Αυτοι που μας εμαθαν τα χρωματα [36]: Ewald Hering
ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΜΑΘΑΝ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
[36]
Karl Ewald Konstantin Hering
Στα μέσα του 19ου αιώνα, έγινε αποδεκτό ότι μόνο τρεις μεταβλητές, με άλλα λόγια τρεις υποδοχείς, απαιτούνται για να εξηγήσουν την ανάμειξη χρωμάτων που αποτέλεσε τη βάση των πειραμάτων που πραγματοποιήθηκαν τόσο από τον James Maxwell το 1867 όσο και από τον Hermann von Helmholtz το 1859.
Οι σύγχρονοι φυσιολόγοι μπορούσαν να επιβεβαιώσουν μόνο ότι υπάρχουν τρεις τύποι μορίων (φωτο-υποδοχείς = κωνία) και ότι κάθε τύπος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος είτε σε μικρά, σε μεσαία ή μεγάλα κύματα φωτο-ακτινοβολιών.
Αν και αυτή η παρατήρηση μπορεί να εξηγήσει γιατί μερικές ζώνες κύματος προσπίπτοντος φωτός δεν μπορούν να διακριθούν από άλλες και επομένως γιατί πολλές μείξεις φωτεινών ακτινοβολιών καταλήγουν στα ίδια χρώματα, εντούτοις δεν είμαστε σε θέση να εξηγήσουμε εκείνες τις αποχρώσεις χρωμάτων που μπορούμε να δούμε.
Ήταν ο Helmholtz που είχε υποθέσει ότι πρέπει να υπάρχουν τρεις υποδοχείς, ο καθένας να σηματοδοτεί άμεσα μια συγκεκριμένη χρωματική χροιά, και κατά συνέπεια ονόμασε αυτούς τους υποδοχείς «μπλε», «πράσινο» και «κόκκινο» πιστεύοντας ότι ο μπλε υποδοχέας, για παράδειγμα, παρήγαγε την αίσθηση του μπλε χρώματος και ούτω καθεξής.
Γνώριζε, φυσικά, ότι η φασματική ευαισθησία των υποδοχέων έπρεπε να επικαλύπτεται, έτσι ώστε κάθε μήκος κύματος να μπορεί να προκαλέσει ποικίλες χρωματικές σχέσεις.
Μεταξύ 1872 και 1874, ο φυσιολόγος Ewald Hering (1834-1918) είχε παραδώσει «έξι ανακοινώσεις» με τίτλο ‘On the Theory of Sensibility to Light’ στην Ακαδημία Επιστημών της Βιέννης — ιδιωτικά δημοσιευμένο το 1878 — στις οποίες ο Hering αντιτάχθηκε στην άποψη του Helmholtz ‘Φαινόμενο των χρωμάτων’.
Αν και αφιέρωσε αρκετό χρόνο ερευνώντας την αντίληψη του τρισδιάστατου χώρου από το μάτι, ο Hering ασχολήθηκε περισσότερο με τις ενδοσκοπικές πτυχές των χρωμάτων.
Η δουλειά του για το χρώμα αναφέρεται στο πρόβλημα του κίτρινου στο σύστημα τριών χρωμάτων (μπλε, πράσινο, κόκκινο).
Σύμφωνα με τον Helmholtz, το κίτρινο αναγκαστικά παράγεται από μία ανάμειξη κόκκινου και πράσινου, αλλά αυτό -όπως συνειδητοποίησε ο Hering- δεν ήταν σύμφωνο με την ανθρώπινη εμπειρία.
Η αίσθηση του κίτρινου σαν στοιχειώδους χρώματος δεν μπορεί να εντοπιστεί σε μια ανάμειξη χρωμάτων.
Ο Hering δηλώνει περαιτέρω ότι μείξεις κόκκινου και πράσινου δεν συμβαίνουν ποτέ, αλλά εξαλείφουν το ένα το άλλο.
Ένα κόκκινο-πράσινο είναι απλά ασύλληπτο.
Επομένως, ο Hering καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν υπάρχουν τρεις αλλά τέσσερις στοιχειώδεις χρωματικές αισθήσεις (αντιλήψεις) ή ψυχολογικές πρωταρχικές αρχές που κωδικοποιούν την αντίληψή μας μέσω των λεγόμενων αντιπάλων διαδικασιών.
Το 1878, ο Hering έγραψε:
«Το κίτρινο μπορεί να έχει κόκκινη ή πράσινη χροιά, αλλά όχι μπλε.
Το μπλε μπορεί να έχει μόνο κόκκινη ή πράσινη απόχρωση και το κόκκινο μόνο κίτρινη ή μπλε.
Επομένως, τα τέσσερα χρώματα μπορούν με απόλυτη ακρίβεια να περιγραφούν ως απλά ή βασικά χρώματα, όπως είχε ήδη κάνει ο Leonardo da Vinci.
Η γλώσσα, επίσης, έχει απλές περιγραφές τους, και όχι εκφράσεις δανεισμένες από χρωματιστά φυσικά σώματα.»
Στην περίπτωση των αντίπαλων χρωμάτων, που αντιπροσωπεύουν όλες τις χρωματικές αποχρώσεις του ορατού φάσματος, ο Hering μιλά επίσης για «ανταγωνιστικούς τύπους φωτός…που μαζί παράγουν λευκό».
Αυτό σημαίνει ότι «δεν αλληλοσυμπληρώνονται για να σχηματίσουν λευκό.
Απλώς επιτρέπουν στο λευκό να εμφανίζεται ως καθαρό επειδή, ως ανταγωνιστές, καθιστούν αδύνατη την επίδραση του άλλου».
Το λευκό ήταν για αυτόν «μια αίσθηση της φύσης, όπως το μαύρο, το κόκκινο, το πράσινο, το κίτρινο ή το μπλε».
Ως εκ τούτου, ο Hering πρότεινε επιπλέον μια διαδικασία αντιπαλότητας άσπρου-μαύρου για να καλύψει τη φωτεινότητα.
Υπάρχουν λοιπόν έξι βασικές αποχρώσεις συνολικά.
Για τον Hering, ο ισχυρισμός ότι το κόκκινο και το πράσινο ή το μπλε και το κίτρινο μαζί δίνουν το λευκό «θα είχε νόημα μόνο εάν το κόκκινο και το πράσινο κατανοηθούν ως ταλαντώσεις του αιθέρα και όχι ως αισθήσεις κόκκινου και πράσινου».
Πειράματα που χρησιμοποιούν υποκείμενα δοκιμής για να περιγράψουν μια εντύπωση έγχρωμου φωτός επιβεβαιώνουν πλέον πειστικά τη θεωρία αντιπαλότητας του Hering.
Τέσσερεις εκφράσεις — κόκκινο, πράσινο, κίτρινο και μπλε — ήταν διαθέσιμες στους πρώτους πρωτοπόρους και ήταν σε θέση να περιγράψουν κάθε χρώμα χρησιμοποιώντας κατάλληλους συνδυασμούς αυτών των όρων.
Υπάρχουν στην πραγματικότητα τέσσερις (και όχι τρεις) θεμελιώδεις χροιές (η νευροφυσιολογική απόδειξη είναι διαθέσιμη από το 1966, αλλά θα το εξετάσουμε αλλού) και αυτές τοποθετούνται η μία απέναντι από την άλλη στο σύστημα του Hering, το οποίο είναι ένας κύκλος αντιπάλων δακτυλίων και ελλείψεων.
Αυτό έχει αναπαραχθεί εδώ με τα τέσσερα βασικά του χρώματα κίτρινο (Y), κόκκινο (R), μπλε (B) και πράσινο (G) σε ορθή γωνία μεταξύ τους. Οι διακεκομμένες γραμμές αναφέρονται σε μείγματα σε αναλογία 50:50: κίτρινο-κόκκινο (YR), κόκκινο-μπλε (RB), μπλε-πράσινο (BG) και πράσινο-κίτρινο (GY).
Η σειρά χρωμάτων του Hering, την οποία περιέγραψε ως «το φυσικό σύστημα των χρωματικών αισθήσεων», αποτελεί τη βάση ενός συστήματος που σήμερα είναι γνωστό με τα τρία γράμματα NCS, δηλαδή το «Natural Color System».
Η διαδοχή του κύκλου χρώματος δείχνει τη θέση των τεσσάρων «στοιχειωδών» χρωμάτων και τις αναλογίες με τις οποίες οποιαδήποτε δύο βασικά χρώματα μπορούν να σχηματίσουν μείγματα.
Η θεωρία αντιπαλότητας του Hering δεν έγινε αποδεκτή, επικρίθηκε κυρίως από μαθητές του Helmholtz που υποστήριξαν ότι η πρόταση του Hering θα είχε νόημα μόνο εάν υπήρχαν δύο διαφορετικές διεργασίες μέσα στο νευρικό σύστημα: συγκεκριμένα: διεργασίες διέγερσης και μετριασμού.
Στην εποχή του Χέρινγκ, το είδος της γνώσης που τώρα θεωρούμε δεδομένο έπρεπε ακόμη να αποκτηθεί και να υποβληθεί σε απόδειξη. Ωστόσο, η αντίληψή μας για τα χρώματα δεν είναι πιο ξεκάθαρη, αλλά δεν πρέπει να επιτρέψουμε να χαλάσει την απόλαυσή μας από αυτά.
admin is | Topic: Αυτοί που ασχολήθηκαν με το χρώμα, Κίτρινο, λειτουργίες όρασης χρωμάτων | Tags: None
No Comments, Comment or Ping
Reply to “Αυτοι που μας εμαθαν τα χρωματα [36]: Ewald Hering”