xromata.com

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

Συνέντευξη με τα χρώματα

[οβ΄]

To Άσπρο στην ιστορία

[γ΄]

-Συνεχίζω την αυτοπαρουσίασή μου σ’ εσένα Άνθρωπε, εγώ το Λευκό, ή Άσπρο αν προτιμάς, χρώμα.

Σου μίλησα προηγουμένως για την ελληνική ονομασία μου και μετά σου εξήγησα τη ταύτισή μου με το φως.

Αρκετά έχω να σου πω για μένα και δεν ξέρω από πού ν’ αρχίσω.

Προτιμώ λοιπόν να συνεχίσω με μια ιστορική αναφορά, την ιστορία μου, δηλαδή την συνοδοιπορία μου μαζί σου, ξεκινώντας από τις περιόδους που αποκαλείς προϊστορία και αρχαιότητα.

Εγώ το λευκό, ήμουν ένα από τα πρώτα χρώματα που χρησιμοποιήθηκαν στην τέχνη.

Το σπήλαιο Lascaux στη Γαλλία, και όχι μόνον αυτό, περιέχει σχέδια ταύρων και άλλων ζώων που σχεδιάστηκαν από παλαιολιθικούς καλλιτέχνες πριν από 17.000 έως 18.000 χρόνια.

Οι παλαιολιθικοί καλλιτέχνες χρησιμοποιούσαν ασβεστίτη ή κιμωλία, μερικές φορές ως φόντο, μερικές φορές σαν τονισμό, μαζί με κάρβουνο, κόκκινη και κίτρινη ώχρα στις σπηλαιογραφίες τους.

Στην αρχαία Αίγυπτο, το λευκό συνδέθηκε με την θεά Ίσιδα.

Οι ιερείς και οι ιέρειες της Ίσιδας φορούσαν μόνο λευκά λινά, και με λευκό λινό τύλιγαν οι αρχαίοι Αιγύπτιοι τους νεκρούς τους, τις μούμιες.

Στην Ελλάδα και σε άλλους αρχαίους πολιτισμούς, το λευκό συνδέονταν συχνά με το μητρικό γάλα.

Σύμφωνα με τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο στη Φυσική του Ιστορία, ο Απελλής (4ος αιώνας π.Χ.) και οι άλλοι διάσημοι ζωγράφοι της αρχαίας Ελλάδας χρησιμοποιούσαν μόνο τέσσερα χρώματα στους πίνακες τους. το λευκό, το κόκκινο, το κίτρινο και το μαύρο.

Επ’ ευκαιρία, αφού το έφερε ο λόγος, σου θυμίζω πως ήμουν το ένα από τα τρία χρώματα που υπήρχαν σταθερά στις τετραχρωμίες των αρχαίων φιλοσόφων που ασχολήθηκαν με τα χρώματα αντιστοιχώντας τα με τα 4 στοιχεία. Τα άλλα δυο σταθερά χρώματα ήταν το κόκκινο και το μαύρο.

Το τέταρτο χρώμα κατά τον Εμπεδοκλή ήταν η κίτρινη ώχρα, κατά τον Δημόκριτο το πρασινοκότρινο και κατά τον Πλάτωνα το ‘ακτινοβόλον’.

Αυτά είναι θέματα του κεφαλαίου της φιλοσοφίας των χρωμάτων και δεν μας αφορούν εδώ και τώρα, οπότε απλώς τα αναφέρω.

Για την ζωγραφική, οι Έλληνες χρησιμοποιούσαν το πολύ τοξικό λευκό του μολύβδου, μια λευκή χρωστική που παραγόταν με μια επίπονη διαδικασία.

Πάμε στην αρχαία Ρώμη τώρα, όπου μια απλή λευκή toga, γνωστή ως toga virilis, φοριόταν στις τελετές από όλους τους Ρωμαίους πολίτες άνω των 14-18 ετών.

Οι δικαστές και ορισμένοι ιερείς φορούσαν την toga praetexta, μια λευκή τόγκα με μια πλατειά μωβ μπορντούρα.

Στην εποχή του Αυτοκράτορα Αυγούστου, κανένας Ρωμαίος δεν επιτρεπόταν να εμφανιστεί στο ρωμαϊκό φόρουμ χωρίς λευκή toga.

Οι αρχαίοι Ρωμαίοι είχαν κι’ αυτοί δύο ονομασίες για το λευκό χρώμα, όχι όμως όπως οι Έλληνες που με δυο διαφορετικές λέξεις (λευκό / άσπρο) ονομάζουν το λευκό χρώμα, αλλά δυο λέξεις για δυο διαφορετικά άσπρα. Μία για το απλό λευκό και μια για ένα λαμπρότερο λευκό.

Η μία ονομασία ‘Αlbus’, (η πηγή της λέξης albino που με την σειρά της πηγάζει από το αρχαίο ελληνικό ‘άλφιτον’ = άλευρον) ήταν η ονομασία για ένα απλό λευκό χρώμα, ενώ η άλλη ‘candidus’ προσδιόριζε ένα πιο φωτεινό λευκό.

Ένας άντρας που διεκδικούσε δημόσιο αξίωμα στη Ρώμη φορούσε μια λευκή toga που γινόταν λευκότερη (φωτεινότερη) με κιμωλία και ονομαζόταν toga candida, η προέλευση της σημερινής λέξης ‘candidate = υποψήφιος’

Η λατινική λέξη candere σήμαινε λάμπω, είμαι φωτεινός και είναι η προέλευση των λέξεων candle = κερί και candid = ειλικρινής (αφού η ‘αλήθεια’ λάμπει σαν το λευκό φως).

Στην αρχαία Ρώμη, οι ιέρειες της θεάς Βέστα (Εστίας) ήταν ντυμένες με λευκά ρούχα, λευκή palla ή σάλι και λευκό πέπλο.

Προστάτευαν την ιερή φωτιά και τους κατοίκους της Ρώμης.

Το λευκό ένδυμά τους συμβόλιζε την καθαρότητα, την πίστη και την αγνότητά τους.

Μετακλασική ιστορία:

Η παλαιοχριστιανική εκκλησία υιοθέτησε τον ρωμαϊκό συμβολισμό του λευκού ως το χρώμα της αγνότητας, της θυσίας και της αρετής. Το άσπρο έγινε το χρώμα που φορούσαν οι ιερείς κατά τη διάρκεια της λειτουργίας, το χρώμα που φορούσαν οι μοναχοί του Κιστερκιανού Τάγματος και υπό τον Πάπα Πιό V, πρώην μοναχό της Δομινικανής Τάξης, έγινε το επίσημο χρώμα που φοράει έκτοτε ο ίδιος ο Πάπας.

Οι μοναχοί του Τάγματος του Αγίου Βενέδικτου ήταν ντυμένοι στα λευκά ή γκρι από φυσικό άβαφο μαλλί, αλλά αργότερα άλλαξαν το ράσο τους σε μαύρο, το χρώμα της ταπεινότητας και της μετάνοιας.

Στην μεσαιωνική και αναγεννησιακή τέχνη το λευκό αρνί έγινε το σύμβολο της θυσίας του Χριστού για λογαριασμό της ανθρωπότητας επειδή ο Ιωάννης ο Βαπτιστής περιέγραψε τον Χριστό ως το αρνί του Θεού, ο οποίος ανέλαβε τις αμαρτίες του κόσμου.

Το λευκό χρώμα ήταν επίσης το συμβολικό χρώμα της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος γιατί το Ευαγγέλιο του Αγίου Μάρκου περιγράφει τα ρούχα του Ιησού κατά την Μεταμόρφωση ως "λάμψη, που ξεπερνά το λευκό του χιονιού".

Ο λευκός μονόκερως ήταν ένα κοινό θέμα χειρόγραφων, ζωγραφικής και ταπετσαριών της μετακλασικής περιόδου. Ήταν ένα σύμβολο αγνότητας και χάριτος, τον οποίο μπορούσε να αγγίξει μόνο μια παρθένα. Συχνά απεικονίστηκε στην αγκαλιά της Παναγίας.

Μέχρι τον 16ο αιώνα, λευκό συνήθως φορούσαν οι χήρες ως χρώμα πένθους.

Οι χήρες των βασιλέων της Γαλλίας φορούσαν λευκά μέχρι την εποχή της Άννας της Βρετάνης τον 16ο αιώνα.

Έναν λευκό χιτώνα φορούσαν επίσης πολλοί ιππότες, μαζί με έναν κόκκινο μανδύα, που έδειχνε ότι οι ιππότες ήταν πρόθυμοι να δώσουν το αίμα τους για τον βασιλιά ή την Εκκλησία.

Αυτά για το ‘λευκό’ στην ιστορία του δυτικού κόσμου, δηλαδή της χριστιανικής Ευρώπης, χωρίς να επεκταθούμε σε άλλους πολιτισμούς, ώστε να μιλήσουμε για το άσπρο χρώμα στην νεότερη ιστορία.

Σον ιστότοπο Wonderopolis υπάρχει μια σειρά ερωτημάτων του τύπου «Γιατί το Χ έχει χρώμα Ψ;» και δίδονται οι απαντήσεις.

Κάποια από τα άρθρα αυτά έχουν ήδη μεταφρασθεί και αναρτηθεί και εδώ, όπως το ‘Γιατί οι ζέβρες έχουν άσπρες και μαύρες ραβδώσεις;’, ‘Γιατί το αίμα έχει χρώμα κόκκινο;’, ‘Γιατί οι φλέβες έχουν μπλε χρώμα;’

Πολλά ερωτήματα για χρώματα που μας περιτριγυρίζουν στην καθημερινότητά μας, που οι απαντήσεις τους δίδονται από τον προαναφερόμενο ιστότοπο, αλλά και από αλλού, θα τα βρείτε συγκεντρωμένα στα GATEGORIES της ιστοσελίδας μας κάτω από τον τίτλο «Γιατί έχει χρώμα….»

Έχουν όλες οι φράουλες κόκκινο χρώμα;

Είναι όλες οι φράουλες κόκκινες; Η απάντηση είναι ΟΧΙ! Κάποιες φράουλες είναι άσπρες. Έχουν ασπριδερό χρώμα.

Όχι! Δεν μιλάμε για άγουρες φράουλες που αλλάζουν από μικροί πράσινοι καρποί σε μεγαλύτερους άγουρους λευκούς που ωριμάζουν και τελικά γίνονται κόκκινοι. Υπάρχουν στην πραγματικότητα πολλές ποικιλίες λευκών φραουλών που ωριμάζουν και δεν γίνονται ποτέ κόκκινες.

Δύο από τις πιο κοινές ποικιλίες λευκών φραουλών είναι λευκά υποείδη του γένους Fragaria vesca (επίσης γνωστή ως φράουλα των Άλπεων) και Fragaria chiloensis (επίσης γνωστά ως παράκτιες, χιλιανές φράουλες της Νότιας Αμερικής). Αναπτύσσονται σε πολλές περιοχές και μπορούν να βρεθούν σε ορισμένα καταστήματα ή να παραγγελθούν μέσω διαδικτύου απευθείας από τα φυτώρια που τις καλλιεργούν.

Ενώ οι λευκές φράουλες του είδος Fragaria vesca και Fragaria chiloensis είναι πραγματικές φράουλες, φυτρωμένες από σπόρους, άλλες ποικιλίες λευκών φραουλών είναι αποτέλεσμα υβριδίων.

Για παράδειγμα, οι pineberries (πευκοφράουλες) είναι ένα υβρίδιο, το Fragaria x ananassa, που έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή μιας λευκής φράουλας με μια γεύση που, όπως πιστεύουν ορισμένοι, είναι ένα μείγμα μεταξύ φράουλας και ανανά.

Ένα άλλο υβρίδιο λευκής φράουλας είναι η σπάνια ποικιλία White Jewel (λευκό κόσμημα), επίσης γνωστή και ως Shiroi Houseki, που δημιουργήθηκε πρόσφατα από τον Yasuhito Teshima στην Ιαπωνία.

Το αποτέλεσμα πολυετών ποικιλιών διασταυρούμενης αναπαραγωγής υπό ειδικές συνθήκες χαμηλού φωτισμού, οι White Jewel είναι μεγαλύτερες και πιο λευκές από άλλα είδη λευκών φραουλών.

Θέλετε να δοκιμάσετε μια φράουλα White Jewel; Θα σας κοστίσει λιγάκι!

Πωλούνται για περίπου 10 $ η μια και μπορούν να βρεθούν σε πολυκαταστήματα και όχι σε φρουτοπωλεία / παντοπωλεία.

Συνήθως αγοράζονται από τους Ιάπωνες ως δώρα ιδιαιτέρων περιστάσεων και όχι σαν απλά φρούτα για να φαγωθούν στο σπίτι.

Ωραία, λοιπόν! Τί είναι αυτό που κάνει λοιπόν τις λευκές φράουλες να είναι άσπρες και όχι κόκκινες;

Η απάντηση βρίσκεται ‘όχι σε αυτό που τις κάνει, αλλά σε αυτό που τους λείπει και δεν τις κοκκινίζει.

Οι κανονικές κόκκινες φράουλες έχουν μια ειδική πρωτεΐνη ωρίμανσης που ονομάζεται Fragaria allergen A1 (ή Fra a1) ώστε να μετατρέπονται από άγουροι λευκοί καρποί σε κόκκινους όταν ωριμάσουν.

Οι λευκές φράουλες περιέχουν πολύ λίγη έως καθόλου πρωτεΐνη Fra a1, που σημαίνει ότι ωριμάζουν μεν, αλλά παραμένουν λευκές.

Η πρωτεΐνη που λείπει είναι επίσης η πρωτεΐνη που είναι κυρίως υπεύθυνη για τις αλλεργίες που προκαλούν οι φράουλες.

Ως αποτέλεσμα, ορισμένα άτομα αλλεργικά στις φράουλες μπορούν να τρώνε λευκές φράουλες χωρίς πρόβλημα.

Αν σας αρέσει να καλλιεργείτε φυτά, η καλλιέργεια λευκών φραουλών σε γλάστρες μπορεί να σας ενδιαφέρει.

Αν και τα λευκά φυτά φράουλας τείνουν να παράγουν λιγότερους και μικρότερους καρπούς σε σύγκριση με τα κανονικά φυτά φράουλας, οι καρποί που παράγουν έχουν ιδιαίτερα γλυκές γεύσεις.

Ως πρόσθετη επιβράβευση για την προσπάθειά σας, ίσως να μην χρειάζεται να ανησυχείτε για τα πουλιά που λεηλατούν φρούτα σας.

Τα περισσότερα πουλιά τείνουν να αγνοούν τις λευκές φράουλες επειδή δεν γίνονται κόκκινες, κάτι που συνήθως σηματοδοτεί ότι είναι ώριμες και έτοιμες για κατανάλωση!

Οι 6 αρχές της εσωτερικής παιδείας

και τα χρώματά τους

Παρακολουθώντας ένα βίντεο που έπεσε τυχαία (τί είναι άραγε τυχαίο;) στο διάβα μου, ένα βίντεο με την κίνηση χρωματιστών σφαιρών (θα αναφερθώ σε αυτό εκτεταμένα προσεχώς), διαπίστωσα για άλλη μια φορά την ‘δύναμη’ των χρωμάτων.

Ωθούμενος από αυτό, σκέφθηκα τις δυνατότητες, του σχετικά άγνωστου ακόμα σε πολλά σημεία ηλεκτρομαγνητικού φάσματος και το αναλογίσθηκα σαν την τρισδιάστατη σύνδεση της δεύτερης με την τέταρτη διάσταση.

Παρακινούμενος από την σκέψη αυτήν, προσπαθώντας να εισχωρήσω λίγο βαθύτερα στο φάσμα, το κυρίαρχο αυτό στοιχείο της δημιουργίας (τουλάχιστον του κόσμου μας) άρχισα να ψάχνω και να ερευνώ, ανοίγοντας πόρτες με το καταπληκτικό κλειδί που μας έχει δοθεί και λέγεται ‘χρώματα’, (πιο συγκεκριμένα τα 6 χρώματα, 3 βασικά + 3 παράγωγα = 6) του φάσματος.

Όλως τυχαία και πάλι (;), βρέθηκα αντιμέτωπος με τον ιστότοπο ‘cosmic core’ (κοσμικός πυρήνας) μέσα στον οποίο υπάρχουν πάμπολλες αναφορές θεμάτων σχετικών με τα ενδιαφέροντά μου για τον κόσμο των χρωμάτων και τις επεκτάσεις του.

Ο ιστότοπος μας εισάγει στα θέματά του με μια μικρή αναφορά στις 6 αρχές της εσωτερικής παιδείας.

6 αρχές, όσα και τα χρώματα του Ουράνιου Τόξου, οπότε μπορούμε να ταυτίσουμε κατά την μελέτη μας, κάθε μια από αυτές με κάποιο χρώμα, η με κάποια χρώματα, διότι όπως ήδη γνωρίζουμε (και θα δούμε λίγο αργότερα αναφερόμενοι στον δυισμό) μπορούμε να αντιστοιχήσουμε τις αρχές με τα τρία βασικά και κατόπιν με τα τρία παράγωγα, ή άλλως με την χρωματική σειρά κατά την οποία εμφανίζονται στο τόξο, δηλαδή βασικό – παράγωγο και ούτω καθεξής.

Οι 6 βασικές αρχές της εσωτερικής παιδείας κατά τον ‘κοσμικό πυρήνα’ λένε τα εξής:

1 Η συνείδηση δημιουργεί ύλη και όχι το αντίστροφο. Η συνείδηση προπορεύεται.

  (μπλε ή μωβ)

2 Τα πάντα περιέχουν συνείδηση, χωρίς εξαίρεση.

  (κίτρινο ή μπλε)

3 Οι θεμελιώδεις αρχές του Σύμπαντος είναι η Ενότητα, το Άπειρο και η Αρμονία.

  (κόκκινο ή πράσινο)

4 Οι τρεις παραπάνω αρχές απεικονίζονται από γεωμετρικές αρχές, μοτίβα και αναλογίες κοινές σε όλες τις κλίμακες της πραγματικότητας.

Αυτό σημαίνει ότι όλα στην πραγματικότητα έχουν ένα γεωμετρικό υπόβαθρο.

  (πράσινο ή κίτρινο)

5 Όλα στην πραγματικότητα, που φαίνονται και δεν φαίνονται, αλληλοσυνδέονται και αλληλοδιεισδύονται.

Υπάρχουν άπειρες διαστάσεις που συνδέονται μεταξύ τους για να κάνουν ένα ενοποιημένο αρμονικό σύνολο.

Όλα τα σημεία του χώρου, του χρόνου και της συνείδησης είναι συνδεδεμένα.

  (πορτοκαλί)

6 Το νόημα της ύπαρξης είναι να ακολουθήσουμε το κοσμικό ταξίδι της εξέλιξης της ψυχής και να ενθαρρύνουμε τους άλλους να ξυπνήσουν και να αναγνωρίσουν αυτό το καθήκον που τέθηκε σε όλους μας.

  (μωβ ή κόκκινο)

Αυτά (χωρίς τις χρωματικές ταυτίσεις) αναφέρει στην εισαγωγή του ο κοσμικός πυρήνας.

Οι χρωματικές ταυτίσεις δεν θα αναλυθούν τώρα, απλώς τίθενται εδώ για όλους όσοι σκοπεύετε να συσχετίσετε τις ιδιότητες των χρωμάτων και όλα όσα γνωρίζετε για κάθε χρώμα με την έννοια της κάθε αρχής.

Ως προς τις 6 αρχές, θα επανέλθουμε αναλυτικότερα.

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΜΑΘΑΝ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ

[7]

Για να παρακολουθήσετε την σειρά άρθρων υπό τον γενικό τίτλο ‘ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΜΑΘΑΝ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ’ καλό θα είναι να διαβάσετε τo εισαγωγικό 1^ο άρθρο που θα βρείτε στον σύνδεσμο https://xromata.com/?p=11228

Leon Battista Alberti

Στην αρχαιότητα, αυτοί που ασχολήθηκαν με τα χρώματα είχαν ασχοληθεί κατά κύριο λόγο με τετραχρωματικά συστήματα.

Άλλες ιδέες πρωτοεμφανίστηκαν γύρω στο 1000 μ.Χ. ή περίπου, καθώς ο Μεσαίωνας ενασχολείται με οπτικά πειράματα και γύρω στο 1310 ο Δομινικανός μοναχός Dietrich von Freiberg συνέδεσε τελικά πολλές από τις παρατηρήσεις του με την διαπίστωσή του ότι τέσσερα χρώματα απλώνονται στον ουρανό μπροστά από τα σκοτεινά σύννεφα.

Τα ονόμασε κόκκινο, κίτρινο, πράσινο και μπλε, και μίλησε για πρωτογενή «διάμεσα χρώματα», τα οποία, όλα μπορούν να αναμιχθούν μεταξύ τους.

Την ίδια εποχή μελέτες (βασισμένες κυρίως στον Αριστοτέλη) και έρευνες αυξάνουν τον αριθμό των χρωμάτων, όπως πχ. ο Grosseteste που ανάπτυξε ένα σύστημα 7 χρωμάτων (5 χρώματα + 2 μη – χρώματα = λευκό – μαύρο).

Ένας άλλος που επιθυμούσε να προχωρήσει αυτή η συγκεκριμένη εξέλιξη ένα βήμα παραπέρα, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα κατάλληλο σύστημα για την ανάμειξη χρωμάτων, παρέχοντας μια «ratio colorandi», όπως την ονόμασε, ήταν ο αρχιτέκτονας Leon Battista Alberti (14 Φεβρουαρίου 1404 – 25 Απριλίου 1472).

Ο Alberti ήταν Ιταλός Αναγεννησιακός ανθρωπιστής, συγγραφέας, καλλιτέχνης, αρχιτέκτονας, ποιητής, ιερέας, γλωσσολόγος, φιλόσοφος και κρυπτογράφος.

Παρόλο που συχνά χαρακτηρίζεται αποκλειστικά ως αρχιτέκτονας και είναι γνωστός κυρίως ως καλλιτέχνης, ήταν επίσης μαθηματικός πολλών ειδών και έκανε μεγάλες προόδους στον τομέα αυτό κατά τον 15ο αιώνα

Ο Leon Battista Alberti γεννήθηκε το 1404 στη Γένοβα. Η μητέρα του δεν μας είναι γνωστή και ο πατέρας του ήταν πλούσιος Φλωρεντίνος που είχε εξοριστεί από την πόλη του και του επιτράπηκε να επιστρέψει το 1428.

Ο Αλμπέρτι στάλθηκε σε σχολείο στην Πάντοβα και στη συνέχεια σπούδασε νομικά στη Μπολόνια. Έζησε για λίγο στη Φλωρεντία, στη συνέχεια ταξίδεψε στη Ρώμη όπου το 1431 εισήλθε στην υπηρεσία του παπικού δικαστηρίου.

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου μελέτησε τα αρχαία ερείπια, γεγονός που κίνησε το ενδιαφέρον του για την αρχιτεκτονική και επηρέασε έντονα τη μορφή των κτηρίων που σχεδίασε σαν αρχιτέκτονας.

Την εποχή του Alberti, είναι σαφές ότι τα επτά χρώματα που χρησιμοποίησε, πριν περίπου 200 χρόνια, ο Grosseteste είχαν εγκαταλειφθεί, πιθανότατα λόγω μιας νέας θεωρίας επί του ουράνιου τόξου που είχε προταθεί στις αρχές του 14ου αιώνα και υπήρξε επιστροφή στα τετραδικά χρωματικά συστήματα.

Κατά τον Alberti αυτό γίνεται με τέσσερα (πραγματικά) χρώματα που σχηματίζουν ένα ορθογώνιο [στην απεικόνισή μας – κίτρινο (Giallo.G), πράσινο (verde.V), μπλε (blu.B), κόκκινο (rosso.R)] που χρησίμευε σαν βάση διπλής πυραμίδας με ακροχρωματικές ακρότητες τοποθετημένες στις γωνίες (απεικόνιση).

Επειδή τα τέσσερα στοιχεία του Alberti πρέπει να αντιστοιχούν στα τέσσερα «veri colori», υπήρχε προβλήμα με το κίτρινο, το οποίο αργότερα αντικαταστάθηκε από τον Alberti με το γκρι:

Το κόκκινο αντιστοιχεί στη φωτιά, το μπλε στον αέρα, το πράσινο ανήκει στο νερό και το γκρι στην γη.

Στην περίπτωση Alberti, δεν υπήρχε τέταρτο πρωτεύον χρώμα, αλλά μια μέση τιμή μεταξύ των απόλυτων τιμών του μαύρου και του λευκού, και το προκύπτον γκρίζο θεωρήθηκε από αυτόν ως το χρώμα της γης.

Αν αλλάξουμε τώρα αυτό το γκρι με κίτρινο, θα αποχωρήσουμε από το σύστημά του και θα επιστρέψουμε για άλλη μια φορά στον Αριστοτέλη.

Εάν η ανοικοδόμηση αυτή είναι σωστή, τότε ο Alberti ήταν ο δημιουργός ενός χρωματικού κύκλου, τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως.

Ο Leon Battista Alberti δεν έχει παραδώσει σε εμάς μια εικαστική αναπαράσταση των ιδεών του και έγραψε μόνο λίγες γραμμές σχετικά με αυτό το θέμα στη Della pittura, το βιβλίο του για τη ζωγραφική του 1435

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

Συνέντευξη με τα χρώματα

[οα΄]

Το Άσπρο Φως

[β΄]

-Ξεκίνησα την αυτοπαρουσίαση μου στην ‘Συνέντευξη με τα Χρώματα’, δηλώνοντάς σου Άνθρωπε ότι ενώ εσύ με εκλαμβάνεις σαν χρώμα, στην πραγματικότητα δεν είμαι τέτοιο, δεν είμαι χρώμα, αλλά φως, πιο συγκεκριμένα, αντανάκλαση φωτός.

Γι’ αυτό πριν υπεισέλθω σε διάφορα θέματα σχετικά με εμένα, θα αναφερθώ στον συσχετισμό μου με το Φως.

Εσύ Άνθρωπε, όταν μιλάς γενικά για φως, για το φως της ημέρας, του ήλιου, ακόμα και το φως των λαμπτήρων και γενικότερα ό,τι φέγγει, το θεωρείς άσπρο.

Πριν από τον Νεύτωνα, οι περισσότεροι επιστήμονες πίστευαν ότι το λευκό, εγώ το άσπρο δηλαδή, ήμουν το θεμελιώδες χρώμα του φωτός, όπως πολλοί από εσάς το πιστεύουν ακόμα και σήμερα και δεν αντιλαμβάνονται ή θεωρούν αμελητέες τις διάφορες χροιές που παίρνω ανάλογα με την πηγή εκπόρευσής μου και άλλες διάφορές συνθήκες.

Για εσάς το Φως γενικά είναι άσπρο

Το 1666, ο Isaac Newton απέδειξε ότι το λευκό φως μπορεί να διαχωριστεί στα χρώματα που το συνθέτουν περνώντας το από ένα πρίσμα και στη συνέχεια, χρησιμοποιώντας ένα δεύτερο πρίσμα να επανασυναρμολογήσει τις χρωματιστές ακτινοβολίες του σε λευκό φως.

Αυτό το -όπως το θεωρείς- λευκό φως μπορεί να δημιουργηθεί από τον ήλιο, από αστέρια ή από γήινες πηγές όπως λαμπτήρες φθορισμού, λευκά LED και λαμπτήρες πυράκτωσης.

Στην οθόνη μιας έγχρωμης τηλεόρασης ή υπολογιστήρα, το λευκό παράγεται με ανάμειξη των κύριων χρωμάτων του φωτός: κόκκινο, πράσινο και μπλε (RGB) σε πλήρη ένταση, μια διαδικασία που ονομάζεται προσθετική ανάμειξη.

Το λευκό φως μπορεί να παραχθεί επίσης και από δύο μόνο μήκη κύματος φωτός, όπως για παράδειγμα με την ανάμειξη φωτός από ένα κόκκινο και ένα κυανό (μπλε + πράσινο) λέιζερ ή με την μείξη κίτρινου (πράσινο – κόκκινο) και μπλε λέιζερ.

Ουσιαστικά, όπως αντιλαμβάνεσαι παράγεται και πάλι από την μείξη και των τριών βασικών ακτινοβολιών, μόνο που οι δυο από τις τρεις είναι συντεθειμένες στο παράγωγό τους χρώμα.

Αυτό το τοιουτοτρόπως παραγόμενο λευκό φως έχει ωστόσο πολύ λίγες πρακτικές εφαρμογές καθώς η χρωματική απόδοση των αντικειμένων που φωτίζονται από αυτό παραμορφώνεται σε μεγάλο βαθμό.

Οι πηγές φωτός, όπως το φως του ήλιου ή των λαμπτήρων πυράκτωσης κ.α., που εκπέμπουν λευκό φως, εκπέμπουν φως από όλα σχεδόν τα ορατά μήκη κύματος.

Αυτό οδήγησε στην ιδέα ότι το λευκό φως μπορεί να οριστεί ως ένα μείγμα «όλων των χρωματικών ακτινοβολιών» ή «όλων των ορατών μηκών κύματος του φάσματος».

Αυτή η ευρέως διαδεδομένη ιδέα είναι μια λανθασμένη αντίληψη, που προέρχεται από το γεγονός της ανακάλυψης του Νεύτωνα,  πως το φως του ήλιου αποτελείται από ανάμειξη όλων των μηκών κύματος το ορατού φάσματος.

Το συμπέρασμα πως δεδομένου ότι "όλα τα χρώματα μαζί" παράγουν λευκό φως, επομένως το λευκό πρέπει να αποτελείται από "όλα τα χρώματα" είναι ένα κοινό σφάλμα λογικής που ονομάζεται ‘επιβεβαίωση του επακόλουθου’, το οποίο μπορεί να είναι η αιτία της παρεξήγησης πως το λευκό είναι ένα και μοναδικό.

Δεν υπάρχει μοναδική, μοναδική προδιαγραφή του "λευκού φωτός".

Μια σειρά φασματικών κατανομών πηγών φωτός μπορεί να γίνονται αντιληπτές ως λευκό.

Για παράδειγμα, όταν αγοράζετε έναν "λευκό" λαμπτήρα, ενδέχεται να αγοράσετε έναν με ετικέτα 2700K, 6000K κ.λπ., οι οποίοι παράγουν φως με πολύ διαφορετικές φασματικές κατανομές, αλλά αυτό δεν θα σας εμποδίσει να προσδιορίσετε το χρώμα των αντικειμένων που φωτίζουν

Το γεγονός ότι οι πηγές φωτός με πολύ διαφορετικές κατανομές φασματικής ισχύος μπορούν να οδηγήσουν σε παρόμοια αισθητηριακή εμπειρία οφείλεται στον τρόπο επεξεργασίας του φωτός από το οπτικό σύστημα.

Ένα χρώμα που προκύπτει από δύο διαφορετικές κατανομές φασματικής ισχύος ονομάζεται μεταμερισμός.

Ναι, ο μεταμερισμός είναι ένα ολόκληρο κεφάλαιο που θα μας απασχολήσει προσεχώς.

Τί λες Άνθρωπε; Είναι δυσκολονόητα αυτά που σου λέω;

Έλα τώρα! Δεν νομίζω.

Εν πάση περιπτώσει θα σου το πω κάπως ευκολότερα.

Θεωρείς το φως της ημέρας λευκό! Σύμφωνοι!

Είναι όμως το ίδιο λευκό το φως της ημέρας σε όλες τις ώρες της;

Σε όλα τα μέρη του κόσμου είναι ακριβώς το ίδιο λευκό φως;

Είναι, ας πούμε, το ίδιο λευκό φως το μεσημεριάτικο φως της Νέας Υόρκης με αυτό του Καΐρου ή της Μπανγκόγκ;

Είναι ακριβώς το ίδιο λευκό χρώμα το φως του ήλιου όλες τις εποχές του χρόνου; Το ίδιο λευκό φως έχει μια καλοκαιρινή μέρα με μια χειμωνιάτικη;

Βλέπεις λοιπόν Άνθρωπε, πως εγώ, το λευκό σαν φως, είμαι συνάμα ένα και ταυτόχρονα πολλά μαζί.

Όμως, για να μην μπλεχτούμε σε λεπτομέρειες, για να μην χάσουμε το δάσος παρατηρώντας ένα – ένα τα δέντρα, ας δεχτούμε τον γενικό ορισμό πως «Το Λευκό είναι Φως», φως που περιέχει όλα, και τα 6 χρωματικά μήκη κύματος.

Ο κόσμος στο υπεριώδες φάσμα (UV)

[Δ]

(το τρίτο τμήμα του ντοκυμαντέρ)

Αυτές οι υπεριώδεις ακτινοβολίες έχουν αρκετά υψηλή ενέργεια ώστε να είναι μπορούν να προκαλέσουν βλάβη στο DNA σας και να προκαλέσουν καρκίνους και άλλες ασθένειες.

Αυτό λοιπόν που πρέπει να κάνουμε εάν βρισκόμαστε σε ένα περιβάλλον με πάρα πολύ ήλιο όπου δεν υπάρχει ίσκιος να προφυλαχτούμε, είναι να βάλουμε αντηλιακό επάνω στο έκθετο στον ήλιο δέρμα μας. Είναι σαν να προσθέτουμε μελανίνη επί του δέρματός μας.

Τα ενεργά συστατικά στο αντηλιακό δεν είναι μελανίνη, αλλά ενεργούν όπως αυτή προς το υπεριώδες φως, του οποίου την ενέργεια μεταβάλλουν σε θερμική.

Πολλά από τα συστατικά των αντηλιακών αντανακλούν την υπεριώδη ακτινοβολία καθώς και πολλά από τα ενεργά συστατικά τους απορροφούν το υπεριώδες φως και το μεταλλάσουν σε θερμότητα.

Στην συνέχεια βλέπουμε στο βίντεο σκηνές όπου διάφοροι άνθρωποι βάζουν αντηλιακό στο πρόσωπό τους. Στην λήψη με UV κάμερα, όπου έχει απλωθεί το αντηλιακό βλέπουμε κατάμαυρο χρώμα. Έτσι μαύροι φαινόμαστε όταν έχουμε πασαλειφθεί με αντηλιακό (όσο μεγαλύτερο δείκτη προστασίας έχει, τόσο πιο μαύροι δείχνουμε στην UV λήψη) γιατί έχει απορροφηθεί από το αντηλιακό η UV ακτινοβολία και δεν αντανακλάται το φως της.

Φθάνουμε τώρα στο επίμαχο σημείο. Γιατί ο ουρανός φαίνεται ομιχλώδης, θολός, στην υπεριώδη λήψη;

Πρώτη σκέψη είναι ότι πρέπει να υπάρχει κάτι στην ατμόσφαιρα που απορροφά το υπεριώδες φως, κάτι σαν ρύπανση ή απλά ένα από τα συστατικά της ατμόσφαιράς μας, αλλά αν τα πράγματα στον ουρανό απορρόφησαν πραγματικά υπεριώδες φως ο ουρανός θα φαινόταν πιο σκοτεινός και όχι ομιχλώδης.

Τα μόρια που υπάρχουν στον αέρα δεν απορροφούν την UV ακτινοβολία. Η απάντηση βρίσκεται στο φαινόμενο Rayleigh, δηλαδή στον σκεδασμό των ακτινοβολιών μικρού κύματος. Όπως ακριβώς γίνεται και με το ορατό φως, όπου λόγω του φαινομένου αυτού βλέπουμε τον ουρανό γαλανό και καθαρό γιατί το μάτι μας δεν βλέπει την υπεριώδη ακτινοβολία.

Το μήκος κύματος της υπεριώδους ακτινοβολίας είναι πολύ μικρότερο από αυτό της μπλε ακτινοβολίας και σκεδάζεται περισσότερο στον ουρανό, περίπου πέντε φορές περισσότερο από το ορατό φως, οπότε εάν βλέπαμε το υπεριώδες φως και κοιτάζαμε τον ουρανό, δεν θα αναρωτιόμασταν γιατί ο ουρανός είναι μπλε, αλλά γιατί ο ουρανός είναι υπεριώδης.

Έτσι λοιπόν, κοιτάζοντας τον κόσμο μέσα από μια UV κάμερα, καταλαβαίνουμε πόσο διαφορετικός θα μας φαινόταν εάν μπορούσαμε να βλέπαμε τις υπεριώδεις ακτινοβολίες.

[Εάν θέλετε να παρακολουθήσετε το σχετικό video, σας το παραθέτουμε]

Η σημασία των χρωμάτων

Και η χρήση τους από γραφίστες και άλλους επαγγελματίες

Τα ουδέτερα χρώματα

Τα ουδέτερα χρώματα συχνά χρησιμεύουν ως φόντο στο σχεδιασμό.

Συνήθως συνδυάζονται με τονισμένα φωτεινότερα χρώματα. Αλλά μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν από μόνα τους σε σχέδια, και μπορούν να δημιουργήσουν πολύ εκλεπτυσμένες διατάξεις.

Τα μηνύματα και οι εντυπώσεις που προκαλούν τα ουδέτερα χρώματα επηρεάζονται πολύ περισσότερο από τα χρώματα που τα περιβάλλουν, από το αν είναι θερμά ή ψυχρά χρώματα.

Γκρίζο

(από τον ιστότοπο Color Theory for Designers)

Σε προηγούμενο άρθρο αυτής της σειράς, σας υποσχεθήκαμε ότι θα επανέλθουμε λίαν προσεχώς για να δούμε χωριστά και αναλυτικότερα το κάθε χρώμα και την χρήση του.

Ξεκινήσαμε ήδη με το κόκκινο, πορτοκαλί, κίτρινο, πράσινο, μπλε και μωβ χρώμα και συνεχίζουμε με τα ουδέτερα χρώματα.

Γκρίζο (ουδέτερο χρώμα)

Το γκρι είναι ένα ουδέτερο χρώμα, που γενικά θεωρείται ψυχρό.

Μπορεί μερικές φορές να θεωρηθεί σκυθρωπό ή ψυχοπλακωτικό.

Τα ελαφριά γκρίζα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη θέση του λευκού σε κάποια σχέδια, και τα σκούρα γκρίζα μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη θέση του μαύρου.

Το γκρι είναι γενικά συντηρητικό και τυπικό, αλλά μπορεί επίσης να είναι μοντέρνο. Μερικές φορές θεωρείται χρώμα πένθους.

Χρησιμοποιείται συνήθως σε εταιρικά σχέδια, όπου η διαφάνεια και ο επαγγελματισμός είναι καθοριστικής σημασίας.

Μπορεί να γίνει ένα πολύ κομψό χρώμα.

Τα καθαρά γκρίζα είναι αποχρώσεις του μαύρου, αν και άλλα γκρι μπορεί να έχουν μπλε ή καφέ αποχρώσεις αναμεμειγμένες μέσα τους.

Στον σχεδιασμό, τα γκρίζα υπόβαθρα είναι πολύ συνηθισμένα, όπως και η γκρίζα τυπογραφία.

Ο περίγυρος ενός σχεδιασμού είναι πολύ της μόδας, εάν διάφορες αποχρώσεις του γκρι χρησιμοποιούνται για να οριοθετήσουν διαφορετικά τμήματα της σελίδας.

Το γκρίζο φόντο σε μια σελίδα, σχεδόν εμφανίζεται λευκό και δίνει στο σχέδιο ή κείμενο μια πολύ πιο σύγχρονη αίσθηση.

Το γκρι προσδίδει ένα εκλεπτυσμένο και πιο γήινο συναίσθημα στο θέμα.

Όταν αναμειγνύεται με τη σύγχρονη τυπογραφία, το γκρι παίρνει μια μοντέρνα αίσθηση.

Το γκρίζο είναι ένα τέλειο χρώμα υπόβαθρου για ένα χαρτοφυλάκιο εικονογραφήσεων.

Χρώματα βαφές

Οι βαφές κατά τα τέλη του Μεσαίωνα

Και την Αναγέννηση

(Όπως αναγράφονται στον ιστότοπο ‘WebExibits, Pigments through the ages’).

Σε προηγούμενα άρθρα, αναφερθήκαμε στα χρώματα βαφές που χρησιμοποιούσε ο άνθρωπος κατά την προϊστορική περίοδο, την πρώιμη και ύστερη αρχαιότητα, τα περισσότερα των οποίων είναι εν χρήσει ακόμα και σήμερα.

Στον Μεσαίωνα πέρα από τα προαναφερθέντα χρώματα, που παρέμειναν όλα εν χρήσει, εκτός από το Egyptian Blue, προστέθηκαν άλλα πέντε χρώματα βαφές στον χρωστήρα του ανθρώπου, τα εξής, κατά την διεθνή αγγλική τους ονομασία:

Ultramarine

Lead tin yellow

Smalt

Indian yellow

Copper resinate

Αρχίσαμε την αναφορά σ’ αυτά τα 5 χρώματα ξεκινώντας από το Ultramarine και το Lead tin yellow Συνεχίσαμε με το Smalt, χρώμα που εμφανίστηκε στο τέλος του Μεσαίωνα και χρησιμοποιήθηκε κατά την Αναγέννηση, όπως και το Indian yellow (ινδικό κίτρινο) στο οποίο θα αναφερθούμε τώρα.

Indian Yellow (Ινδικό κίτρινο)

Σύντομη περιγραφή του Indian Yellow :

To ινδικό κίτρινο (Indian Yellow) είναι μια διαυγής, βαθιά και φωτεινή κίτρινη χρωστική ουσία.

Το ινδικό κίτρινο, ευξανθικό οξύ του μαγνησίου, χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα στην Άπω Ανατολή.

Χρησιμοποιήθηκε από Ευρωπαίους καλλιτέχνες ζωγράφους, τόσο σε λαδομπογιές όσο και σε ακουαρέλες, από τον 15ο έως τον 19ο αιώνα.

Χρησιμοποιήθηκε πιθανώς για πρώτη φορά από Ολλανδούς καλλιτέχνες και πριν από τα τέλη του 18ου αιώνα χρησιμοποιείται συνήθως από καλλιτέχνες σε όλη την Ευρώπη.

Η προέλευσή του ήταν άγνωστη μέχρι που μια έρευνα το έτος 1883 αποκάλυψε ότι η ινδική κίτρινη χρωστική ουσία κατασκευάστηκε στην αγροτική Ινδία από τα ούρα βοοειδών που τρέφονταν μόνο με φύλλα μάνγκο και νερό.

Απαγορεύτηκε στην Αγγλία τον 19ο αιώνα.

Ιστορία του ινδικού κίτρινου:

Γνωστό από την αρχαιότητα στην Άπω Ανατολή, το ινδικό κίτρινο εισήχθη στην Ινδία από την Περσία τον 15ο αιώνα.

Ο ερασιτέχνης ζωγράφος Roger Dewhurst, κατέγραψε τη χρήση του ινδικού κίτρινου το 1786.

Σημείωσε, σε επιστολές προς φίλους, ότι ήταν μια οργανική ουσία φτιαγμένη από τα ούρα ζώων που τρέφονταν με κουρκουμά (ζαφορά, ινδικό κύπειρο) και πρότεινε να πλένεται κατά την προετοιμασία του για να χρησιμοποιηθεί ως βαφή.

Η παραγωγή του παρέμεινε ένα μυστήριο για πολλά χρόνια.

Ο Mérimée, στο βιβλίο του, του 1830 για την ζωγραφική, έγραφε πως δεν πίστευε ότι ήταν φτιαγμένο από ούρα, παρά την οσμή του.

Ο George Field πίστευε ότι ήταν φτιαγμένο από ούρα καμήλας.

Μόνο το 1886 το περιοδικό της Εταιρείας Τεχνών στο Λονδίνο ξεκίνησε μια συστηματική έρευνα για τη χρωστική ουσία γνωστή ως ‘πουρέ’ της Ινδίας.

Ένας ερευνητής ξεκίνησε την αναζήτησή του στην Καλκούτα.

Εστάλη στο Monghyr, μια πόλη της Βεγγάλης. Εκεί, βρήκε μια μικρή ομάδα ιδιοκτητών βοοειδών που τάιζαν τις αγελάδες τους με φύλλα μάνγκο και νερό.

Τα ούρα των αγελάδων είχαν λαμπερό κίτρινο χρώμα .

Ήταν εξαιρετικά υποσιτισμένα ζώα καθώς έλαμβαναν μόνο περιστασιακά κανονικές ζωοτροφές.

Άλλοι Ινδοί γαλακτοπαραγωγοί της ίδιας κάστας περιφρονούσαν αυτούς τους καλούμενους «colormen» και τους ανάγκασαν να περιορίσουν την παραγωγή τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, παρήγαγαν χίλιες έως χίλιες πεντακόσιες λίβρες της χρωστικής τον χρόνο, αλλά ο ερευνητής αμφισβήτησε τα στοιχεία παραγωγής όταν είδε τον μικρό αριθμό αγελάδων που εμπλέκονταν.

Το ινδικό κίτρινο χρησιμοποιήθηκε τόσο σε ελαιογραφίες όσο και σε υδατογραφίες. Προτιμήθηκε για την έντονη χροιά του. Είχε ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό στην ακουαρέλα γιατί ενώ εξασθενούσε στο τεχνητό φως και στο σκοτάδι, ήταν αρκετά έντονο στο άμεσο ηλιακό φως.

Σε λαδομπογιά στέγνωνε αργά, αλλά μπορούσε να αναμιχθεί με όλες τις άλλες χρωστικές ουσίες.

Νόμος απαγόρευσε την παραγωγή ινδικού κίτρινου στα πρώτα χρόνια του εικοστού αιώνα.

Ο Wehlte προσθέτει ότι η απαγόρευσή του μπορεί να οφείλεται στους Ινδούς για τους οποίους τα βασανιστήρια των ιερών ζώων ήταν κατά της θρησκείας τους.

Μπορεί επίσης να οφείλεται στους βρετανικούς νόμους που απαγόρευαν την σκληρότητα προς τα ζώα.

Παρασκευή του ινδικού κίτρινου:

Τα ούρα αγελάδας εξατμίζονται και η προκύπτουσα ξηρή ύλη σχηματίζεται σε μπάλες με το χέρι.

Τα ούρα θερμαίνονται για να καταβυθιστεί η κίτρινη ύλη, στη συνέχεια στραγγίζονται, συμπιέζονται σε σβώλους με το χέρι και ξηραίνονται.

Είναι το μάνγκο και όχι τα ούρα που είναι ζωτικής σημασίας για το χρώμα.

Το χρώμα είναι ένα άλας ασβεστίου ή μαγνησίου ενός οργανικού οξέος που απελευθερώνεται από το μάνγκο.

Από τις αρχές του εικοστού αιώνα η χρωστική ουσία δεν είναι πλέον διαθέσιμη, αν και μπορείτε να βρείτε σύγχρονα υποκατάστατα που πωλούνται με το όνομα "Ινδικό κίτρινο".

Πράγματι, οι αγελάδες ήταν εξαιρετικά υποσιτισμένες, καθώς τα φύλλα μάνγκο δεν παρείχαν στα βοοειδή επαρκή θρεπτικά συστατικά, και ζούσαν για πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

Η διαδικασία θεωρήθηκε απάνθρωπη και από το 1908, η ινδική κίτρινη χρωστική ουσία απαγορεύτηκε από την αγορά.

Πλέον δεν θεωρείται ως χρωστική ουσία, λόγω της απαγόρευσή της.

Η χημική της ονομασία όμως είναι magnesium euxanthate και ο χημικός τύπος της είναι C₁₉H₁₆O₁₁Mg 5 H₂O

Αποτελείται από κίτρινα κρυσταλλικά σωματίδια με βαθύ πλούσιο, ημιδιαφανές πορτοκαλί / κίτρινο χρώμα.

Τα σωματίδια μπορεί να ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό σε σχήμα ανάλογα με την κατασκευή τους, από ράβδους έως σφαιρίτη, έως εμφάνιση γέλης (ζελέ).

Τα σωματίδια μπορούν επίσης να ποικίλουν σε μέγεθος από 1-30μm.

Στο ινδικό κίτρινο είχαμε αναφερθεί ξανά στο παρελθόν στον σύνδεσμο

https://xromata.com/?p=8875

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

Συνέντευξη με τα χρώματα

[ο΄]

Λευκό – Άσπρο – Φως

Η ονομασία του

[α΄]

-Ήλθε λοιπόν η σειρά μου να παραστώ στο βήμα της συνέντευξης και να σου αυτοπαρουσιασθώ Άνθρωπε.

Όπως και τον αντίποδά μου, το μαύρο χρώμα, το γνωρίζεις στην ελληνική γλώσσα με δύο ονομασίες, ήτοι μαύρο ή μέλαν, το ίδιο κι’ εγώ, το αντίθετό του χρώμα, έχω διπλή ονομασία στην ελληνική γλώσσα, όπου ονομάζομαι λευκό ή άσπρο.

Παρομοίως, όπως σου εξήγησε το μαύρο, σαν κι’ εκείνο δεν θεωρούμαι σαν πραγματικό χρώμα, αλλά σαν φως, συγκεκριμένα σαν ‘αντανάκλαση φωτός’, όπου αυτός είναι και ο επίσημος, επιστημονικός ορισμός μου.

Έτσι λοιπόν, όπως σου δηλώθηκε το μαύρο ως ‘σκότος’ δηλαδή έλλειψη φωτός, εγώ σαν ακριβώς το αντίθετο του μαύρου, σου δηλώνομαι σαν ‘φως’.

Μα μόλις προ ολίγου Άνθρωπε, η Μητέρα Φύση σου εξήγησε στα σχετικά με την εμφάνιση των χρωμάτων, ότι ενώ το μαύρο είναι η πλήρης (ή σχεδόν πλήρης) απορρόφηση φωτός, εγώ είμαι η πλήρης (ή σχεδόν πλήρης) αντανάκλαση από την ύλη όλων των φωτεινών ακτινοβολιών, δηλαδή της φωτεινής ενέργειας που προσπίπτει σε ένα σώμα, κάνοντας την επιφάνειά του να φαίνεται λευκή.

Ίσως το καταλάβεις καλύτερα αυτό Άνθρωπε, λέγοντάς σου ότι όλα τα άσπρα σημεία, τα λευκά φώτα που αντικρίζεις σε μια οθόνη τηλεόρασης, κινητού, υπολογιστήρα, σχηματίζονται από την ίση ανάμειξη των τριών βασικών χρωματικών ακτινοβολιών που συνιστούν το ορατό φως, δηλαδή της μπλε, της πράσινης και της κόκκινης ακτινοβολίας.

Επομένως, εγώ το λευκό στην πραγματικότητα είμαι Φως.

Είμαι, αν θες, η μετατροπή της πλήρους φωτεινής ενέργειας σε μια πλήρη φωτεινή ενέργεια χαμηλότερης έντασης, αυτό που αποκαλείς και αντιλαμβάνεσαι σαν χρώμα, το λευκό.

Με άλλα λόγια, είμαι η χρωματική απόδοση του φωτός.

Στα τέσσερα βασικά μετρικά συστήματα χρωμάτων προσδιορίζομαι ως εξής:

Hex triplet #FFFFFF

RGB (255, 255, 255)

CMYK (0, 0, 0, 0)

HSV (-, 0%, 100%)

Τί είναι αυτά τα μετρικά συστήματα χρωμάτων; Καλά, άσε τώρα Άνθρωπε. Θα μιλήσουμε γι’ αυτά αργότερα, αν και τουλάχιστον τα τρία τελευταία δεν σου είναι άγνωστα. Κάτι σου έχει ειπωθεί ήδη, εδώ στην συνέντευξη, γι’ αυτά τα τρία:

το R(red) G(green) B(blue),

το C(cyan) M(magenta) Y(yellow) K(black)

το H(hue, χροιά) S(saturation, κορεσμός) V(value/brightness, φωτεινότητα).

Οι αριθμοί στις παρενθέσεις είναι μαθηματικές συντεταγμένες που προσδιορίζουν επακριβώς μια χρωματική χροιά (απόχρωση), αλλά όπως είπαμε αυτά θα σου αναλυθούν προσεχώς.

Πριν προχωρήσω όμως, θέλω να σου επιστήσω την προσοχή στο ότι οι πιο πάνω συντεταγμένες είναι μάλλον θεωρητικές παρά πραγματικές γιατί προσδιορίζουν το ‘απόλυτο’ άσπρο και όπως ήδη σου έχει αναφερθεί, επειδή τίποτε δεν μπορεί να εκφραστεί σε απόλυτο βαθμό, γιατί βρισκόμαστε σε έναν δημιουργημένο κόσμο ο οποίος είναι σχετικός προς το απόλυτο, έτσι και τα λευκότερα υλικά (όπως εξάλλου συμβαίνει και με τα μαύρα αντικείμενα) δεν αντανακλούν όλο το φως που πέφτει επάνω τους, αλλά απορροφούν 3-5% της προσπίπτουσας ακτινοβολίας, πράγμα που σημαίνει πως κάθε άσπρο είναι στην πραγματικότητα μια πολύ φωτεινή παραλλαγή κάποιας χροιάς.

Πριν συνεχίσω, σου αναφέρω ξανά συνοπτικά όσα σου είπα μόλις τώρα, όπως αναγράφονται για μένα στο ξεκίνημα της παρουσίασής μου από την Wikipedia:

«Το λευκό είναι το φωτεινότερο χρώμα και θεωρείται ως ‘μη – χρώμα’, αχρωματικό (χωρίς απόχρωση).

Είναι το χρώμα του φρέσκου χιονιού, της κιμωλίας και του γάλακτος και είναι το αντίθετο του μαύρου.

Τα λευκά αντικείμενα αντανακλούν πλήρως και διασκορπίζουν όλα τα ορατά μήκη κύματος του φωτός.

Το λευκό στην οθόνη της τηλεόρασης και του υπολογιστήρα δημιουργείται από ένα μείγμα κόκκινου, μπλε και πράσινου φωτός».

Όπως άκουσες, μπορεί να αναφέρομαι επισήμως σαν ‘μη – χρώμα’, όμως εσύ Άνθρωπε με υπολογίζεις  με τα χρώματα γιατί υπάρχω σαν βαφή, από τις πρώτες μάλιστα που χρησιμοποίησες, κι’ έτσι με αντιλαμβάνεσαι σαν χρώμα, γιατί εσύ όλες τις βαφές τις αποκαλείς χρώματα.

Σαν χρώμα, στα ελληνικά, με ονομάζεις ‘λευκό’ και ‘άσπρο’.

‘Άσπρο’ είναι η πιο κοινή ονομασία μου στην νεοελληνική γλώσσα σου, το πιο ‘λαϊκό’ όνομά μου, ενώ το ‘Λευκό’ το θεωρείς πιο καθαρευουσιάνικο, πιο αρχαίο.

Ας δούμε πώς και από πού προήλθαν αυτές οι ονομασίες μου και τί ακριβώς σημαίνουν.

Η ονομασία μου ως ΑΣΠΡΟ (σαφώς νεότερο από το λευκό) κατάγεται από το λατινικό ASPER = τραχύς.

Έτσι ονομάστηκαν τα ασημένια χαραγμένα ρωμαϊκά νομίσματα, τα nummi asperi, (τα άσπρα) που λόγω του ασημένιου* χρώματός τους μετονόμασαν το λευκό σε άσπρο, λέξη που αντικατάστησε την προηγούμενη από τους βυζαντινούς χρόνους.

*Στην αρχαιότητα, όταν κάποια χρώματα αποδίδονταν με μεταλλικούς συσχετισμούς το ασημένιο (αργυρό) χρώμα ταυτιζόταν με το λευκό / άσπρο.

Όπως π.χ. στα Ομηρικά Έπη, σε αρκετές περιπτώσεις αναφέρεται ο άργυρος για να αποδώσει την έννοια του λευκού χρώματος που λαμπυρίζει, αστραποβολά, σαν τα λευκά (αργυρά > αργυρόπους) πόδια της Νηρηίδας Θέτιδας που λάμπουν μέσα στο νερό, όπως λαμπυρίζει η άσπρη (ασημένια) άμμος στο βυθό μιας πεντακάθαρης θάλασσας.

Τώρα πάμε στην άλλη ονομασία μου, το ‘Λευκό’.

Πρόκειται για αρχαιότατη λέξη. Η παλαιότερη λέξη ΛΕΥΚΟΣ υπάρχει από τη μυκηναϊκή εποχή σαν re–u–ko.

Κατά τους ειδικούς γλωσσολόγους πιθανολογείται πως προέρχεται από την ινδοευρωπαϊκή ρίζα leuk ή luq, απ’ όπου εξάγεται και το ελληνικό ‘λυκαυγές’ (κι’ απ’ αυτό οι λύκοι), όπως και το ‘λύχνος’ και τα λατινικά lux, luna, το ισπανικό luz, το γαλλικό lumiere καθώς και το αγγλικό light που όλα σχετίζονται με το φως.

Το επίθετο Λευκός – Λευκή – Λευκόν, όπως καταλαβαίνεις, σημαίνει φωτεινός, λαμπρός, καθαρός και ό,τι αντιτίθεται προς το μέλαν, αμαυρό, επί πάσης σημασίας.

Πήρα λοιπόν τον λόγο, σου εξήγησα τις ονομασίες μου και παίρνω μια ανάσα για να συνεχίσω σε λίγο την παρουσίασή μου.

Ο κόσμος στο υπεριώδες φάσμα (UV)

[Γ]

(το δεύτερο τμήμα του ντοκυμαντέρ)

Εάν θέλετε να δείτε τα πράγματα που φαίνονται διαφορετικά κάτω από το υπεριώδες φως σε αντίθεση με το ορατό τα λουλούδια είναι ένα πολύ καλό σημείο για να ξεκινήστε την έρευνά σας γιατί οι μέλισσες και άλλα έντομα μπορούν βλέπουν το υπεριώδες φως και έτσι τα φυτά έχουν ένα λόγο για να εξελίσσουν τις ανάλογες χρωστικές ουσίες.

Μπορεί να δει κανείς αυτούς τους ηλίανθους. Μπορείτε να κοιτάξετε στα εσωτερικά μέρη των πετάλων τους με την UV κάμερα. Φαίνονται πραγματικά σκοτεινά γιατί οι χρωστικές ουσίες που είναι συγκεντρωμένες στα σημεία αυτά, κάτω από την υπεριώδη λήψη φαίνονται σχεδόν μαύρες, πράγμα που δεν μπορείτε να διακρίνετε καθόλου κοιτάζοντας απλά με τα μάτια σας το τμήμα όπου βρίσκονται αυτές οι χρωστικές που αποδίδουν τα υπεριώδη χρώματα.

Ο τρόπος λειτουργίας αυτών των χρωστικών είναι ο εξής:

Πρόκειται για μόρια που έχουν μεταπτώσεις ενέργειας, που αντιστοιχούν στην ενέργεια ενός υπεριώδους φωτονίου, έτσι έρχεται ένα φωτόνιο UV προσκρούει σε ένα ηλεκτρόνιο και το διεγείρει σε ένα υψηλότερο επίπεδο ενέργειας και στη συνέχεια το διεγερμένο ηλεκτρόνιο μεταπίπτει μεταφέροντας την ενέργεια  στους δεσμούς αυτού του μορίου κάνοντάς το να κάμπτεται και να δονείται τόσο αποτελεσματικά ώστε να μετατρέπει την UV ενέργεια σε θερμική ενέργεια.

Για να θερμαίνεται το δέρμα μας έχει μόρια που κάνουν το ίδιο πράγμα. Ειδικά την μελανίνη.

Στο σημείο αυτό ο παρουσιαστής μας συστήνει την Νταϊάνα, μια φυσικό που μαγνητοσκόπησαν αυτό το βίντεο μαζί, η οποία γνωρίζει πολλά για την μελανίνη.

Το σώμα μας θέλει να προστατευθεί από τις UV ακτίνες και έτσι υπάρχουν κάποια κύτταρα μέσα στο δέρμα μας που ονομάζεται μελανοκύτταρα, που παράγουν περισσότερη μελανίνη όταν οι ακτίνες UV προσκρούσουν στο δέρμα μας.

Η μελανίνη απορροφά πολύ ακτινοβολία από το ορατό φως. Για τον λόγο αυτόν φαίνεται σκούρα στο ορατό φως και όσο περισσότερη μελανίνη έχετε τόσο πιο μαυρισμένοι φαίνεστε.

Η μελανίνη απορροφά πραγματικά ακόμα καλύτερα το υπεριώδες τμήμα του φάσματος Εκεί είναι η αποκορύφωσή της και έτσι στα σημεία αυτά το δέρμα μας φαίνεται σκουρότερο με την UV κάμερα απ’ ότι φαίνεται κάτω από το φυσικό ορατό φως.

Αυτό που βρίσκω τόσο καταπληκτικό, μας λέει η Νταϊάνα, είναι ότι αυτά τα μόρια μελανίνης μεταφέρονται μέσα στο κύτταρο, γύρω από τον πυρήνα σχηματίζοντας ένα προστατευτικό κέλυφος στον τόπο αποθήκευσης του DNA και με αυτόν τον τρόπο αποτρέπουν το υπεριώδες φως να διεισδύσει στον πυρήνα προκαλώντας βλάβη στο DNA.

Ένα πράγμα που νομίζω ότι έχει πραγματικά ενδιαφέρον είναι να δείτε το πρόσωπό σας κάτω από την UV ακτινοβολία.

Τί εννοώ; Ένα δέρμα, όσο καθαρό και όμορφο να δείχνει, ιδωμένο κάτω από UV ακτινοβολία μας εκπλήσσει όπως φαίνεται με πολλές χρωματικές αντιθέσεις, σαν φακίδες, ακόμα και γύρω από τα μάτια.

Υπάρχουν και ζώα που απορροφούν επίσης υπεριώδη ακτινοβολία, όπως τα μικρά της φώκιας στην Αρκτική.

Πολύ συγκεκριμένα, όταν προσπαθώντας να πραγματοποιήσoυμε εναέριες έρευνες και παίρνουμε φωτογραφίες αποικιών φώκιας είναι αρκετά εύκολο να εντοπίσουμε τα ενήλικα άτομα γιατί έχουν σκούρο χρώμα και διακρίνονται πάνω στο λευκό χιόνι. Όμως τα κουτάβια τους δεν διακρίνονται εύκολα στο ορατό φως επειδή όντας μικρά και ανυπεράσπιστα έχουν για καμουφλάζ την γούνα τους που είναι λευκή για να μην ξεχωρίζουν εύκολα από το άσπρο χιόνι στο ορατό φως.

Όμως διακρίνονται όταν τα φωτογραφίζουμε με κάμερα UV γιατί η γούνα τους απορροφά πολύ υπεριώδη ακτινοβολία και φαίνονται μαύρα και αυτά σε λήψη UV.

Αυτή η φωτογράφιση μας επιτρέπει να έχουμε μια ακριβή καταμέτρηση του πληθυσμού τους αφού διακρίνονται και τα μικρά τους.

Με την ίδια τεχνική μπορούμε να εντοπίσουμε και τις λευκές αρκτικές αλεπούδες καθώς και τις πολικές αρκούδες γιατί κι’ αυτών η λευκή γούνα απορροφά αρκετή υπεριώδη ακτινοβολία.

[Πιστεύεται ότι η λευκή γούνα των αρκτικών ζώων απορροφά υπεριώδη ακτινοβολία και την μετατρέπει σε θερμότητα]

(συνεχίζεται)