xromata.com


Συνεντευξη με τα χρωματα [ριστ’]: Γλωσσολογικη αναπτυξη του πρασινου

 

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

 

 

 

 

Συνέντευξη με τα χρώματα

 

[ριστ΄]

 

 

Γλωσσολογική ανάπτυξη του Πράσινου

 

[ζ΄]

 

-Είμαι το πράσινο χρώμα, Άνθρωπε, που όπως σου είπα προηγουμένως, πριν την μικρή διακοπή  της αυτοπαρουσίασης μου, σε πολλές γλώσσες λογίζομαι σαν ένα και το αυτό χρώμα με το μπλε.

Ας δούμε τώρα το θέμα πιο αναλυτικά.

Δεν είναι μόνο το μπλε χρώμα με το οποίο με συνέχεες στην εννοιολογική σου ανάπτυξη.

Πολύ παλαιότερα υπήρχε μεγάλη σύγχυση μεταξύ του κίτρινου και του πράσινου, σε πολλές γλώσσες κυρίως λαών που είχαν μεγάλη εξάρτηση από τη βλάστηση, όπου η εναλλαγή του πράσινου από το κίτρινο στα φύλλα των δένδρων και των φυτών είναι συχνή και δυσκολεύει τη διάκριση των δυο χρωμάτων που εθεωρούντο σαν ένα και το αυτό, το χρώμα της χλωρίδας.

Την σύγχυση αυτή, ή αν προτιμάς Άνθρωπε, την εναλλαγή μεταξύ κίτρινου – πράσινου ή ακριβέστερα κίτρινης ώχρας και χλωρού, την συναντούμε και στους αρχαίους φιλοσόφους, όπου κατά τον Εμπεδοκλή, το τετραδικό χρωματικό σύστημα που ταυτίζεται με τα τέσσερα στοιχεία αποτελείται από τα άσπρο, μαύρο, κίτρινο, κόκκινο, ενώ κατά τον Δημόκριτο το κίτρινο της ώχρας αντικαθίσταται από το χλωρόν.

Κάποτε, μετά από αιώνες και καιρούς, το πράσινο και το κίτρινο διαχωρίστηκαν εννοιολογικά και έπαψε η μεγάλη σύγχυση και η ταύτιση μεταξύ τους.

Όμως… όμως… εκτός από το κίτρινο, το πράσινο συγχεόταν ανέκαθεν και με ένα άλλο χρώμα, το μπλε, με το οποίο ακόμα και σήμερα συγχέεται σε πολλές γλώσσες και θεωρείται ένα και το αυτό χρώμα, όπως συγχέονται οι γαλαζοπράσινες αποχρώσεις της θάλασσα.

Μια έρευνα που έγινε σε φυλές της κεντρικής Αμερικής και της Αφρικής, που μιλούν σε τοπικές αυτόχθονες διαλέκτους, απέδειξε πως λεκτικά τουλάχιστον δεν μπορούν να διαχωρίσουν το πράσινο από το μπλε.

Το ίδιο συμβαίνει και με τους Ιάπωνες, όπου στην ιαπωνική γλώσσα η λέξη «αόι» χρησιμοποιείται και για το μπλε και για το πράσινο.

«Αόι» είναι το χρώμα του ουρανού, «αόι» είναι και το χρώμα των δέντρων.

Στην ιαπωνική γλώσσα παρατηρείται μια ιδιομορφία στην εξελικτική σειρά, όπου η έννοια του μπλε έχει διαμορφωθεί πριν από αυτήν του πράσινου.

Το πράσινο έχει αρχίσει να διαφοροποιείται στα ιαπωνικά από το μπλε στον 20ο αιώνα, όπου οι νεοσχηματισμένες λέξεις μιντορί-ιρό και γκουρίν (από το green) χρησιμεύουν στη διάκριση πλέον του πράσινου από το μπλε.

Όμως ακόμα και σήμερα αν πάτε στη Ιαπωνία θα ακούσετε να αναφέρονται σαν «αόι» τα πράσινα φανάρια της τροχαίας, που σε πολλές διασταυρώσεις αντί για πράσινα είναι γαλάζια.

Μόλις προ ολίγου, σου είπα πως στην ιαπωνική γλώσσα παρατηρείται μια ιδιομορφία στην εξελικτική σειρά, εννοώντας την εξελικτική εννοιολογική σειρά των χρωμάτων.

Τί σημαίνει αυτό;

Μία έρευνα απέδειξε πως παγκοσμίως, σε όλες τις γλώσσες υπάρχουν βασικές χρωματικές έννοιες και βασικοί χρωματικοί όροι.

Οι όροι αυτοί φθάνουν έως τους έντεκα, ακόμα και στις πιο εξελιγμένες γλώσσες.

Επίσης αποδείχθηκε πως η εννοιολογική διαμόρφωση των χρωματικών όρων ακολουθεί μια τακτή σειρά ακολουθώντας 7 βασικούς κανόνες.

Η πρώτη εμφάνιση χρωματικών όρων σε οποιαδήποτε γλώσσα, είναι πάντα διπλή και έχει να κάνει με τα χρώματα άσπρο-μαύρο που συμβολίζουν το φως-σκότος και την αντίθεση μεταξύ τους.

Στην συνέχεια, στο δεύτερο στάδιο εξέλιξης, εμφανίζεται ο τρίτος όρος, το πρώτο πραγματικό χρώμα, η έννοια του κόκκινου χρώματος και ακολουθούν το κίτρινο και το πράσινο, ενώ έπεται ο σχηματισμός της έννοιας του μπλε.

Εδώ όμως, στην ιαπωνική γλώσσα, υπάρχει μια διαφοροποίηση. Στην θέση του πράσινου διαμορφώνεται η έννοια του μπλε η οποία εμπεριέχει και το πράσινο.

Θα σου διαβάσω τώρα, τί ακριβώς γράφει η Wikipedia στο αντίστοιχο άρθρο της για την σύγχυση μεταξύ πράσινου και μπλε:

«Σε ορισμένες γλώσσες, συμπεριλαμβανομένων των κινεζικών, ταϊλανδέζικων, ιαπωνικών και βιετναμέζικων, η ίδια λέξη μπορεί να σημαίνει είτε μπλε είτε πράσινο.

Ο κινεζικός χαρακτήρας 青 (προφέρεται qīng στα Μανδαρινικά, ao στα Ιαπωνικά και thanh στα Σινο-Βιετναμέζικα) έχει μια έννοια που καλύπτει και το μπλε και το πράσινο.

Το μπλε και το πράσινο θεωρούνται παραδοσιακά αποχρώσεις του "青".

Τα σύγχρονα Ιαπωνικά έχουν επίσης δύο νέους όρους που αναφέρονται συγκεκριμένα στο πράσινο χρώμα, 緑 (midori), και グリーン (guriin).

Ωστόσο, στην Ιαπωνία, τα πράσινα φανάρια της τροχαίας ονομάζονται με την ίδια λέξη για το μπλε, aoi, επειδή το πράσινο θεωρείται απόχρωση του aoi.

Ομοίως, οι πράσινες παραλλαγές ορισμένων φρούτων και λαχανικών, όπως τα πράσινα μήλα, περιγράφονται με την λέξη aoi».

Στις κέλτικες γλώσσες υπήρχε ένας όρος για το πράσινο, το μπλε αλλά και το γκρίζο χρώμα.

Στις σύγχρονες ευρωπαϊκές γλώσσες με τον όρο ‘πράσινο’ εκφράζονται οι χροιές που κυμαίνονται μεταξύ 520 – 570 nm, αλλά οι άκρες αυτού του εύρους ονομάζονται κιτρινοπράσινα από την μια και γαλαζοπράσινα από την άλλη πλευρά.

Μία όμως γλώσσα όπου η αναφορά στο πράσινο χρώμα είναι ξεκάθαρη και δεν μπορεί να συγχέεται μα άλλα χρώματα είναι η εραλδική χαρακτική γραφή όπου το πράσινο συμβολίζεται με πλάγιες ραβδώσεις που κατέρχονται από τα αριστερά προς τα δεξιά.

Έτσι, στα μεσαιωνικά ιπποτικά οικόσημα, το πράσινο συμβολίζεται με πλάγιες γραμμές που κατέρχονται από τα αριστερά προς τα δεξιά, ενώ κατά την αλχημεία, είναι το χρώμα του χαλκού, του σμαραγδιού, της Αφροδίτης και των ζωδίων του Ζυγού και του Ταύρου.

 


is | Topic: εννοιολογία, Κίτρινο, μπλε, Πράσινο, Συνέντευξη με τα χρώματα | Tags: None

No Comments, Comment or Ping

Reply to “Συνεντευξη με τα χρωματα [ριστ’]: Γλωσσολογικη αναπτυξη του πρασινου”