν.
Ειδικά στον άνθρωπο κοκκινίζουν / ερυθριούν και άλλα βοηθητικά για το ‘κάλεσμα προς συνουσίαν’ όργανα, όπως τα χείλη, οι ρόγες του στήθους, ακόμα και τα μάγουλα.
Αυτός είναι και ο λόγος που βλέπουμε στο ξεκίνημα της ιστορίας του σύγχρονου μακιγιάζ να βάφονται κόκκινα τα χείλη και τα μάγουλα των γυναικών για να φαίνονται πιο ελκυστικές και ερεθιστικές προς το αντίθετο φύλλο.
Για τον ίδιο λόγο, για να είναι πιο προκλητικές, γυμνόστηθες χορεύτριες έβαφαν –πουδράριζαν για την ακρίβεια- κόκκινες τις θηλές τους.
Βέβαια, σε κάποια άλλα είδη του ζωικού βασιλείου, το κόκκινο χρώμα των γεννητικών οργάνων κατά την ετοιμότητα αναπαραγωγής είναι πολύ πιο έντονο απ’ ότι σε σένα Άνθρωπε.
Έχεις δει πόσο έντονα κόκκινο γίνεται το ‘μόριο’ αρσενικού σκύλου όταν η φύση του τον καθιστά έτοιμο για την σεξουαλική πράξη;
Τώρα, σε κάποια είδη πιθηκοειδών, όπως μπαμπουίνοι, μανδρίλλοι, χιμπαντζήδες, συμβαίνει περίπου το αντίθετο. Πολύ αίμα μαζεύεται στα οπίσθια των θηλυκών, όταν αυτά βρίσκονται σε φάση γονιμότητας κάνοντάς τα κατακόκκινα, δηλώνοντας έτσι στα αρσενικά του είδους πως είναι έτοιμες για την πράξη γονιμοποίησης.
Επίσης σε ορισμένα είδη ζώων το κόκκινο σχετίζεται με την κυριαρχία και αυτόν τον ρόλο παίζει το κόκκινο χρώμα στο πρόσωπο των αρσενικών μανδρίλλων.
Στους μανδρίλλους, ο κόκκινος χρωματισμός του προσώπου είναι πολύ πιο έντονος στα κυρίαρχα αρσενικά και λιγότερο εμφανής στα κατώτερα στην ιεραρχία και σχετίζεται άμεσα με τα επίπεδα τεστοστερόνης
Αυτό το έντονο κόκκινο επηρεάζει στην αντίληψη της κυριαρχίας επί των άλλων μελών της αγέλης, δηλώνοντας επίσης την αναπαραγωγική ικανότητα για εύρωστους απογόνους.
Ανάλογα λειτουργεί και το κόκκινο λειρί στις όρνιθες, το οποίο οφείλει το χρώμα του στην συγκέντρωση πάρα πολλών αιμοφόρων αγγείων στο σημείο αυτό.
Το λειρί είναι το σαρκώδες λοφίο, συνήθως κόκκινου χρώματος, το οποίο έχουν στο κεφάλι τους ο κόκορας κι η κότα, καθώς και άλλα πτηνά της ίδιας οικογένειας.
Δυο είναι οι βασικές λειτουργίες του λειριού. ΄
Η μία είναι η ρύθμιση της θερμοκρασίας του πουλερικού που επιτυγχάνεται με την ροή του αίματος στο σημείο αυτό και η άλλη παρόμοια με αυτήν των μαϊμούδων, όπως σου είπα μόλις προηγουμένως.
Το λειρί είναι ο δείκτης της σεξουαλικής ωρίμανσης της κότας, όταν γίνεται έντονο κόκκινο σημαίνει ότι η κότα είναι έτοιμη για ζευγάρωμα.
Το έντονο κόκκινο χρώμα δε του λειριού στον κόκορα τον δείχνει ευρωστότερο και τον κάνει ελκυστικότερο στις κότες.
Ναι; Τί με ρώτησες Άνθρωπε; Εάν οφείλεται στο αίμα και το κόκκινο χρώμα που έχουν κάποιοι αστακοί, γαρίδες και καβούρια;
Φυσικά και όχι! Το κόκκινο χρώμα τους είναι στο κέλυφος, το κέλυφος αντιστοιχεί στα κόκκαλα των σπονδυλωτών ζώων και ως γνωστόν στα κόκκαλα δεν κυκλοφορεί αίμα.
Ακόμα και αστακοί, γαρίδες, καβούρια που έχουν γκρίζο ή άλλο χρώμα, όταν μαγειρεύονται παίρνουν κόκκινο χρώμα. Αυτό οφείλεται σε μια χρωστική της ομάδας των καροτενοειδών, την ασταξανθίνη, στην οποία οφείλεται και το ροζ έως βαθυκόκκινο χρώμα που έχουν τα φλαμίνγκο.
Όμως για το κόκκινο χρώμα που έχουν ζώα και πουλιά και δεν προκύπτει από το αίμα και τις αίμες του, θα μιλήσουμε σε λίγο.
Τώρα θα σου κάνω μια ερώτηση.
Έχουν όλα τα ζώα, όλοι οι υπήκοοι του βασιλείου στο οποίο ανήκεις, του ζωικού, κόκκινο αίμα; Με άλλα λόγια μήπως υπάρχει αίμα και σε άλλα χρώματα;
Όπως ήδη σου είπα, οι άνθρωποι και η πλειονότητα των ζώων έχουν ΚΟΚΚΙΝΟ αίμα, που ο χρωματισμός του οφείλεται στην βιοχρωστική αιμογλομπίνη.
Πέρα όμως από το σύνηθες κόκκινο αίμα, που είναι χαρακτηριστικό των ζώων, υπάρχουν κάποιοι υπήκοοι του ζωικού βασιλείου με διαφορετικό χρώμα αίματος. Κάποιοι έχουν μπλε, κάποιοι πράσινο, ενώ άλλων των αίμα έχει χρώμα βιολετί.
Αίμα με ΜΠΛΕ χρώμα έχουν οι αράχνες, τα μαλακόστρακα, κάποια μαλάκια, τα χταπόδια, οι σουπιές και τα καλαμάρια. Αυτά, στο αίμα τους, αντί για την χρωστική αιμοσφαιρίνη έχουν αιμοκυανίνη η οποία περιέχει χαλκό αντί για σίδηρο που όταν οξυγονώνεται αποκτά μπλε χροιά.
Παρόμοια με την αιμοσφαιρίνη χημικά είναι η χρωστική χλωροκρουορίνη που έχουν στο αίμα τους κάποιοι δακτυλιοειδείς σκώληκες, κάποιες λειχήνες και μερικά θαλάσσια σκουλήκια. Το αίμα τους γίνεται ανοιχτό πράσινο όταν αποξυγονώνεται και ΠΡΑΣΙΝΟ όταν οξυγονώνεται.
Τέλος, ΒΙΟΛΕΤΙ αίμα έχουν θαλασσινά σκουλήκια, μεταξύ των οποίων οι φυστικοσκώληκες, οι φαλλόμορφοι σκώληκες, καθώς και τα βραχιόποδα.
Το χρώμα του αίματός τους οφείλεται στην χρωστική αιμορυθρίνη, που μεταφέρει το ¼ του οξυγόνου που μεταφέρεται από την αιμοσφαιρίνη.
Σε κατάσταση αποξυγόνωσης η αιμορυθρίνη είναι άχρωμη, ενώ όταν οξυγονώνεται παίρνει ένα ρόδινο – βιολετί χρώμα.
Αυτά στα λέω γιατί πλανάται η εντύπωση πως αίμα = κόκκινο και μόνο κόκκινο.
Ναι, έτσι είναι στην πλειονότητά του όμως, όπως άκουσες, υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις. Ελάχιστες μεν, αλλά υπάρχουν.
Τώρα, σε λίγο δηλαδή, θα μιλήσουμε για τα κόκκινα χρώματα που εμφανίζονται στο ζωικό βασίλειο αλλά δεν προκύπτουν από το κόκκινο του αίματος.
Topic: κόκκινο, Συνέντευξη με τα χρώματα, Φύση και χρώματα, χρωστικές | Tags: None
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.jpg)
.JPG)
.jpg)
