Συνεντευξη με τα χρωματα [ρλστ΄]: Το μπλε στην ιστορια
Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.
Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.
Συνέντευξη με τα χρώματα
[ρλστ΄]
Το Μπλε στην ιστορία
[στ΄]
-Τώρα Άνθρωπε, θα επιχειρήσω μια αναδρομή της σχέσης μου, εμένα του μπλε χρώματος, με εσένα, από τα βάθη της ιστορίας έως τώρα.
Ήδη από την 7η χιλιετία π.Χ., το μπλε ως λάπις λάζουλι εξορύσσονταν στα ορυχεία του βορειοανατολικού Αφγανιστάν.
Αντικείμενα από λάπις λάζουλι, που χρονολογούνται στο 7570 π.Χ., έχουν βρεθεί στη Μπιρράνα, η οποία είναι η παλαιότερη τοποθεσία του πολιτισμού της κοιλάδας του Ινδού.
Το λάπις λαζούλ εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από τον πολιτισμό της κοιλάδας του Ινδού (7570–1900 π.Χ.).
Χάντρες λάπις έχουν βρεθεί σε ταφές της νεολιθικής εποχής στο Mehrgarh, στον Καύκασο μέχρι τη Μαυριτανία.
Χρησιμοποιήθηκε και στην νεκρική μάσκα του Τουταγχαμών (1341–1323 π.Χ.).
Κάποιος όρος για το Μπλε χρώμα ήταν σχετικά σπάνιος σε πολλές μορφές της αρχαίας τέχνης και διακόσμησης, ακόμη και στην αρχαία λογοτεχνία.
Οι αρχαίοι Έλληνες ποιητές περιέγραφαν τη θάλασσα σαν σκουρόχρωμη η βαθειά κόκκινη σαν «το χρώμα του κρασιού».
Κόκκινα, μαύρα, λευκά, καφέ χρώματα και ώχρες απαντώνται σε σπηλαιογραφίες της Ανώτερης Παλαιολιθικής περιόδου, αλλά όχι μπλε.
Το μπλε δεν χρησιμοποιήθηκε επίσης για τη βαφή υφασμάτων παρά πολύ μετά το κόκκινο, την ώχρα, το ροζ και το μωβ.
Αυτό πιθανότατα οφείλεται στην πολυετή δυσκολία παρασκευής. Από την άλλη, η σπανιότητα της μπλε χρωστικής το έκανε ακόμη πιο πολύτιμο.
Οι παλαιότερες γνωστές μπλε βαφές παρασκευάζονταν από φυτά όπως ο ίσατις και το ίντιγκο στην Ευρώπη, στην Ασία και την Αφρική, ενώ οι μπλε χρωστικές παρασκευάζονταν από ορυκτά, συνήθως λάπις λάζουλι ή αζουρίτη.
Οι πρώιμες μπλε βαφές και χρωστικές δεν ήταν θερμικά ανθεκτικές.
Στο γ. 2500 π.Χ., το μπλε λούστρο, δηλ το Αιγυπτιακό μπλε που φτιαχνόταν από θρυμματισμένα μπλε γυαλικά, εισήχθη για κεραμικά, καθώς και πολλά άλλα αντικείμενα της Αρχαίας Αιγύπτου.
Οι Έλληνες εισήγαγαν την βαφή indigo από την Ινδία, ονομάζοντάς την ινδικόν, και ζωγράφιζαν με αιγυπτιακό μπλε.
Το μπλε δεν ήταν ένα από τα τέσσερα βασικά χρώματα για την ελληνική ζωγραφική που περιγράφει ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος (κόκκινο, κίτρινο (ώχρα), μαύρο και άσπρο).
Για τους Ρωμαίους το μπλε ήταν το χρώμα του πένθους, όπως και το χρώμα των βαρβάρων. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Κέλτες και οι Γερμανοί έβαφαν το πρόσωπό τους μπλε για να φοβίσουν τους εχθρούς τους και έβαφαν τα μαλλιά τους μπλε όταν γερνούσαν.
Οι Πίκτες (Σκώτοι), που προσπάθησαν να σταματήσουν την επέλαση του Ιούλιου Καίσαρα στη Βρετανία το 58 π.Χ., έβαφαν τα πρόσωπά τους με μπλε χρώματα.
Οι Ρωμαίοι έκαναν εκτενή χρήση λουλακιού και αιγυπτιακής μπλε χρωστικής, όπως αποδεικνύεται, εν μέρει, από τοιχογραφίες στην Πομπηία.
Οι Ρωμαίοι είχαν πολλές λέξεις για ποικιλίες μπλε, όπως caeruleus, caesius, glaucus, cyaneus, lividus, venetus, aerius και ferreus, αλλά δύο λέξεις, και οι δύο ξένης προέλευσης, έγιναν οι πιο διαρκείς, blavus, από τη γερμανική λέξη blau, η οποία τελικά έγινε bleu ή μπλε. και αζούρ, από την αραβική λέξη lazaward, που έγινε γαλάζιο.
Το μπλε χρησιμοποιήθηκε ευρέως στη διακόσμηση εκκλησιών στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Αντίθετα, στον ισλαμικό κόσμο, το μπλε ήταν πιο δεύτερο από το πράσινο, που πιστεύεται ότι είναι το αγαπημένο χρώμα του Προφήτη Μωάμεθ.
Σε ορισμένες περιόδους στη μαυριτανική Ισπανία και σε άλλα μέρη του ισλαμικού κόσμου, το μπλε ήταν το χρώμα που φορούσαν οι Χριστιανοί και οι Εβραίοι, επειδή μόνο οι μουσουλμάνοι επιτρεπόταν να φορούν λευκά και πράσινα.
Στην τέχνη και τη ζωή της Ευρώπης κατά τον πρώιμο Μεσαίωνα, το μπλε έπαιξε δευτερεύοντα ρόλο.
Αυτό άλλαξε δραματικά μεταξύ 1130 και 1140 στο Παρίσι, όταν ο Abbe Suger ανοικοδόμησε τη Βασιλική του Saint Denis.
Ο Σούγκερ θεώρησε ότι το φως από τον ουρανό ήταν η ορατή εκδήλωση του Αγίου Πνεύματος.
Τοποθέτησε βιτρό χρωματισμένα με μπλε του κοβαλτιίου, τα οποία, σε συνδυασμό με το φως από κόκκινο τζάμι, γέμισαν την εκκλησία με ένα γαλαζωπό βιολετί φως.
Η εκκλησία έγινε το θαύμα του χριστιανικού κόσμου και το χρώμα έγινε γνωστό ως «bleu de Saint-Denis».
Στα χρόνια που ακολούθησαν, ακόμη πιο κομψά παράθυρα με βιτρό εγκαταστάθηκαν σε άλλες εκκλησίες, όπως στον καθεδρικό ναό της Σαρτρ και στο Sainte-Chapelle στο Παρίσι.
Τον 12ο αιώνα η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία υπαγόρευσε στους ζωγράφους στην Ιταλία (και κατά συνέπεια στην υπόλοιπη Ευρώπη) να ζωγραφίζουν την Παναγία με μπλε χρώμα, το οποίο συνδέθηκε με την αγιότητα, την ταπεινότητα και την αρετή. Στους μεσαιωνικούς πίνακες, το μπλε χρησιμοποιήθηκε για να τραβήξει την προσοχή του θεατή στην Παναγία.
Οι πίνακες του μυθικού βασιλιά Αρθούρου άρχισαν να τον δείχνουν ντυμένο στα μπλε.
Το οικόσημο των βασιλιάδων της Γαλλίας έγινε μια γαλάζια ασπίδα με χρυσαφί κρίνα.
Το μπλε βγήκε από την αφάνεια για να γίνει το βασιλικό χρώμα.
Το μπλε άρχισε να χρησιμοποιείται ευρύτερα στην αρχή της Αναγέννησης, όταν οι καλλιτέχνες άρχισαν να ζωγραφίζουν τον κόσμο με προοπτική, βάθος, σκιές και φως από μια μόνο πηγή. Στους πίνακες της Αναγέννησης, οι καλλιτέχνες προσπάθησαν να δημιουργήσουν αρμονίες μεταξύ μπλε και κόκκινου.
Το Ultramarine ήταν το πιο διάσημο μπλε της Αναγέννησης, καθώς ήταν πιο ακριβό και από τον χρυσό.
Πλούσιοι θαμώνες της τέχνης παρήγγειλαν έργα με τα πιο ακριβά μπλε χρώματα.
Μια βιομηχανία για την κατασκευή εκλεκτών μπλε και λευκών κεραμικών ξεκίνησε τον 14ο αιώνα στο Jingdezhen της Κίνας, χρησιμοποιώντας λευκή κινέζικη πορσελάνη διακοσμημένη με σχέδια μπλε του κοβαλτίου, που εισαγόταν από την Περσία.
Κατασκευάστηκαν αρχικά για την οικογένεια του Αυτοκράτορα της Κίνας, στη συνέχεια εξήχθησαν σε όλο τον κόσμο, με σχέδια για εξαγωγή προσαρμοσμένα στα ευρωπαϊκά θέματα και γούστα.
Το κινέζικο μπλε στυλ προσαρμόστηκε επίσης από Ολλανδούς τεχνίτες στο Ντελφτ και Άγγλους τεχνίτες στο Staffordshire τον 17ο-18ο αιώνα.
Τον 18ο αιώνα, οι μπλε και λευκές πορσελάνες κατασκευάζονταν από τον Josiah Wedgwood και άλλους Βρετανούς τεχνίτες.
Στις αρχές του 19ου αιώνα ο πρόγονος του μοντέρνου μπλε επαγγελματικού κοστουμιού δημιουργήθηκε από τον ωραίο Μπρούμελ (Beau Brummel 1776-1840), που ήταν το πρότυπο της μόδας για τους Άγγλους.
Στην συνέχεια επεκράτησε το μπλε και στον εργατικό ρουχισμό με την εφεύρεση του μπλου τζιν, από τον επιχειρηματία του Σαν Φρανσίσκο Levi Strauss, σαν το πιο κατάλληλο και ανθεκτικό ρούχο για τους χρυσοθήρες της Καλιφόρνια και εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο, όπου φοριέται μέχρι σήμερα.
Αναγνωρίζοντας τη συναισθηματική δύναμη του μπλε, πολλοί καλλιτέχνες το έκαναν κεντρικό στοιχείο της ζωγραφικής του 19ου και του 20ου αιώνα, όπως και ο Pablo Picasso που η προ-κυβιστική τέχνη του χωρίζεται σε δυο περιόδους, την γαλάζια και την ροζ περίοδο.
admin is | Topic: βαφές, ιστορία και χρώματα, μπλε, ορυκτα και χρωματα, Συνέντευξη με τα χρώματα, χρωστικές | Tags: None
No Comments, Comment or Ping
Reply to “Συνεντευξη με τα χρωματα [ρλστ΄]: Το μπλε στην ιστορια”