xromata.com

[Από την σειρά της ‘Britannica’ για τις βιο-χρωστικές]

Ο Χρωματισμός στην βιολογία

[H]

Χρωστικές ινδόλης [Α]

Μελανίνες:

Αυτές οι χρωστικές παράγουν χρώματα, καφέ κόκκινα, καφέ και μαύρα.

Οι μελανίνες απαντώνται ευρέως στα φτερά των πτηνών. στα μαλλιά, τα μάτια και το δέρμα των θηλαστικών, συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπων, σε δέρμα ή λέπια ή και στα δύο σε πολλά ψάρια, αμφίβια και ερπετά. στο μελάνι των κεφαλόποδων (χταπόδια, καλαμάρια). και σε διάφορους ιστούς πολλών ασπόνδυλων.

Οι μελανίνες είναι πολυμερή (ενώσεις που αποτελούνται από επαναλαμβανόμενες μονάδες) μεταβλητής μάζας και πολυπλοκότητας.

Συντίθενται από το αμινοξύ τυροσίνη με προοδευτική οξείδωση, μια διαδικασία που καταλύεται από το ένζυμο τυροσινάση που περιέχει χαλκό.

Εκχυλίσιμες σε πολύ αραιά αλκάλια, οι μελανίνες είναι επίσης διαλυτές όταν είναι νωπές και μη αποξηραμένες σε πολύ αραιά όξινα διαλύματα.

Λευκαίνονται από υπεροξείδιο του υδρογόνου, το οποίο μερικές φορές εφαρμόζεται σε αναπτυσσόμενα μαλλιά για να δημιουργήσει ένα ξανθό αποτέλεσμα, και από χλώριο, χρωμικό και υπερμαγγανικό άλας.

Τα ωχροκίτρινα, καστανά, κοκκινωπά, καφέ και μαύρα χρώματα των μαλλιών και ορισμένων φτερών μπορεί να προκύψουν από την παρουσία μελανινών σε διάφορες φάσεις του σχηματισμού τους ή υποδιαίρεσης τους σε κόκκους.

Οι σκοτεινές, απορροφητικές του φωτός υποστιβάδες μελανίνης που εντείνουν τα ανακλώμενα δομικώς (Tyndall) μπλε ή τις ιριδίζουσες εμφανίσεις στα φτερά αναφέρθηκαν παραπάνω.

Οι μαύρες μελανίνες και οι καφέ μελανοπρωτεΐνες απαντώνται σε πολλά ασπόνδυλα ζώα. Ορισμένα σκουλήκια και πολλά καρκινοειδή και μαλάκια εμφανίζουν μελανισμό στο δέρμα.

Ο βαθμός φυσικής μελανοποίησης εξαρτάται από τις σχετικές συγκεντρώσεις χαλκού και του ενζύμου τυροσινάση που περιέχει χαλκό.

Οι σκούρες τρίχες περιέχουν περισσότερα ίχνη χαλκού από τις ανοιχτότερες τρίχες. Εάν η πρόσληψη χαλκού πέσει σημαντικά κάτω από ένα κλάσμα του χιλιοστόγραμμου την ημέρα, η νέα γούνα αναδύεται διαδοχικά λιγότερο σκούρα. Αυτή η τάση αντιστρέφεται με την επαναφορά επαρκούς ποσότητας χαλκού στην διατροφή.

Όλα τα ανθρώπινα δέρματα εκτός από αυτά των αλφικών (αλμπίνων) περιέχουν μεγαλύτερες ή μικρότερες ποσότητες μελανίνης.

Σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα, η επιδερμίδα, ή το πιο εξωτερικό στρώμα του δέρματος, περιέχει λίγη χρωστική ουσία. Στις σκουρόχρωμες φυλές οι επιδερμικές εναποθέσεις μελανίνης είναι μεγάλες.

Κατά την έκθεση στο ηλιακό φως, η ανθρώπινη επιδερμίδα υφίσταται σταδιακό μαύρισμα με αυξήσεις στην περιεκτικότητα της σε μελανίνη, η οποία βοηθά στην προστασία των υποκείμενων ιστών από τις βλαβερές ακτίνες του ήλιου.

Indigoids:

 Όπως και οι μελανίνες, οι ενώσεις indigo είναι προϊόντα μεταβολικής διάσπασης που απεκκρίνονται σε ορισμένα ζώα.

Όμως, σε αντίθεση με τις μελανίνες, η κατανομή τους ως εμφανείς χρωστικές ενώσεις είναι πολύ περιορισμένη και δεν είναι σκούρες αλλά κόκκινες, πράσινες, μπλε ή μωβ. Ένα από τα πιο κοινά μέλη αυτής της ομάδας είναι το indigo, ή indigotin, το οποίο εμφανίζεται ως γλυκοζίτης (δηλαδή, σε συνδυασμό χημικά με γλυκόζη) σε πολλά φυτά της Ασίας, των Ανατολικών Ινδιών, της Αφρικής και της Νότιας Αμερικής.

Έχει χρησιμοποιηθεί από καιρό ως μπλε βαφή.

Για να παρακολουθήσετε την σειρά άρθρων υπό τον γενικό τίτλο ‘ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΜΑΘΑΝ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ’ καλό θα είναι να διαβάσετε τo εισαγωγικό 1^ο άρθρο που θα βρείτε στον σύνδεσμο https://xromata.com/?p=11228 …..

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΜΑΘΑΝ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ

[28 α]

Michel Eugène Chevreul

Ο Michel Eugène Chevreul, γεννημένος στις 31 Αυγούστου του 1786 στην Ανγκέρ της Γαλλίας και θανών στις 9 Απριλίου του 1889 στο Παρίσι, ήταν ένας Γάλλος χημικός, το έργο του οποίου επηρέασε πολλούς τομείς στην επιστήμη, την ιατρική και την τέχνη.

Ο Michel Chevreul εισήγαγε την (ημιτελή) προσπάθειά του το 1839 να δημιουργήσει έναν χρωματικό κύκλο για την προβολή των χρωμάτων.

Σκοπός του συστήματος του ήταν η καθιέρωση νόμου «Ταυτόχρονης Αντίθεσης».

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι ήταν πιθανώς ο πρώτος που παρατήρησε ότι, όταν ιδωθούν / παρατηρηθούν τα χρώματα το ένα πλάι στο άλλο, θα επηρεάσουν το ένα το άλλο.

Ο Γκαίτε, ωστόσο, ήταν ο πρώτος που επέστησε συγκεκριμένα την προσοχή σε αυτές τις σχετικές αντιθέσεις.

Ο Chevreul σχεδίασε έναν κύκλο χρώματος 72 τμημάτων του οποίου οι ακτίνες, εκτός από τις τρεις κύριες κατηγορίες κόκκινου, κίτρινου και μπλε, απεικονίζουν τρία δευτερεύοντα μείγματα πορτοκαλί, πράσινου και βιολετί καθώς και έξι επιπλέον δευτερεύοντα μείγματα.

Οι τομείς που προέκυψαν υποδιαιρέθηκαν ο καθένας σε πέντε ζώνες και όλες οι ακτίνες χωρίστηκαν σε 20 τμήματα για να προσαρμόσουν τα διαφορετικά επίπεδα φωτεινότητας.

Είναι η πρώτη φορά που ερχόμαστε αντιμέτωποι με τον ενεργό ρόλο του εγκεφάλου στο σχηματισμό των χρωμάτων και θα πρέπει να υπενθυμίσουμε για άλλη μια φορά ότι τα χρώματα είναι επίσης αποτελέσματα που δημιουργούνται στον κόσμο μέσα στο κεφάλι μας.

Αν και δεν είχε κανένα ενδιαφέρον να κατανοήσει ή να χειριστεί τα χρώματα με τον ίδιο τρόπο όπως οι καλλιτέχνες, είναι απίθανο κάποιος άλλος χημικός να επηρέασε την ανάπτυξη της τέχνης τόσο όσο ο Γάλλος Michel Eugène Chevreul.

Ο Chevreul εκπαιδεύτηκε ως χημικός και το 1824 διορίστηκε διευθυντής της Gobelin, του διάσημης εταιρίας κατασκευής χαλιών.

Εδώ, επικεντρώθηκε στα προβλήματα της βαφής, άρα και στις ίδιες τις βαφές.

Ως χημικός, ο Chevreul επέβλεπε την προετοιμασία αυτών των βαφών και του πέρασε από το μυαλό ότι τα κύρια προβλήματα δεν είχαν καμία σχέση με τη χημεία, αλλά σχετίζονταν περισσότερο με την οπτική.

Ένα χρώμα που συχνά αποτύγχανε να επιτύχει το επιθυμητό αποτέλεσμα δεν οφειλόταν στις χρωστικές ουσίες, αλλά στην επίδραση των γειτονικών χρωματικών τόνων.

Ο Chevreul αποφάσισε να διερευνήσει το θέμα σε επιστημονική βάση και το 1839 δημοσίευσε το «De la loi du contrast simultané des couleurs», μια ολοκληρωμένη προσπάθεια παροχής μιας συστηματικής βάσης για την προβολή των χρωμάτων.

Το έργο ασχολήθηκε με τη λεγόμενη «ταυτόχρονη αντίθεση» των χρωμάτων και περιείχε τον περίφημο νόμο του Chevreul:

«Δύο γειτονικά χρώματα, όταν κοιτάζονται με το μάτι, θα φαίνονται όσο το δυνατόν πιο ανόμοια».

Το έργο του Chevreul επηρέασε τα κινήματα στην τέχνη γνωστά ως Ιμπρεσιονισμός, Νεοϊμπρεσιονισμός και Ορφικός Κυβισμός, με τον Robert Delaunay (1885-1941) να χρησιμοποιεί έγχρωμους «ταυτόχρονους δίσκους» στους πίνακές του.

Αν και το έργο του Chevreul παρέμεινε μη πρακτικό και δεν ολοκληρώθηκε ποτέ, επηρέασε επίσης τις απόψεις τόσο του Eugène Delacroix (1798-1863) όσο και του Georges Seurat (1859-1891) σχετικά με τα χρώματα και τον τρόπο με τον οποίο τα χρησιμοποιούσαν.

(συνεχίζεται)

Η μούχλα και τα χρώματα της

(συνέχεια β΄)

Μετά το https://xromata.com/?p=13225 συνεχίζουμε με τα χρώματα της μούχλας

 Ασπέργιλλος

Ο ασπέργιλλος είναι ένας άλλος κοινός μύκητας που οι μελέτες αφήνουν να εννοηθεί ότι τον αναπνέουμε καθημερινά.

Η έκθεση όμως σε μεγάλες ποσότητες ασπέργιλλου μπορεί να οδηγήσει σε ‘ασπεργίλλωση’  και άλλα αναπνευστικά προβλήματα σε όσους έχουν προϋπάρχουσες παθήσεις.

Cladosporium

Η μαύρη μούχλα στο σπίτι μπορεί επίσης να είναι ένα είδος μούχλας Cladosporium, που συνήθως αναπτύσσεται σε εξωτερικούς χώρους σε φύλλα που αποσυντίθενται. Μπορεί να βρει τον δρόμο της σε εσωτερικούς χώρους και να αποικίσει σε τοίχους, μόνωση και χαλιά, ενώ η έκθεση σ[ αυτήν μπορεί μερικές φορές να οδηγήσει σε δερματικά εξανθήματα, ερεθισμό των ματιών και μολύνσεις των ρινικών κοιλοτήτων.

Μωβ μούχλα

Το μωβ δεν είναι ένα κοινό χρώμα για την μούχλα, αλλά αν το δείτε, είναι πιθανώς μια χρωματική παραλλαγή της τοξικής μαύρης μούχλας – Stachybotrys chartarum.

Λευκή μούχλα

Το λευκό είναι ένα άλλο κοινό χρώμα για την ανάπτυξη μούχλας στο σπίτι και μπορεί να είναι ένας από τους λίγους διαφορετικούς τύπους.

Alternaria

Υπάρχει μια καλή πιθανότητα ότι οποιαδήποτε λευκή μούχλα βρεθεί στο σπίτι σας είναι Alternaria.

Αυτό είναι ένα παράδειγμα όπου μια μούχλα μπορεί να αλλάξει χρώμα ανάλογα με τις συνθήκες.

(συνεχίζεται)

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

Συνέντευξη με τα χρώματα

[ριη΄]

Το Πράσινο, οι χρωστικές του

και οι πράσινοι φωτισμοί

[θ΄]

-Μόλις σου εξιστόρησα Άνθρωπε την πορεία μου, δηλαδή εμένα του Πράσινου χρώματος, ανά τους αιώνες και την σχέση μου μαζί σου.

Συνεχίζω στο ίδιο πνεύμα και ίσως με την ροή του λόγου να ξαναειπωθούν κάποια πράγματα.

Τα διάφορα πράσινα εξαρτώνται από την ανακάλυψη και εξέλιξη διαφόρων χρωστικών ουσιών που αποδίδουν πράσινα χρώματα.

Πολλά ορυκτά παρέχουν χρωστικές ουσίες που έχουν χρησιμοποιηθεί για πράσινες βαφές κατά τη διάρκεια των αιώνων.

Οι χρωστικές, σε αυτή την περίπτωση, είναι ορυκτά που αντανακλούν το πράσινο χρώμα, αντί να το εκπέμπουν μέσω φωταύγειας ή φωσφοριζόντων ιδιοτήτων, που και με αυτές τις ιδιότητες το πράσινο χρώμα (ή μάλλον φως) εμφανίζεται στην φύση, όπως π.χ. το σέλας ή ο φώσφορος.

Ο μεγάλος αριθμός πράσινων χρωστικών καθιστά αδύνατη την αναφορά όλων. Μεταξύ των πιο αξιοσημείωτων πράσινων ορυκτών, ωστόσο, είναι το σμαράγδι, το οποίο χρωματίζεται πράσινο από ίχνη χρωμίου και μερικές φορές βαναδίου που υπάρχουν σε αυτό.

Το οξείδιο του χρωμίου (III) (Cr2O3), ονομάζεται πράσινο του χρωμίου, που ονομάζεται επίσης βιριδιανό ή θεσμικό πράσινο όταν χρησιμοποιείται ως χρωστική ουσία.

Για πολλά χρόνια, η πηγή του χρώματος του αμαζονίτη ήταν ένα μυστήριο. Ευρέως πιστεύεται ότι οφειλόταν στον χαλκό, επειδή οι ενώσεις του χαλκού έχουν συχνά μπλε και πράσινο χρώμα, το μπλε-πράσινο χρώμα είναι πιθανό να προέρχεται από μικρές ποσότητες μολύβδου και νερού στον άστριο.

Ο χαλκός είναι η πηγή του πράσινου χρώματος στις χρωστικές του μαλαχίτη, χημικά γνωστός ως βασικός ανθρακικός χαλκός.

Εδώ έχουμε μια επιβεβαίωση πως το πράσινο χρώμα ήταν το χρώμα της θεάς Αφροδίτης. αφού το ταυτισμένο με αυτήν νησί, η Κύπρος, το νησί της αναδυόμενης Αφροδίτης, ήταν ο μεγάλος παραγωγός χαλκού που όπως είπαμε το χρώμα του είναι το πράσινο.

Το Verdigris φτιάχνεται τοποθετώντας ένα πιάτο ή μια λεπίδα από χαλκό, ορείχαλκο ή μπρούτζο, ελαφρώς ζεσταμένο, σε μια δεξαμενή με κρασί που ζυμώνεται, αφήνοντάς το εκεί για αρκετές εβδομάδες, και στη συνέχεια ξύνοντας και στεγνώνοντας την πράσινη σκόνη που σχηματίζεται στο μέταλλο.

Η διαδικασία παρασκευής του Verdigris περιγράφηκε στην αρχαιότητα από τον Πλίνιο.

Χρησιμοποιήθηκε από τους Ρωμαίους στις τοιχογραφίες της Πομπηίας και σε κελτικά μεσαιωνικά χειρόγραφα ήδη από τον 5ο αιώνα μ.Χ.

Παρήγαγε ένα μπλε-πράσινο χρώμα που καμία άλλη χρωστική ουσία δεν μπορούσε να μιμηθεί, αλλά είχε μειονεκτήματα:

ήταν ασταθές, δεν μπορούσε να αντισταθεί στην υγρασία, δεν αναμειγνυόταν καλά με άλλα χρώματα, μπορούσε να καταστρέψει άλλα χρώματα με τα οποία ερχόταν σε επαφή και ήταν τοξικό.

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, στην πραγματεία του για τη ζωγραφική, προειδοποιούσε τους καλλιτέχνες να μην το χρησιμοποιούν.

Χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε μινιατούρες στην Ευρώπη και την Περσία τον 16ο και 17ο αιώνα. Η χρήση του όμως περιορίστηκε σε μεγάλο βαθμό στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν αντικαταστάθηκε από το ασφαλέστερο και πιο σταθερό πράσινο του χρωμίου. Το Viridian, όπως περιγράφηκε παραπάνω, κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 1859. Έγινε δημοφιλές στους ζωγράφους, αφού, σε αντίθεση με άλλα συνθετικά πράσινα ήταν σταθερό και όχι τοξικό.

Ο Βίνσεντ βαν Γκογκ το χρησιμοποίησε, μαζί με το μπλε της Πρωσίας, για να δημιουργήσει έναν σκούρο μπλε ουρανό με μια πρασινωπή απόχρωση στον πίνακα του Café Terrace at Ngh.

Η πράσινη γη είναι μια φυσική χρωστική ουσία που χρησιμοποιείται από την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αποτελείται από άργιλο χρωματισμένο από οξείδιο του σιδήρου, μαγνήσιο, πυριτικό αλουμίνιο ή κάλιο.

Μεγάλα κοιτάσματα πράσινης γης βρέθηκαν στη Νότια Γαλλία κοντά στη Νίκαια και στην Ιταλία γύρω από τη Βερόνα, στην Κύπρο και στη Βοημία.

Ο πηλός θρυμματίστηκε, πλύθηκε για να αφαιρεθούν οι ακαθαρσίες και στη συνέχεια κονιορτοποιήθηκε. Μερικές φορές ονομαζόταν Green of Verona.

Μείγματα οξειδωμένου κοβαλτίου και ψευδαργύρου χρησιμοποιήθηκαν επίσης για τη δημιουργία πράσινων χρωμάτων ήδη από τον 18ο αιώνα.

Το πράσινο του κοβαλτίου, μερικές φορές γνωστό ως πράσινο του Rinman ή πράσινο του ψευδαργύρου, είναι μια ημιδιαφανής πράσινη χρωστική ουσία που παράγεται με θέρμανση ενός μείγματος οξειδίου του κοβαλτίου (II) και οξειδίου του ψευδαργύρου. Ο Sven Rinman, ένας Σουηδός χημικός, ανακάλυψε αυτή την ένωση το 1780.

Το πράσινο οξείδιο του χρωμίου ήταν ένα νέο συνθετικό πράσινο που δημιουργήθηκε από έναν χημικό ονόματι Pannetier στο Παρίσι το 1835 περίπου.

Το σμαραγδένιο πράσινο ήταν ένα συνθετικό βαθύ πράσινο που παρασκευάστηκε τον 19ο αιώνα από την ενυδάτωση του οξειδίου του χρωμίου. Ήταν επίσης γνωστό ως πράσινο Guignet.

Ας δούμε τώρα το πράσινο στον χρωματισμό τροφών:

Υπάρχουν ειδικές χρωστικές βαφές που βάφουν για ποικίλους λόγους διάφορα τρόφιμα και ποτά. Κάποιες είναι φυσικές, αλλά οι περισσότερες είναι τεχνητές.

Στο θέμα γενικά των βαφών τροφίμων και φαρμάκων θα αναφερθούμε κάποια στιγμή μελλοντικά.

Στην περίπτωση του πράσινου χρώματος βαφής τροφίμων φυσικές πηγές δεν υπάρχουν εκτός από το σπανάκι, την χλωροφύλλη και κάποια φύκια.

Δεν υπάρχει λοιπόν άλλη φυσική πηγή για τις πράσινες χρωστικές τροφίμων.

Η επεξεργασμένη χλωροφύλλη, και οι Ε χρωστικές E140 και E141, είναι οι πιο κοινές πράσινες χημικές ουσίες που βρίσκονται στη φύση και επιτρέπονται μόνο σε ορισμένα φάρμακα και καλλυντικά υλικά.

Το πράσινο S (E142) απαγορεύεται σε πολλές χώρες, γιατί είναι γνωστό ότι προκαλεί υπερκινητικότητα, άσθμα, κνίδωση και αϋπνία.

Το πράσινο χρώμα / φως εμφανίζεται σπανίως στα ουράνια, όπως π.χ. το σέλας.

(Το σέλας είναι ένα υπέροχο φωτεινό θέαμα που συμβαίνει συνήθως προς τους πόλους της γης, όταν ο ηλιακός άνεμος προσκρούει στο μαγνητικό πεδίο της γης).

Πέρα από αυτό το φαινόμενο, πράσινο φως / χρώμα δεν εμφανίζεται στα ουράνια, ούτε αναφέρεται στην αστρονομία ή ύπαρξη πράσινων αστέρων ενώ άστρα υπάρχουν σχεδόν σε όλα τα άλλα χρώματα και το χρώμα τους εξαρτάται από την θερμοκρασία τους, ή πιο συγκεκριμένα από τον βαθμό πυράκτωσης του αστέρα.

Εδώ σου θυμίζω ότι πυράκτωση καλείται το φαινόμενο κατά το οποίο ένα καυτό αντικείμενο απελευθερώνει μέρος της θερμικής του ενέργειας ως φως.

Η χρωματική ακολουθία κατά την πυράκτωση είναι η εξής:

‘μαύρο – κόκκινο – πορτοκαλί – κίτρινο – λευκό – λευκό γαλαζωπό – γαλάζιο -μπλε’ που συνεπάγεται από την θέρμανση ενός αντικειμένου σε διαδοχικά υψηλότερες θερμοκρασίες. Αυτήν την χρωματική αλλαγή που καλείται ‘χρωματική θερμοκρασία’ μπορούμε να την παρακολουθήσουμε παρατηρώντας την θερμική επεξεργασία του σιδήρου από κάποιον σιδερά ή ακόμα και στην φλόγα κάποιου κεριού.

Όσο αυξάνεται η θερμοκρασία το εκπεμπόμενο φως στρέφεται προς τις γαλανότερες αποχρώσεις, πλην όμως στην σειρά αυτήν δεν εμφανίζονται πράσινα χρώματα.

Γιατί όχι το πράσινο; Είναι ένα ερώτημα προς σκέψιν και έρευνα, που ίσως κάποτε απαντηθεί.

Κάτι ανάλογο περίπου συμβαίνει και στις άκρες της ημέρας, δηλαδή κατά την ανατολή και την δύση του ήλιου όπου εμφανίζονται διαδοχικά όλα τα χρώματα του φάσματος, αλλά η ζώνη του πράσινου φωτός είναι πολύ μικρή (έως ελάχιστη) και σε εύρος και σε διάρκεια.

Σε αντιστάθμιση, το πράσινο φως είναι κατά κύριον λόγο το χρώμα του φαινόμενου του φωσφορισμού… Εδώ όμως ανοίγει ένα άλλο μυστηριώδες κεφάλαιο γεμάτου ερωτηματικών, του φωσφορισμού ή του μετα – φέροντος το φως (έως – φορέα ή εωσφόρου) σε σκοτεινά σημεία όπου δεν υπάρχει φως.

Μια άλλη (φτιαχτή από τον άνθρωπο) μεταφορά φωτός στον σκοτεινό νυχτερινό ουρανό είναι τα πυροτεχνήματα, μεταξύ των οποίων βεβαίως υπάρχουν και πράσινα πυροτεχνήματα. Το χλωριούχο βάριο μας δίνει πράσινο χρώμα στα πυροτεχνήματα, όπως επίσης και το ράδιο δημιουργεί στα πυροτεχνήματα βαθείς πράσινους χρωματισμούς αλλά είναι πολύ επικίνδυνο στην χρήση του.

Κάτι συγγενές με τα πυροτεχνήματα είναι και οι φωτοβολίδες.

Μια φωτοβολίδα είναι ένας τύπος πυροτεχνίας που παράγει έντονο φως ή έντονη θερμότητα χωρίς έκρηξη. Οι φωτοβολίδες χρησιμοποιούνται για σηματοδότηση κινδύνου, φωτισμό ή αμυντικά αντίμετρα σε πολιτικές και στρατιωτικές εφαρμογές και παρέχουν μέγιστο χρόνο φωτισμού σε μεγάλη περιοχή.

Υπάρχουν και πράσινες φωτοβολίδες οι οποίες παίρνουν το πράσινο χρώμα τους όπως και τα πυροτεχνήματα.

Πράσινο χρώμα παίρνουν και οι φλόγες μιας φωτιάς όταν αυτή παράγεται από καύση βολφραμίου.

Βέβαια στην εποχή μας, με την εξέλιξη της τεχνολογίας Άνθρωπε, έχεις εφεύρει και άλλες πράσινες φωτεινές πηγές όπως τα πράσινα νέον φώτα που χρησιμοποιείς κυρίως σε φωτεινές διαφημιστικές / διακοσμητικές επιγραφές και τους φωτεινούς πράσινους σταυρούς των φαρμακείων, τα πράσινα λέιζερ, τους πράσινους led φωτισμούς και άλλα, που για να αναφερθούμε εκτενέστερα σε αυτά θα χρειαστούμε αρκετό χρόνο, οπότε σταματώ εδώ με τα διάφορα πράσινα φώτα.

Ααα! Και να μην ξεχνάμε το πράσινο της φωταύγειας που παράγεται από διάφορους ζωντανούς οργανισμούς όπως π.χ. τις πυγολαμπίδες.

Το χρώμα των φολίδων / λεπιών

Τα λέπια και οι φολίδες αποτελούνται κυρίως από σκληρές βήτα κερατίνες* που είναι βασικά διαφανείς.

Τα χρώματα της φολίδων / λεπιών οφείλονται σε χρωστικές που υπάρχουν στα εσωτερικά στρώματα του δέρματος και όχι στο ίδιο το υλικό της φολίδας.  

Οι φολίδες χρωματίζονται σε όλα τα χρώματα με αυτόν τον τρόπο εκτός από το μπλε και το πράσινο χρώμα.

Το μπλε προκύπτει από την δομική κατασκευή της φολίδας / λεπιού.

Από μόνη της, μια επιφάνεια τέτοιας δομικής κατασκευής διαθλά το φως και δίνει μια μπλε απόχρωση, ενώ σε συνδυασμό με το κίτρινο που πιθανόν υπάρχει στο εσωτερικό δέρμα δίνει ένα όμορφο ιριδίζον πράσινο.

Μερικά φίδια έχουν την ικανότητα να αλλάζουν αργά την απόχρωση των φολίδων τους.

Αυτό παρατηρείται συνήθως σε περιπτώσεις όπου το φίδι γίνεται πιο ανοιχτόχρωμο ή πιο σκούρο με την αλλαγή της εποχής.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτή η αλλαγή μπορεί να συμβαίνει μεταξύ ημέρας και νύχτας.

*[Η κερατίνη ανήκει στην οικογένεια δομικών ινωδών πρωτεϊνών γνωστών και ως σκληροπρωτεΐνες.

Η άλφα-κερατίνη (α-κερατίνη) είναι ένας τύπος κερατίνης που βρίσκεται στα σπονδυλωτά.

Είναι το βασικό δομικό υλικό που συνθέτει τα λέπια, τα μαλλιά, τα νύχια, τα φτερά, τα κέρατα, τις οπλές και το εξωτερικό στρώμα του δέρματος των σπονδυλωτών.

Η κερατίνη προστατεύει επίσης τα επιθηλιακά κύτταρα από βλάβες.

Η κερατίνη είναι αδιάλυτη στο νερό και σε οργανικούς διαλύτες.]

[Από την σειρά της ‘Britannica’ για τις βιο-χρωστικές]

Ο Χρωματισμός στην βιολογία

[Ζ]

Αζωτούχες χρωστικές

Τετραπυρρόλες,

πορφυρίνες και τα παράγωγά τους

[B]

(συνέχεια από: https://xromata.com/?p=13190 )

Χλωροφύλλες: 

Η χλωροφύλλη είναι μια από τις πιο σημαντικές χρωστικές στη φύση.

Μέσω της διαδικασίας της φωτοσύνθεσης, είναι ικανή να διοχετεύει την ενέργεια ακτινοβολίας του ηλιακού φωτός στη χημική ενέργεια των οργανικών ενώσεων  του άνθρακα στο κύτταρο.

Για μια λεπτομερή περιγραφή αυτής της διαδικασίας, δείτε την φωτοσύνθεση.

Μια χρωστική ουσία που μοιάζει πολύ με τη χλωροφύλλη ήταν πιθανώς το πρώτο βήμα στην εξέλιξη της αυτοσυντηρούμενης ζωής.

Η χλωροφύλλη υπάρχει σε διάφορες μορφές.

Οι χλωροφύλλες α και β είναι οι κύριες μορφές στα ανώτερα φυτά και στα πράσινα φύκια.

Η βακτηριοχλωροφύλλη βρίσκεται σε ορισμένα φωτοσυνθετικά βακτήρια.

Οι χλωροφύλλες είναι ενώσεις πορφυρίνης μαγνησίου στις οποίες μια κυκλική τετραπυρρόλη είναι συνδεδεμένη σε ένα μόνο κεντρικό άτομο μαγνησίου.

Περιέχουν δύο περισσότερα άτομα υδρογόνου από άλλες πορφυρίνες.

Οι διάφορες μορφές διαφέρουν ως προς τις μικρές τροποποιήσεις των πλευρικών ομάδων που συνδέονται με τις ομάδες πυρρολίου.  

Στα ανώτερα φυτά, η χλωροφύλλη είναι συνδεδεμένη με πρωτεΐνες και λιπίδια αχλωροπλαστίνης σε καθορισμένα και ειδικά ελάσματα σε σώματα που ονομάζονται χλωροπλάστες.

Ο συνδυασμός χλωροφύλλης με πρωτεΐνη στην χλωροπλαστίνη είναι ιδιαίτερης σημασίας, γιατί μόνο ως αποτέλεσμα του συνδυασμού η χλωροφύλλη μπορεί να παραμείνει ανθεκτική στο φως.

Bilins:

[(βιοχημεία) Οποιαδήποτε από τις διάφορες βιολογικές χρωστικές που σχηματίζεται σε πολλούς οργανισμούς ως μεταβολικό προϊόν ορισμένων πορφυρινών.]

Μεταξύ των μεταβολικών προϊόντων ορισμένων πορφυρινών, συμπεριλαμβανομένου του τμήματος αίμης της αιμοσφαιρίνης, είναι μια σειρά από κίτρινες, πράσινες, κόκκινες ή καφέ μη μεταλλικές ενώσεις διατεταγμένες ως γραμμικές ή αλυσιδωτές δομές και όχι στην κυκλική διαμόρφωση των πορφυρινών.

Αυτά είναι τα λεγόμενα bilins, ή bilichromes.

Μικρές ποσότητες της κόκκινης απόβλητης ένωσης, χολερυθρίνης (C33H36O6N4), ένα πράσινο προϊόν που σχηματίζεται από αυτό με την αφαίρεση δύο ατόμων υδρογόνου, της μπιλιβερδίνης (C33H34O6N4). και διάφορες άλλες χημικά παρόμοιες ενώσεις που εμφανίζονται σε φυσιολογικούς ιστούς και μπορεί να είναι εμφανείς σε απεκκριτικά ή εκκριτικά υλικά υπό κανονικές συνθήκες και ορισμένες παθολογικές καταστάσεις.

Οι χρωστικές της χολής, αν και εντοπίστηκαν για πρώτη φορά σε ιστούς ή προϊόντα θηλαστικών (π.χ. στη χολή της χοληδόχου κύστης), σε καμία περίπτωση δεν περιορίζονται σε αυτές.

Διάφορα μέλη της σειράς bilichrome συναντώνται σε ασπόνδυλα, κατώτερα σπονδυλωτά και σε κόκκινα φύκια και πράσινα φυτά.

Αν και οι χρωστικές της χολής των ζώων προκύπτουν κατά πάσα πιθανότητα από τον καταβολισμό των πρόδρομων ουσιών της αίμης, υπάρχουν ενδείξεις ότι η χολερυθρίνη, συνοδευόμενη από άλατα σιδήρου, προάγει τη σύνθεση νέας αιμοσφαιρίνης σε ανθρώπους, σκύλους ή κουνέλια που πάσχουν από δευτερογενή αναιμία.

Εκτός από τις χλωροφύλλες, τα φυτά περιέχουν επίσης και άλλες χοληχρωστικές με ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στα πράσινα φυτά.

Μεταξύ αυτών είναι οι μπλε φυκοκυανίνες και οι κόκκινες φυκοερυθρίνες, που χρησιμεύουν στα κόκκινα φύκια, ως βοηθητικές χρωστικές στη φωτοσύνθεση.

Ένα άλλο παράδειγμα είναι το φυτόχρωμα, μια χρωστική ουσία μπιλίχρωμου μπλε χρώματος, η οποία, αν και υπάρχει σε πολύ μικρές ποσότητες στα πράσινα φυτά, είναι απαραίτητη σε διάφορες φωτοπεριοδικές διεργασίες.

Το φυτόχρωμα υπάρχει σε δύο εναλλακτικές μορφές: P660 και P730.

Από αυτά, το P730 πυροδοτεί τη βλάστηση και την αναπνοή των σπόρων (και των σπορίων των φτέρων και των βρύων), την ανθοφορία των μακροήμερων φυτών (ή την αναστολή της ανθοφορίας σε άλλα φυτά, την ανάπτυξη στο σκοτάδι, τον χρωματισμό του περικάρπιου, σύνθεση ανθοκυανίνης (π.χ. σε μήλα, κόκκινο λάχανο και γογγύλια) και αρκετές δομικές και φυσιολογικές αποκρίσεις.

Το P660 είναι ικανό να αναστρέψει πολλές φυσιολογικές αντιδράσεις που ξεκινούν από το P730. Ακόμη και πολύ σύντομες εκθέσεις στο φως που απορροφάται από το P660 καθυστερεί την ανθοφορία σε ορισμένα φυτά, διαφορετικά προσανατολισμένα να ανθίσουν από προηγούμενη έκθεση σε φως τέτοιου μήκους κύματος που εμπλέκεται μόνο το φυτόχρωμα P730.

Απομένουν πολλά ακόμη να μάθουμε για τη βιοχημεία των φυτοχρωμάτων και τις αντιδράσεις που καταλύονται ή ρυθμίζονται με άλλο τρόπο από αυτά.

Η μούχλα και τα χρώματα της

Τα 10 χρώματα της σπιτικής μούχλας

(Α, η μαύρη μούχλα)

Η μούχλα διατίθεται σε όλα τα σχήματα, μεγέθη και χρώματα, και ενώ κάποιοι μπορεί να πιστεύουν ότι το χρώμα της μπορεί να χρησιμεύσει ως αναγνωριστικό χαρακτηριστικό, δυστυχώς, δεν είναι έτσι.

Τα κύρια μέσα αναγνώρισης του είδους της μούχλας περιλαμβάνουν την προσεκτική εξέταση της δομής της, των σπορίων της και της μορφολογίας ανάπτυξης της, κάτι που δεν γίνεται εύκολα χωρίς πρόσβαση σε εργαστήριο.

Το χρώμα δεν είναι καλό διακριτικό χαρακτηριστικό της μούχλας ή της τοξικότητας της, επειδή ένα τμήμα της μπορεί να έχει πολλά χρώματα ή να αλλάξει χρώμα για διάφορους λόγους.

Μερικοί παράγοντες που επηρεάζουν το χρώμα της μούχλας είναι:

Η πηγή τροφής

Το επίπεδο υγρασίας

Η έκθεση της στο φως

Ανεξάρτητα από το χρώμα της μούχλας, αν είναι στο σπίτι σας, αυτό είναι σημάδι ότι υπάρχει πρόβλημα ενεργού υγρασίας και θα πρέπει να αφαιρεθεί το συντομότερο δυνατό, ώστε να διορθωθεί το πρόβλημα.

Εδώ είναι ένας οδηγός για τα 10 χρώματα της σπιτικής μούχλας.

Η Μαύρη μούχλα 

Η μαύρη μούχλα είναι ένα διαβόητο μέλος της οικογένειας της μούχλας, αλλά δεν είναι όλες οι μαύρες μούχλες τοξικές. 

Αν και είναι σημαντικό να αντιμετωπίσετε όλες τις μούχλες το συντομότερο δυνατό, η αντιμετώπιση της τοξικής μαύρης μούχλας θα πρέπει να γίνεται από έναν επαγγελματία.

Υπάρχουν πολλά διαφορετικά είδη μαύρης μούχλας που μπορούν να βρεθούν συνήθως σε ένα σπίτι, επομένως η προσοχή για ορισμένα χαρακτηριστικά μπορεί να σας δώσει μια ιδέα για το πόσο επείγουσα είναι η αφαίρεσή της μούχλας που μπορεί να βρείτε στο σπίτι σας.

Σταχυβοτρύς

Η Stachybotrys chartarum είναι η περίφημη τοξική μαύρη μούχλα.

Εμφανίζεται συχνά με μαύρο ή πρασινωπό-μαύρο χρώμα και μπορεί να βρεθεί να αναπτύσσεται σε περιοχές με διαρροές, σε παλιά ξύλα σε αποσύνθεση, σε χαρτί και τρόφιμα.

Η Stachybotrys chartarum απαιτεί συνεχή υγρασία για να διατηρήσει την ανάπτυξη της, επομένως όσο πιο γρήγορα αντιμετωπίζονται αυτές οι μουχλιασμένες περιοχές, τόσο μικρότερη απειλή θα είναι.

Μπορεί να βρείτε μαύρη μούχλα να υπάρχει στο υπόγειό σας μετά από μια πλημμύρα ή γύρω από μια διαρροή στέγης.

Ο λόγος που η Stachybotrys chartarum είναι τόσο επικίνδυνη είναι ότι παράγει ένα μυκητιακό υποπροϊόν που ονομάζεται μυκοτοξίνη, το οποίο μπορεί να εκτοξευθεί στον αέρα και να εισπνευστεί από ανθρώπους και ζώα.

Μελέτες δείχνουν ότι η έκθεση σε τοξική μούχλα εσωτερικών χώρων, όπως η Stachybotrys chartarum, ευθύνεται για πολύ περισσότερους θανάτους στις ΗΠΑ από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως.

Η έκθεση σε μυκοτοξίνες όπως αυτές που βρίσκονται στην Stachybotrys chartarum μπορεί να οδηγήσει σε πονοκεφάλους, φτάρνισμα, βήχα, εξανθήματα και μερικές φορές ακόμη και σε δηλητηρίαση αίματος.

Alternaria

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε την πιθανότητα ότι μια μαύρη μούχλα θα μπορούσε να είναι η Stachybotrys chartarum, αλλά υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να είναι η Alternaria, η οποία είναι πολύ λιγότερο επικίνδυνη.

Τα είδη της Alternaria αναπτύσσονται συνήθως σε εξωτερικούς χώρους σε σκονισμένες, υγρές περιοχές κοντά σε φυτά και έδαφος, αν και πρόσφατα έχουν βρεθεί να αναπτύσσονται σε σπίτια.

Η έκθεση στην Alternaria θα μπορούσε να επιδεινώσει το άσθμα, αλλά εκτός από αυτό, δεν ενέχει πολλούς κινδύνους για την υγεία.

(συνεχίζεται)

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

Συνέντευξη με τα χρώματα

[ριζ΄]

Το Πράσινο ανά τους αιώνες

[η΄]

-Λοιπόν Άνθρωπε, μόλις προ ολίγου σου έλεγα πως στα χαραγμένα μεσαιωνικά οικόσημα που δεν επιδέχονταν χρωματισμού, το πράσινο συμβολιζόταν με πλάγιες γραμμές που κατέρχονταν από τα αριστερά προς τα δεξιά, ενώ κατά την παραδοσιακή μεσαιωνική αλχημεία, ήταν το χρώμα του χαλκού, του σμαραγδιού, της Αφροδίτης και των ζωδίων του Ζυγού και του Ταύρου.

Με άλλα λόγια, αναφέρθηκα στην μεσαιωνική εραλδική γραφή και στην μεσαιωνική αλχημεία, δηλαδή το πράσινο στον Μεσαίωνα.

Όμως, πριν δούμε το πράσινο γενικότερα στον Μεσαίωνα, νομίζω πως είναι καλύτερα να αναφερθούμε σε εμένα, το Πράσινο χρώμα, ανά τους αιώνες, ξεκινώντας από την προϊστορική περίοδο.

Οι νεολιθικές σπηλαιογραφίες δεν έχουν ίχνη πράσινων χρωστικών, αλλά οι νεολιθικοί λαοί, τουλάχιστον στην βόρεια Ευρώπη έφτιαχναν μια πράσινη βαφή για υφάσματα φτιαγμένη από φύλλα σημύδας.

Ήταν πολύ κακής ποιότητας βαφή, περισσότερο προς το καφετί παρά στο πράσινο. Αργότερα, στις αρχές της ιστορικής περιόδου, κεραμικά από την αρχαία Μεσοποταμία δείχνουν ανθρώπους να φορούν ζωηρές πράσινες στολές, αλλά δεν είναι γνωστό πώς παράγονταν τα πράσινα χρώματα.

Στην Αρχαία Αίγυπτο, το πράσινο ήταν το σύμβολο της αναγέννησης και της επανεμφάνισης των καλλιεργειών μετά από την ετήσια πλημμύρα του Νείλου.

Για ζωγραφική στους τοίχους τάφων ή σε πάπυρους, οι Αιγύπτιοι καλλιτέχνες χρησιμοποιούσαν λεπτοαλεσμένο μαλαχίτη, που εξορυσσόταν στο δυτικό Σινά και στην ανατολική έρημο.

Ένα κουτί βαφής με χρωστική ουσία μαλαχίτη βρέθηκε μέσα στον τάφο του βασιλιά Τουταγχαμών.

Χρησιμοποιούσαν επίσης φθηνότερες χρωστικές πράσινης γης, ή ανάμεικτα κίτρινη ώχρα και μπλε αζουρίτη. Για να βάψουν τα υφάσματα πράσινα, τα έβαφαν πρώτα κίτρινα με βαφή από σαφράν και μετά τα μούλιαζαν με μπλε βαφή από τις ρίζες του φυτού ίσατις η βαφική (ή λουλάκι) από το οποίο μετά από ζύμωση έβγαινε γαλάζια χρωστική.  

Για τους αρχαίους Αιγύπτιους, το πράσινο είχε πολύ θετικές συσχετίσεις.

Το ιερογλυφικό για το πράσινο ήταν ένα αναπτυσσόμενο βλαστάρι παπύρου, δείχνοντας τη στενή σύνδεση μεταξύ πράσινου, βλάστησης, σθένους και ανάπτυξης. Στις τοιχογραφίες, ο άρχοντας του κάτω κόσμου, ο θεός Όσιρις, απεικονιζόταν χαρακτηριστικά με πράσινο πρόσωπο, επειδή το πράσινο ήταν το σύμβολο της καλής υγείας και της αναγέννησης.

Παλέτες πράσινου μακιγιάζ προσώπου, φτιαγμένες με μαλαχίτη, βρέθηκαν σε τάφους. Με αυτό μακιγιαριζόντουσαν τόσο οι ζωντανοί όσο και οι νεκροί, ιδιαίτερα γύρω από τα μάτια, για να τους προστατεύει από το κακό.

Οι τάφοι περιείχαν επίσης συχνά μικρά πράσινα φυλαχτά σε σχήμα σκαραβαίων από μαλαχίτη, που προστάτευαν και έδιναν σθένος στον νεκρό.

Συμβόλιζε επίσης τη θάλασσα, η οποία ονομαζόταν "Πολύ Πράσινη"

Στην αρχαία Ελλάδα μια προσπάθεια διαχωρισμού του πράσινου από τα άλλα χρώματα γινόταν με την αναφορά του ως ‘χλωρόν’, χωρίς να εννοείται αυτό καθ’ αυτό το πράσινο χρώμα.

Αρχίζει να αναφέρεται και αναγράφεται ως ‘πράσινον’ (από το πράσο και την πρασιά} από την εποχή του Αριστοτέλη και μετέπειτα.

Ο Αριστοτέλης θεωρούσε ότι το πράσινο βρισκόταν στη μέση, μεταξύ του μαύρου, που συμβόλιζε τη γη, και του λευκού, που συμβόλιζε το νερό.

Ωστόσο, το πράσινο δεν συγκαταλεγόταν στα τέσσερα κλασικά χρώματα της ελληνικής ζωγραφικής – κόκκινο, κίτρινο, μαύρο και άσπρο – και σπάνια συναντάται στην ελληνική τέχνη.

Οι Ρωμαίοι είχαν μεγαλύτερη εκτίμηση για το πράσινο χρώμα. ήταν το χρώμα της θεάς Venus (Αφροδίτης), της θεάς των κήπων, των λαχανικών και των αμπελιών.

Οι Ρωμαίοι έφτιαξαν μια λεπτή πράσινη γήινη χρωστική ουσία που χρησιμοποιήθηκε ευρέως στις τοιχογραφίες της Πομπηίας, του Herculaneum, της Λυών και άλλων ρωμαϊκών πόλεων.

Χρησιμοπούσαν επίσης την χρωστική ουσία verdigris, που φτιαχνόταν με εμποτισμό χάλκινων πλακών στην ζύμωση του κρασιού.

Μέχρι τον δεύτερο αιώνα μ.Χ., οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν το πράσινο σε πίνακες, μωσαϊκά και γυαλί, και υπήρχαν δέκα διαφορετικές λέξεις στα λατινικά για τις διαφορετικές ποικιλίες πράσινου χρώματος.

Στο Μεσαίωνα και την Αναγέννηση, το χρώμα των ενδυμάτων έδειχνε την κοινωνική τάξη και το επάγγελμα ενός ατόμου.

Τα κόκκινα μπορούσαν να φορεθούν μόνο από τους άρχοντες, τα καφέ και τα γκρι από τους αγρότες, ενώ πράσινα φορούσαν οι έμποροι, οι τραπεζίτες, οι ευγενείς και οι οικογένειές τους.

Η Μόνα Λίζα φοράει πράσινα στο πορτρέτο της, όπως και η νύφη στο πορτρέτο Arnolfini του Jan van Eyck.

Γενικότερα πράσινο ήταν το χρώμα των νυφικών.

Δεν υπήρχαν σταθερές φυτικές πράσινες βαφές που να αντιστέκονταν στο πλύσιμο και στο ηλιακό φως για όσους ήθελαν ή έπρεπε να φορούν πράσινο.

Οι πράσινες βαφές φτιάχνονταν από τη φτέρη, τον πλάτανο, το ιπποφαές, τον χυμό τσουκνίδας και το πράσο, το φυτό digitalis, τα σπάρτα, τα φύλλα και τον φλοιό της σκλήθρας, αλλά γρήγορα ξεθώριαζαν ή άλλαζαν χρώμα.

Μόνο τον 16ο αιώνα παρήχθη μια καλή πράσινη βαφή, βάφοντας πρώτα το ύφασμα μπλε με ίσατις (λουλάκι / ίντιγκο), και στη συνέχεια με κίτρινο φυτικό χρώμα.

Οι χρωστικές βαφές που ήταν διαθέσιμες στους ζωγράφους ήταν ποικίλες.

Οι μοναχοί στα μοναστήρια χρησιμοποιούσαν βερντιγκρί , φτιαγμένο με μούλιασμα χαλκού σε κρασί ζύμωσης, για να χρωματίσουν μεσαιωνικά χειρόγραφα. Χρησιμοποιούσαν επίσης λεπτοαλεσμένο μαλαχίτη, ο οποίος έδινε ένα φωτεινό πράσινο.

Χρησιμοποιούσαν δε πράσινα γήινα χρώματα για το φόντο.

Κατά τη διάρκεια της πρώιμης Αναγέννησης, ζωγράφοι όπως ο Duccio di Buoninsegna έμαθαν να ζωγραφίζουν τα πρόσωπα πρώτα με ένα πράσινο υπόστρωμα και μετά με ροζ, που έδινε στα πρόσωπα μια πιο ρεαλιστική απόχρωση.

Με τους αιώνες όμως το ροζ ξεθώριαζε, κάνοντας μερικά από τα πρόσωπα στους πίνακες να φαίνονται πράσινα.

Ο 18ος και 19ος αιώνας έφεραν την ανακάλυψη και παραγωγή συνθετικών πράσινων χρωστικών ουσιών, οι οποίες αντικατέστησαν γρήγορα τις προηγούμενες ορυκτές και φυτικές χρωστικές βαφές. Αυτές οι νέες βαφές ήταν πιο σταθερές και λαμπερές από τις φυτικές βαφές, αλλά μερικές περιείχαν υψηλά επίπεδα αρσενικού και τελικά απαγορεύτηκαν.

Τον 18ο και 19ο αιώνα, το πράσινο συνδέθηκε με το ρομαντικό κίνημα στη λογοτεχνία και την τέχνη.

Ο Γερμανός ποιητής και φιλόσοφος Γκαίτε δήλωσε ότι το πράσινο ήταν το πιο ξεκούραστο χρώμα, κατάλληλο για τη διακόσμηση των κρεβατοκάμαρων.

Ζωγράφοι όπως ο John Constable και ο Jean-Baptiste-Camille Corot απεικόνισαν το καταπράσινο των αγροτικών τοπίων και των δασών.

Το πράσινο αντιπαρατέθηκε στην γκρίζα καπνιά και την μαυρίλα της Βιομηχανικής Επανάστασης.

Το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα είδε τη χρήση του πράσινου στην τέχνη για τη δημιουργία συγκεκριμένων συναισθημάτων, όχι απλώς για τη μίμηση της φύσης.

Τα τέλη του 19ου αιώνα έφεραν επίσης τη συστηματική μελέτη της θεωρίας των χρωμάτων, και ιδιαίτερα τη μελέτη του τρόπου με τον οποίο συμπληρωματικά χρώματα όπως το κόκκινο και το πράσινο ενίσχυαν το ένα το άλλο όταν ετοποθε τούντο το ένα δίπλα στο άλλο.

Αυτές οι σπουδές ακολουθήθηκαν μανιωδώς από καλλιτέχνες όπως ο Vincent van Gogh. Περιγράφοντας τον πίνακα του, The Night Cafe, στον αδερφό του Theo το 1888, ο Van Gogh έγραψε: "Προσπάθησα να εκφράσω με κόκκινο και πράσινο τα τρομερά ανθρώπινα πάθη.

Το πράσινο στον 20^ο αιώνα και ύστερα, μετά το 1980, έγινε πολιτικό σύμβολο, όπως το χρώμα του Κόμματος των Πρασίνων στη Γερμανία και σε πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Συμβόλιζε το περιβαλλοντικό κίνημα, αλλά και μια νέα πολιτική της αριστεράς που απέρριψε τον παραδοσιακό σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό.

Χρώματα βαφές

Οι βαφές κατά την Αναγέννηση

και την πρώιμη εποχή της εκβιομηχάνισης

(Όπως αναγράφονται στον ιστότοπο ‘WebExibits,

Pigments through the ages’).

Σε προηγούμενα άρθρα, αναφερθήκαμε στα χρώματα βαφές που χρησιμοποιούσε ο άνθρωπος κατά την προϊστορική περίοδο, την πρώιμη και ύστερη αρχαιότητα, τον Μεσαίωνα, κατά την Αναγέννηση έως και την πρώιμη εποχή της εκβιομηχάνισης.

Τώρα θα ασχοληθούμε με τα χρώματα που ανακαλύφθηκαν ή δημιουργήθηκαν κατά την εποχή της εκβιομηχάνισης.

Αυτά είναι, κατά τις αγγλικές ονομασίες τους που χρησιμοποιούνται διεθνώς, τα εξής:

Cobalt green

Cobalt blue

Chrome orange

Emerald green

Chrome yellow

Cadmium yellow 

Lemon yellow

Zinc white

Viridian

Cobalt yellow

Cobalt violet

Cerulean blue

Cadmium red

Titanium white

Ξεκινήσαμε με το Cobalt Green (Πράσινο του Κοβαλτίου) και συνεχίσαμε, το Cobalt Blue (Μπλε του Κοβαλτίου) το Chrome orange (πορτοκαλί του χρωμίου) Emerald green (σμαραγδί), το Chrome yellow (κίτρινο του χρωμίου), τα Cadmium yellow/red, το Lemon yellow (κίτρινο του λεμονιού), το Zinc White, το Viridian και το Cobalt yellow,

Τώρα θα αναφερθούμε στο Cobalt violet.

Cobalt violet.

Σύντομη περιγραφή του Cobalt violet:

Η πρώτη πραγματική βιολετί χρωστική ουσία παρασκευάστηκε από τον Salvètat το 1859.

Είναι χημικά σταθερή, αλλά το σχετικά υψηλό κόστος και η χαμηλή ισχύς χρωματισμού της εμπόδισαν την ευρύτερη χρήση της σε πίνακες ζωγραφικής.

Σε αντίθεση με το αδερφό του χρώμα, το Cobalt Green, τα μειονεκτήματά του βιολέ του κοβαλτίου περιελάμβαναν το υψηλό κόστος και την αδύναμη χρωματική ισχύ του, τα οποία περιόρισαν τη χρήση του στους ζωγράφους.

Αντικαταστάθηκε γρήγορα από την καθαρότερη, ισχυρότερη χρωστική ουσία Manganese Violet.

Όπως και στα άλλα χρώματα κοβαλτίου, η ονομασία «Cobalt violet» προέρχεται από την Γερμανική ονομασία kobolt = υπόγειος καλικάντζαρος (θεωρήθηκε ότι το κοβάλτιο είναι επιζήμιο για τα μεταλλεύματα αργύρου).

Ιστορία του βιολέ του κοβαλτίου:

Η αξιοσημείωτη γκάμα χρωστικών που μπορούν να παραχθούν από το κοβάλτιο περιλαμβάνει και το βιολέ του κοβαλτίου, που είναι γνωστό από το 1859.

Ο Salvetat περιέγραψε για πρώτη φορά την παρασκευή του βιολέ του κοβαλτίου στο Comptes Rendus des Seances de l'Academie des Sciences XLVIII, σε ένα άρθρο με τίτλο, "Matieres mineralcolorantes vertes et violettes».

Η σκουρόχρωμη ποικιλία είναι άνυδρο φωσφορικό κοβάλτιο που παρασκευάζεται με ανάμειξη διαλυτού άλατος κοβαλτίου με φωσφορικό δινάτριο.

Πλένεται και μετά θερμαίνεται σε υψηλή θερμοκρασία.

Η ανοιχτόχρωμη ποικιλία, που αναπτύχθηκε στη Γερμανία στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, είναι το άνυδρο αρσενικό κοβάλτιο.

Η ανοιχτόχρωμη ποικιλία ήταν ιδιαίτερα δηλητηριώδης λόγω της περιεκτικότητάς της σε αρσενικό.

Και οι δύο βιολέ βαφές κοβαλτίου θεωρήθηκαν πολύ σταθερές, αλλά η ανοιχτότερη ποικιλία θα μπορούσε να αλλάξει σε λαδοχρώματα λόγω του κιτρινίσματος του λινελαίου.

Ήταν και τα δύο βιολέ συμβατά με όλα τα μέσα ζωγραφικής.

Η διαφάνειά τους όμως, η ασθενής ισχύς χρωματισμού και το υψηλό κόστος περιόρισαν τη χρήση τους, αλλά η αντοχή τους στο φως τα έκανε πιο επιθυμητά από τα παλαιότερα βιολετιά χρώματα βιολογικών βαφών.

Χημική ονομασία: Cobalt(II)-phosphate or Cobalt(II)-arsenate

Χημικός ύπος: Co3(PO4)2 ή Co3(AsO4)2

Το βιολετί του κοβαλτίου δεν είναι τοξικό. Ωστόσο, πρέπει να δίνεται προσοχή στο χειρισμό της χρωστικής ξηρής σκόνης του για να αποφευχθεί η εισπνοή της.

14^α Γενέθλια

Αρχές Φεβρουαρίου του 2009 αναρτήθηκε το πρώτο άρθρο του ιστότοπου www.xromata.com.

Φέτος, αρχές Φεβρουαρίου του 2023, συμπληρώνονται 14 χρόνια συνεχών αναρτήσεων και έρευνας, οπότε ο ιστότοπος αυτός γιορτάζει τα 14^α Γενέθλιά του.

«Το παιδί μου/μας μεγαλώνει!»

Βέβαια δεν ξέρω εάν και πόσα ακόμα γενέθλια θα αντέξει να εορτάσει, πάντως πέρα από αυτό, απ’ ότι βλέπω έχει ακόμα πολλά πράγματα να ερευνήσει και προσφέρει στον κόσμο των χρωμάτων.

Ένα από τα πρώτα άρθρα που αναρτήθηκαν τότε, πριν 14 χρόνια, ήταν το «Μια μέρα από την ζωή της Κας Ίριδας».

https://xromata.com/?p=81

Στόχος του άρθρου ήταν να μυήσει τους αμύητους τότε φίλους του site και να τους κεντρίσει το ενδιαφέρον για τον μαγικό, μυστηριώδη κόσμο των χρωμάτων που απλώνεται ανά πάσα στιγμή τριγύρω μας, στο ξύπνιο μας ή στον ύπνο μας, στο φως ή στο σκοτάδι

Σκοτάδι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει, παρά ένα αέναο φως που δεν γίνεται αντιληπτό από το περιορισμένων δυνατοτήτων οπτικό μας οργάνου.

(Δες τον μύθο της Άρκης, της δίδυμης αδερφής της Ίριδας, της θεάς των χρωμάτων)

https://xromata.com/?p=10835

Ένα άλλο από τα πρώτα άρθρα ήταν «ο ΠΟΛΥΕΠΙΣΤΗΜΩΝ».

Ένα άρθρο που τότε που πρωτοαναρτήθηκε μας έλεγε πως «θα πρέπει κανείς να είναι πολυεπιστήμων για να δύναται να ισχυρισθεί πως κατέχει τα πάντα γύρω από τα χρώματα», κάτι που επιβεβαιώνεται όλο και περισσότερο όσο πληθαίνουν οι αναρτήσεις γύρω από τα χρώματα και τον κόσμο τους.

https://xromata.com/?p=45

Προσωπικά άρχισα να ασχολούμαι με επιστήμες που κάποτε δεν με ενδιέφεραν καθόλου ή δεν φανταζόμουν ότι θα ασχοληθώ μαζί τους, όπως π.χ. η ορυκτολογία, η γλωσσολογία, εννοιολογία, χημεία, αριθμοσοφία, κ.α., κ.α.

Μελετώντας τα ενεργειακά επίπεδα και την διαπέραση του φωτός εννόησα αυτό που λέει ο μεγάλος Έλλην φιλόσοφος Πλάτων Δρακούλης (τέλη 19^ου  αιώνα – αρχές 20^ου)

«Το λεγόμενο κενό είναι μεστό πραγματικοτήτων.

Κενός χώρος στην φύση δεν υπάρχει».

Αυτές οι πραγματικότητες που γεμίζουν τα ‘κενά’ δεν είναι δυνατόν να θεαθούν και γίνουν αντιληπτές λόγω της ποσοτικής (αριθμιτικής) διαφοράς των ενεργειακών επιπέδων.

(Κάτι παρόμοιο συμβαίνει στο επίπεδό μας, στον αντιληπτό κόσμο, όπου τα κενά μεταξύ της ύλης συμπληρώνονται από τον σχεδόν αόρατο αέρα).

Κάτι άλλο που δεν καταλαβαίνουμε λόγω ελλιπών γνώσεων, είναι το πόσο αλληλένδετα είναι τα πάντα στον κόσμο μας, από τον ήλιο και το φως του έως τα βακτήρια και τους μικροοργανισμούς.

Μελετώντας τα χρώματα και πώς κάθε πράγμα αποκτά τον χρωματισμό του καταλαβαίνεις πόσο δεμένα είναι τα πάντα μεταξύ τους.

Εντρυφώντας στην ζωολογία για να μάθω πώς και γιατί κάθε ζώο έχει τα χρώματα που έχει, έμεινα άναυδος από την χρωματική αλληλουχία τόσο μεταξύ τους όσο και με το περιβάλλον και τον τρόπο διαβίωσης τους.

Τίποτα δεν είναι τυχαίο! Ούτε το άσπρο των αρκτικών ζώων, ούτε η χρωματική μετάλλαξη των χταποδιών, ή το πορτοκαλί χρώμα της τίγρης, τα ιριδίζοντα φτερά του παγωνιού ή οι ασπρόμαυρες ραβδώσεις της ζέβρας. Όλα εξηγούνται και έχουν τον λόγο τους.

Θα ήθελα να πω και άλλα πολλά, αλλά κλείνω εδώ με λίγη ‘γκρίνια’.

Δεν ξέρω πόσοι με παρακολουθούν και διαβάζουν τα διάφορα ‘χρωματικά άρθρα’ μου, ούτε ποια τους ενδιαφέρουν ή τί απορίες τους δημιουργούνται.

Βέβαια, από τότε που επαναλαμβάνω τις αναρτήσεις στην ομάδα ΧΡΩΜΑΤΟΚΟΣΜΟΣ στο Φ/Β, εισπράττω κάποια like, όμως φίλοι μου (που ούτως ή άλλως σας ευχαριστώ) δεν μπορώ να γνωρίζω ποιοι από εσάς που κάνετε like έχετε διαβάσει την ανάρτηση ή απλώς δηλώνετε την παρουσία σας.

Μια επικοινωνία στα σχόλια, κάποια ερωτήματα, κάποιες σκέψεις σας θα μου είναι πολύτιμα βοηθήματα για τις μελέτες και την έρευνά μου.

Έτσι λειτουργούσε ο ιστότοπος στα πρώτα του χρόνια και από φίλους ‘έφαγα’ λακτίσματα που με ώθησαν στην μελέτη πραγμάτων που μου ήταν άγνωστα τότε, όπως π.χ. οι οψίνες, το Ομηρικό ζήτημα που έθεσε ο Gladstone κ.α.

Εδώ σας αφήνω τώρα και πάω να σβήσω τα 14 κεράκια της γενέθλιας τούρτας.