xromata.com


Αυτοι που μας εμαθαν τα χρωματα [25]: Philipp Otto Runge

 

Για να παρακολουθήσετε την σειρά άρθρων υπό τον γενικό τίτλο ‘ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΜΑΘΑΝ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ’ καλό θα είναι να διαβάσετε τo εισαγωγικό 1ο άρθρο που θα βρείτε στον σύνδεσμο https://xromata.com/?p=11228 …..

 

ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΜΑΘΑΝ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ

[25]

 

Philipp Otto Runge

 

 

Στον Philipp Otto Runge έχουμε αναφερθεί και στο παρελθόν:

https://xromata.com/?p=507

https://xromata.com/?p=9588  

https://xromata.com/?p=9654

 

 

 

Το 1810, τη χρονιά που εκδόθηκε η «Θεωρία των Χρωμάτων» του Γκαίτε με τον έγχρωμο κύκλο της ο ζωγράφος Philipp Otto Runge παρουσίασε το έργο του για μια «χρωματική σφαίρα».

Όπως υποδηλώνει ο τίτλος του, ο Runge ασχολήθηκε με την «κατασκευή της αναλογίας όλων των μείξεων των χρωμάτων μεταξύ τους και την πλήρη συγγένειά τους».

Η σφαίρα του Runge εμφανίστηκε το έτος του θανάτου του – ο ζωγράφος πέθανε σε ηλικία μόλις τριάντα τριών ετών-.

Το χρωματικό του σύστημα, που κάποτε περιγραφόταν σε μια εγκυκλοπαίδεια ως «ένα μείγμα επιστημονικής-μαθηματικής γνώσης, μυστικιστικών-μαγικών συνδυασμών και συμβολικών ερμηνειών», αντιπροσώπευε το σύνολο των προσπαθειών του.

 

 

Η χρωματική σφαίρα του Runge θεωρείται ότι σηματοδοτεί το προσωρινό τέλος μιας εξέλιξης που είχε οδηγήσει από τα γραμμικά χρώματα μέσω των δισδιάστατων χρωματικών κύκλων σε μια χωρική διάταξη χρωμάτων με τη μορφή πυραμίδας.

Ας δούμε όμως αναλυτικά τι αναγράφεται γι’ αυτόν στο σχετικό άρθρο της σειράς ‘colorsystem’.

Η χρωματική σφαίρα έχει τα καθαρά χρώματα γύρω από τον ισημερινό, ξεκινώντας από τα τρία βασικά χρώματα κόκκινο, κίτρινο και μπλε.

Τα τρία μικτά χρώματα παίρνουν τη θέση τους σε καθένα από τα ίσα ενδιάμεσα διαστήματα μεταξύ των πρωταρχικών, ενώ το λευκό και το μαύρο σχηματίζουν τους πόλους της σφαίρας.

 

 

Ο Runge ήθελε να καταγράψει την αρμονία των χρωμάτων – όχι τις αναλογίες των μειγμάτων. Ήθελε να φέρει μια λογική τάξη στην ολότητα όλων των πιθανών χρωμάτων και αναζήτησε το κάθε ένα ιδανικό μονόχρωμο χρώμα.

Στα τρία βασικά χρώματα το μπλε, το κόκκινο και το κίτρινο (για τον Runge, ως ζωγράφο, βασικά χρώματα ήταν τα τρία πρωτογενή του αφαιρετικού συστήματος), ο Runge είδε το «απλό σύμβολο της Αγίας Τριάδας».

 

 

Το είχε γράψει σε μια επιστολή του το 1803. Για αυτόν, το μαύρο και το άσπρο δεν ήταν απλά χρώματα, αφού «το φως είναι καλοσύνη και το σκοτάδι είναι κακό».

Ο δρόμος προς τη σφαίρα ξεκινά με τον χρωματικό κύκλο που σχεδίασε ο Ρούνγκε σε μια επιστολή του προς τον Γκαίτε το 1806:

«Είναι προφανές ότι υπάρχουν μόνο τρία χρώματα, και αυτά είναι τα κίτρινα , κόκκινο και μπλε.

Εάν τα δεχθούμε σε όλη τους τη δύναμή, και αν τα φανταστούμε διατεταγμένα σε κύκλο, τότε θα σχηματιστούν τρεις μεταβατικές περιοχές πορτοκαλί, βιολετί και πράσινου.»

Τα τρία καθαρά χρώματα καθώς και τα μικτά χρώματα καταλήγουν στο γκρι του κέντρου.

 

 

Το γκρι, φυσικά, μπορεί επίσης να αναμιχθεί από το μαύρο και το άσπρο.

Το 1807, ο Runge έστρεψε την προσοχή του στο μοντέλο της «σφαίρας», έτσι ώστε η σχέση των χρωμάτων με το λευκό και το μαύρο να γίνει κατανοητή με τη στερεομετρική έννοια.

Η χρωματική σφαίρα προήλθε από αυτό το 1809, οι πόλοι της οποίας είναι ασπρόμαυροι.

Τα καθαρά χρώματα τρέχουν κατά μήκος του ισημερινού σε ίσες αποστάσεις.

Κάθε χρώμα που τοποθετείται στην επιφάνεια της σφαίρας μπορεί να κινηθεί προς πέντε χρωματικές κατευθύνσεις  Προς τα δεξιά ή προς τα αριστερά, προς τα επάνω, προς το λευκό, προς τα κάτω προς το μαύρο και προς τα μέσα (το κέντρο) προς  το γκρι του κέντρου διαπερνώντας το, προς την κατεύθυνση του συμπληρωματικού του χρώματος.

 

 

Στην εισαγωγή στο χρωματικό του σύστημα, ο Runge παραπονιέται ότι οι καλλιτέχνες έχουν εγκαταλειφθεί από τους επιστήμονες επειδή οι επιστήμονες αγνόησαν αυτές τις επιδράσεις του χρώματος  που δεν εξηγούνται απλώς από τη διάθλαση της ακτίνας του φωτός.

Στόχος του ήταν να διερευνήσει τις αμοιβαίες σχέσεις των δεδομένων χρωμάτων ώστε οι εντυπώσεις μας από τις συνθέσεις τους και οι αλλοιωμένες εμφανίσεις που προκύπτουν από τις προσμείξεις τους να μπορούν να συναχθούν με συγκεκριμένο τρόπο και να επαναλαμβάνονται κάθε φορά αξιόπιστα .

Έβλεπε τα χρώματα ως «ένα σταθερό, πράγματι ανεξάρτητο φαινόμενο» και γι' αυτό το λόγο οι έρευνές του μπορούν να θεωρηθούν «πολύ απομακρυσμένες από την επιστήμη, με τον ίδιο τρόπο που τα ίδια τα χρώματα προέρχονται από το φως».

Ο Runge επέλεξε την τέλεια συμμετρία της σφαίρας (και όχι την περιορισμένη συμμετρία ενός διπλού κώνου) επειδή πίστευε ότι μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε να εμφανιστεί «ένα εντελώς ουδέτερο γκρι» στο κέντρο της.

 

 

Μόνο έτσι θα μπορούσαν τα διαμετρικά αντίθετα χρώματα στην επιφάνεια της σφαίρας να επιλύονται στο κεντρικό σημείο της.  

Ο Runge δεν ήθελε η χρωματική του σφαίρα να γίνει κατανοητή ως «προϊόν τέχνης», αλλά την παρουσίασε ως «μαθηματική φιγούρα διαφόρων φιλοσοφικών στοχασμών».

Φυσικά, ο Runge γνώριζε την πυραμίδα του Lambert, αλλά ήθελε να τοποθετήσει τα καθαρά χρώματα στην ίδια απόσταση από το λευκό και το μαύρο και έτσι αποφάσισε μια στρογγυλή κατασκευή που ήταν επίσης πιο εύκολο να συσχετιστεί με τη θεϊκή τάξη του κόσμου.

 

 

Ωστόσο, του ήταν ξεκάθαρο ότι οι προτάσεις του δεν μπορούσαν παρά να είναι μια ατελής αναπαράσταση της ιδανικής σφαίρας, και πρέπει επίσης να γνώριζε ότι η αφαιρετική χρωματική μείξη (αυτή είναι η μόνη δυνατότητα όσον αφορά τα χρώματα του) δεν παρήγαγε το ουδέτερο μεσαίο γκρι που ήταν τόσο ζωτικής σημασίας για εκείνον.

Ο Runge μπορεί να είχε κάτι διαφορετικό από τον Lambert στο μυαλό του.

Ο Lambert ήθελε κυρίως να παρουσιάσει ένα πρακτικό σύστημα ως βοήθημα για την ανάμειξη των χρωμάτων, ενώ ο Runge δεν ήθελε να καταγράψει ζωντανά τις αναλογίες των μειγμάτων, αλλά μάλλον τις αρμονίες των χρωμάτων.

Ήθελε να φέρει μια αίσθηση τάξης στο σύνολο όλων των πιθανών χρωμάτων — μια τάξη που ορίζεται με άλλο μέσο εκτός της γλώσσας, όπως δήλωσε σε μια επιστολή προς τον Γκαίτε:

 

 

«Αν προσπαθήσουμε να σκεφτούμε ένα μπλε πορτοκαλί, ένα κοκκινωπό πράσινο ή κιτρινωπό βιολετί, είναι σαν να προσπαθείς να φανταστείς έναν νοτιοδυτικό βόρειο άνεμο».

Η σφαίρα του στόχευε στη δημιουργία ενός γνήσιου συστήματος χρωμάτων, μια προσπάθεια που δεν ξεπεράστηκε στον αιώνα του.


is | Topic: Αυτοί που ασχολήθηκαν με το χρώμα, Χρωματικός κύκλος | Tags: None

No Comments, Comment or Ping

Reply to “Αυτοι που μας εμαθαν τα χρωματα [25]: Philipp Otto Runge”