xromata.com


Συνεντευξη με τα χρωματα [ρθ’]: Κιτρινο ή πρασινο;

 

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

 

 

 

 

Συνέντευξη με τα χρώματα

[ρθ΄]

 

 

Κίτρινο ή πράσινο; Πράσινο ή κίτρινο;

 

-Εδώ ο οργανωτής της συνέντευξης με τα χρώματα.

Ευχαριστούμε το κόκκινο χρώμα για όσα μας είπε παρουσιάζοντας τον εαυτό του, γνωρίζοντας πως είχε και άλλα πολλά να μας πει, αλλά ο χρόνος μας πιέζει γιατί έχουν σειρά και τα υπόλοιπα χρώματα να μας μιλήσουν και να μας παρουσιάσουν τους εαυτούς τους.

Παρεμβαίνω εδώ, ακριβώς μετά την παρουσίαση του κόκκινου, γιατί εδώ ακριβώς παρουσιάζεται ένα πρόβλημα:

Ποιο χρώμα πρέπει να παραλάβει την σκυτάλη της συνέντευξης;

Κι’ όταν λέω ποιό χρώμα, εννοώ ποιο από τα δύο; Το κίτρινο ή το πράσινο;

Σ.σ: Θα βοηθηθεί ο ακροατής της συνέντευξης ανατρέχοντας στους πιο κάτω συνδέσμους:

https://xromata.com/?p=1558

https://xromata.com/?p=1564

https://xromata.com/?p=1617

https://xromata.com/ ?p=1630

https://xromata.com/?p=1642

Όπως ήδη γνωρίζουμε από την εννοιολογική χρωματική γλωσσική εξέλιξη, στις γλώσσες όπου εμφανίζεται τέταρτος χρωματικός όρος (μετά τα άσπρο – μαύρο – κόκκινο), αυτός απαραιτήτως είναι ή το κίτρινο, ή το πράσινο.

Ένα από τα δύο!

Εάν σχηματισθεί ή έννοια του πράσινου θα ακολουθήσει στην συνέχεια αργότερα η έννοια του κίτρινου.

Εάν αντιθέτως προηγηθεί ο σχηματισμός της έννοιας του κίτρινου στο αμέσως επόμενο εννοιολογικό στάδιο θα σχηματισθεί η έννοια του πράσινου χρώματος.

Το πιο από τα δύο χρώματα θα πρωτοεννοηθεί εξαρτάται από διάφορους παράγοντες.

Ο πιο σημαντικός από αυτούς τους παράγοντες είναι το περιβάλλον στο οποίο αναπτύσσεται και καλλιεργείται πολιτισμικά η κάθε γλώσσα.

Πολιτισμοί που αναπτύσσονται σε δασώδεις ή αγροτικές περιοχές, εξοικειώνονται ευκολότερα με την έννοια του πράσινου χρώματος και διαχωρίζουν στην συνέχεια τα διάφορα πράσινα μεταξύ τους.

Από την άλλη, πολιτισμοί που ζουν σε ερημικά ή αμμώδη περιβάλλοντα εννοούν πρωτίστως την έννοια του κίτρινου χρώματος.

Αρχικά υφίσταται μια σύγχυση των δυο χρωμάτων (πράσινου με κίτρινο) έως ότου διαχωριστούν μεταξύ τους οι δυο αυτές χρωματικές έννοιες.

Αυτή η αρχική σύγχυση των δυο αυτών εννοιών συμβαίνει ιδιαίτερα στις γλώσσες των λαών που έχουν μεγάλη εξάρτηση από την βλάστηση, όπου η εναλλαγή του πράσινου και του κίτρινου στα φύλλα των δέντρων και των φυτών είναι συχνή και δυσκολεύει την διάκριση των δυο χρωμάτων που θεωρούνται και τα δυο σαν ένα, το πράσινο, το χρώμα της χλωρίδας και της βλάστησης.

Πέρα όμως από αυτήν την φυσική σύγχυση του κίτρινου με το πράσινο, υπήρξε και μια άλλη μακροχρόνια σύγχυση του κίτρινου με το κόκκινο χρώμα γιατί εθεωρείτο σαν μια ανοιχτότερη χροιά του κόκκινου χρώματος. Με άλλα λόγια πως κίτρινο και κόκκινο ήταν το αυτό χρώμα, δυο αποχρώσεις/διαβαθμίσεις του ίδιου χρώματος.

Υπήρξε θεώρηση κατά τον Αριστοτέλη πως κίτρινο και κόκκινο ήταν ένα και το αυτό χρώμα.

Αυτό αναγράφεται στο «Περί χρωμάτων» του Αριστοτέλη, το οποίο όμως στην πραγματικότητα έγραψαν οι μαθητές του Στράτων και Θεόφραστος.

Μπορεί η άποψη του Αριστοτέλη για τα χρώματα να θεωρείται σήμερα ξεπερασμένη ή λανθασμένη, όμως υπήρξαν και υπάρχουν πολλοί υποστηρικτές αυτής της θεωρίας που βασίστηκαν στις απόψεις του μεγάλου φιλοσόφου, όπως παλαιότερα ο Γκαίτε, και ακόμα και σήμερα κάποιοι σαν τον Rene Lucien Roussseau, που πριν μερικές δεκαετίες έγραψε το βιβλίο «Η γλώσσα των χρωμάτων» και δέχεται την Αριστοτέλεια άποψη για την διαβάθμιση « φως – λευκό – κίτρινο – κόκκινο – μαύρο – σκότος», δηλαδή δέχεται πως το κίτρινο είναι μια ανοιχτότερη απόχρωση του κόκκινου, το οποίο κόκκινο όταν σκουραίνει γίνεται μαύρο.

Για τον Αριστοτέλη τα απλά χρώματα είναι όσα αντιστοιχούν στα στοιχεία.

Αυτά βασικά είναι δυο.

Πρώτο είναι το λευκό που αντιστοιχεί στον αέρα, στο νερό και στην γη.

Το άλλο, το δεύτερο απλό χρώμα είναι το ξανθό. Το χρώμα της φωτιάς και του ήλιου. Άλλη χροιά έχει το χρώμα της φωτιάς και άλλη του ήλιου, γενικά όμως το φως έχει το χρώμα του πυρρός.

Το ξανθό χρώμα (κίτρινο) αν και αναφέρεται σε αρχαιοελληνικά κείμενα πολύ παλαιότερα απ’ ότι το χλωρόν, το πράσινο, δεν είχε ακόμα διαχωρίσει την θέση του από την ομάδα των κόκκινων χρωμάτων και το κόκκινο στην «κατακίτρινη» όψη του αναφερόταν σαν κροκοειδές.

Το μέχρι πρότινος ‘χλωρόν’ στην εποχή του Αριστοτέλη (περίπου 300 π.Χ.) έχει πλέον ξεκαθαρίσει εννοιολογικά την ύπαρξή του ως ‘πράσινο’ (το χρώμα της πρασιάς) όπου χλωρόν, ποώδες, πρασοειδές και πράσινο είναι οι εμφανιζόμενες στο κείμενο ονομασίες γι’ αυτό το ‘νέο’ (εννοιολογικά) χρώμα.

Όμως το κίτρινο, αν και ως ‘ξανθόν’ αναφέρεται από τα Ομηρικά έπη, αποκτά εννοιολογική υπόσταση στην ελληνική γλώσσα ως τέτοιο (το χρώμα του κίτρου) αρκετούς αιώνες μετά, αναφερόμενο από τους Γαληνό και Αθήναιο (και μετέπειτα), που έζησαν τους πρώτους αιώνες μ.Χ.

Όπως ήδη μόλις σου είπα Άνθρωπε, στην ελληνική, ήδη από τα ομηρικά χρόνια, υπάρχει μια προσπάθεια εννοιολογικού διαχωρισμού της ομάδας των κίτρινων χρωμάτων, των ξανθών όπως αναφέρονται στα ομηρικά έπη, η οποία όμως δεν επιτυγχάνεται, διότι τα ξανθά θεωρούνται σαν πολύ φωτεινά κόκκινα, ή κόκκινα αναμεμιγμένα με λευκό, επίσης λόγω σύγχυσης των ξανθών με τα ανοιχτόχρωμα γήινα (καφετιά / μπεζ) χρώματα.

Τώρα, ερχόμαστε σε μια άλλη πολύ πιο σύγχρονη διαμάχη για την πρωτιά μεταξύ πράσινου και κίτρινου.

Ποιο από τα δυο θεωρείται βασικό (πρωτογενές) χρώμα και ποιο παράγωγο (δευτερογενές);

Εδώ και αιώνες έως και σήμερα, από τότε που άρχισες να ασχολείσαι με τα χρώματα Άνθρωπε, τα οποία τα έβλεπες κυρίως σαν μπογιές, θεωρούσες και θεωρείς το κίτρινο σαν ένα από τα τρία βασικά (κύρια) χρώματα μαζί με το μπλε και το κόκκινο. Ορθώς!

Μοιραία το πράσινο, που προκύπτει από την ανάμειξη του κίτρινου με το μπλε, καταλαμβάνει την θέση παράγωγου (δευτερογενούς) χρώματος, μαζί με το μωβ και το πορτοκαλί.

Α! Μην ζητάς διευκρινήσεις Άνθρωπε για τα βασικά και παράγωγα χρώματα! Στα έχουμε πει αρκετά αναλυτικά στην αρχή της συνέντευξης.

Αυτά μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα οπότε κάποιοι ασχολήθηκαν με τις χρωματικές ακτινοβολίες. Κυρίως όμως, από τα μέσα / τέλη του 20ου και μετέπειτα, τότε που εισέβαλαν στην ζωή σου η έγχρωμη τηλεόραση, οι ηλεκτρονικοί υπολογιστήρες και η κινητή τηλεφωνία, ανακάλυψες και έχεις βάλει στην καθημερινότητά σου τις έγχρωμες ακτινοβολίες, το σύστημα της προσθετικής χρωματικής μείξεις, το περίφημο RGB, όπου το μεσαίο κύριο βασικό χρώμα στο σύστημα αυτό είναι το πράσινο αντί για το κίτρινο.

Το κίτρινο στο σύστημα αυτό είναι δευτερογενές / παράγωγο χρώμα και παράγεται από την ανάμειξη πράσινων και κόκκινων ακτινοβολιών.

Μπορεί λοιπόν το κίτρινο να είναι βασικό χρώμα στα συστήματα RYB και CMYK, όμως στο βασικό σύστημα χρωματικών ακτινοβολιών, το RGB, την θέση του κίτρινου σαν βασικό χρώμα καταλαμβάνει η πράσινη ακτινοβολία.

Το σύστημα χρωματικών ακτινοβολιών είναι το ισχυρότερο από τα τρία χρωματικά συστήματα γιατί τα άλλα δυο προκύπτουν από αυτό. Επομένως το πράσινο χρώμα σαν βασικό, υπερτερεί του κίτρινου.

Βέβαια δεν είναι η πρώτη φορά που το πράσινο χρώμα θεωρήθηκε σαν ένα από τα βασικά χρώματα.

Ο Άγγλος φυσιοδίφης Richard Waller, αντιπρόεδρος της Βασιλικής Εταιρείας κατά την διάρκεια της προεδρίας του Ισαάκ Νεύτωνα, θεώρησε πως τα βασικά χρώματα είναι τέσσερα, μπλε, κόκκινο, κίτρινο και πράσινο και τα αποτύπωσε στο περίφημο χρωματικό τετράγωνό του, όπου κάθε ένα από τα τέσσερα βασικά χρώματα τοποθετείται στην μέση των πλευρών του τετραγώνου.

Πάμε τώρα πιο πίσω, πολλούς αιώνες πριν, στην αρχαία Ελλάδα, κάπου γύρω στο 450 π.Χ., όπου κατά τον φιλόσοφο Εμπεδοκλή, τα 4 γνωστά και παραδεκτά τότε χρώματα ήταν τα άσπρο – μαύρο – κόκκινο και κιτρινοκόκκινη ώχρα.

Καμιά πενηνταριά χρόνια μετά, ο φιλόσοφος Δημόκριτος, δέχεται κι’ αυτός το τετραδικό αυτό χρωματικό σύστημα, μόνο που αντικαθιστά το κιτρινοκόκκινο της ώχρας με κιτρινοπράσινο.

Αυτά όλα σχετικά με το ποιο χρώμα πρέπει να πάρει την σκυτάλη στην ‘συνέντευξη με τα χρώματα’ από το κόκκινο χρώμα. Το πράσινο ή το κίτρινο;

Βάση της ελληνικής γλώσσας, όπου ο σχηματισμός της έννοιας του πράσινου προηγήθηκε αυτής του κίτρινου, θεωρώ πώς το πράσινο χρώμα πρέπει να διαδεχθεί στην συνέντευξη το κόκκινο χρώμα. Εξ άλλου το πράσινο είναι το συμπληρωματικό χρώμα του κόκκινου. Αποτελούν συμπληρωματικό ζεύγος.

Επιπλέον, πολύ σημαντικό, χωρίς τη ύπαρξη της πράσινης ακτινοβολίας δεν μπορεί να δημιουργηθεί η κίτρινη ακτινοβολία και ό,τι κίτρινο.

Επομένως, ο Λόγος στο πράσινο.   


is | Topic: Κίτρινο, Πράσινο, Συνέντευξη με τα χρώματα | Tags: None

No Comments, Comment or Ping

Reply to “Συνεντευξη με τα χρωματα [ρθ’]: Κιτρινο ή πρασινο;”