Συνεντευξη με τα χρωματα [πη’]: Κοκκινο, το αμαρτωλο
Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.
Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.
Συνέντευξη με τα χρώματα
[πη΄]
Κόκκινο, το αμαρτωλό
[ε΄]
-Σου έλεγα, Άνθρωπε, πως εγώ, το κόκκινο χρώμα, ταυτίζομαι, με έχεις ταυτίσει δηλαδή εσύ, με ό,τι ερωτικό.
Από την απλή αγάπη, που την συμβολίζεις με κόκκινες καρδούλες, μέχρι τον ερωτισμό και το σεξ.
Λόγω της ταύτισής μου λοιπόν με τον ερωτισμό και την σεξουαλικότητα, και πιθανόν λόγω της στενής επίσης σύνδεσής μου με το πάθος και τον κίνδυνο, θεωρούμαι, κατ’ ευρείαν διάκριση, ως το χρώμα της αποπλάνησης και της ανηθικότητας.
Έχω λοιπόν και την ‘σκοτεινή πλευρά’ μου, ιδιαίτερα στην χριστιανική θεολογία, όπου έχω συνδεθεί με το σεξουαλικό πάθος, τον θυμό, την αμαρτία και βεβαίως με τον διάβολο.
Είμαι γενικά το χρώμα της αμαρτίας.
Στην Παλαιά Διαθήκη της Βίβλου, στο Βιβλίο του Ησαΐα (1:18) γράφει: «Αν και οι αμαρτίες σας είναι τόσο κόκκινες, θα γίνουν άσπρες σαν το χιόνι», ενώ στην Καινή Διαθήκη, στο Βιβλίο της Αποκάλυψης, ο Αντίχριστος εμφανίζεται ως κόκκινο τέρας, που επάνω του κάθεται μια γυναίκα ντυμένη στα κόκκινα, γνωστή ως η πόρνη της Βαβυλώνας.
Ναι! Όπως σου ανέφερα ήδη, το κόκκινο συνδέεται συνήθως με την πορνεία.
Σε διάφορες στιγμές της ιστορίας, σε κάποιες περιοχές, οι πόρνες υποχρεώνονταν να φορούν κόκκινα για να δηλώνουν έτσι το επάγγελμά τους.
Επίσης, όπως σου ξαναείπα, τα σπίτια της πορνείας σηματοδοτούνται με ένα κόκκινο φως.
Από τις αρχές του 20ού αιώνα, σε πάρα πολλές πόλεις, τα σπίτια της πορνείας επιτρέπονται μόνο σε συγκεκριμένες γειτονιές, οι οποίες έγιναν γνωστές ως περιοχές με κόκκινο φως.
Επειδή δε, σε κάποιες πουριτανικές περιοχές, όπως π.χ. στην Νέα Αγγλία του 17ου αιώνα η μοιχεία ταυτίστηκε με την πορνεία, το κόκκινο χρώμα συνδέθηκε και με την μοιχεία.
Στο μυθιστόρημα του 1850 του Nathaniel Hawthorne «The Scarlet Letter» (Το κόκκινο γράμμα), σε μια κοινότητα της πουριτανικής Νέας Αγγλίας, μια γυναίκα τιμωρείται για μοιχεία με απομόνωση, η δε αμαρτία της δηλώνεται με ένα κόκκινο γράμμα «Α» ραμμένο στα ρούχα της.
Κόκκινο το αμαρτωλό χρώμα λοιπόν για τις πόρνες, κόκκινο χρώμα
για τις μοιχαλίδες κόκκινο χρώμα και για τον άρχοντα της αμαρτίας, τον Σατανά.
Ο Σατανάς συχνά απεικονίζεται χρωματισμένος κόκκινος ή φορώντας ένα κόκκινο κοστούμι τόσο στην εικονογραφία όσο και στη λαϊκή πολιτιστική παράδοση.
Μέχρι τον 20ο αιώνα, ο διάβολος με κόκκινο χρώμα είχε γίνει λαϊκός χαρακτήρας σε θρύλους και ιστορίες.
Στην εποχή μας, ο διάβολος με κόκκινο χρώμα, εμφανίζεται πιο συχνά σε κινούμενα σχέδια και ταινίες απ’ ότι στην θρησκευτική τέχνη.
Τόσο στη χριστιανική όσο και στην εβραϊκή παράδοση, το κόκκινο πέρα από την σύνδεσή του με την αμαρτία της πορνείας, συνδέεται επίσης και με το αμάρτημα του φόνου που δηλώνεται με την έκφραση «έχεις αίμα στα χέρια» ή «τον πιάσανε με κόκκινα χέρια».
Βέβαια, το μεγαλύτερο σύμβολο της κόκκινης αμαρτίας στις Αβραμικές θρησκείες, δεν είναι άλλο από το κόκκινο μήλο του Παραδείσου, στο οποίο ανάγονται όλα τα βάσανα και οι αμαρτίες του κόσμου.
Τώρα πως σχημάτισες την γνώμη ότι ο καρπός της αμαρτίας ήταν ένα κατακόκκινο μήλο, άγνωστο! Διότι ως ‘μήλο’ στα αρχαία ελληνικά αναφερόταν ο κάθε σφαιρικός καρπός, όσο για το κόκκινο, ακόμα και αν όντως επρόκειτο για μήλο με την σημερινή έννοια του συγκεκριμένου φρούτου, πώς ξέρεις πως όντως είχε κόκκινο χρώμα, αφού τα πρώτα αγριόμηλα, όπως και όλη η πρωτόγονη βλάστηση, ήταν πράσινα;
Τέλος πάντων, έχει καθιερωθεί και πιστεύεται σήμερα πως ο καρπός του δέντρου της γνώσης, με τον οποίο παραπλάνησε ο Όφις την Εύα και εκδιωχθήκαμε από την γη της Εδέμ, ήταν ένα κόκκινο μήλο.
Αυτά ως προς τα εβραιογενή θρησκεύματα που στηρίζονται στην Παλαιά διαθήκη.
Αντιθέτως σε άλλες θρησκείες, το κόκκινο χρώμα δεν είναι αμαρτωλό, αλλά αποβαίνει έως και δημιουργικό, όπως στον ινδουισμό, όπου κόκκινο είναι το χρώμα του τετρακέφαλου Βράχμα, του πρωταρχικού δημιουργού και κάποτε ανώτερης θεότητας της τριαδικής Τριμούρτι (Βράχμα – Βισνού – Σίβα).
Ο Βράχμα απεικονίζεται ως κόκκινος (ενίοτε χρυσός) γενειοφόρος άνδρας με τέσσερα κεφάλια που κοιτάζουν προς τις τέσσερεις βασικές κατευθύνσεις.
[Σημείωσε δε, πως η κόκκινη φωτιά κατά την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και επιστήμη, ήταν ένα από τα τέσσερα βασικά στοιχεία και πως κατά τον Πλάτωνα σχετίζεται με το τετράεδρον].
Σε κάποιους μύθους της δημιουργίας αναφέρεται πως ο κόκκινος Βράχμα (πνεύμα) αυτογεννήθηκε μέσα από ένα χρυσό αυγό, το Hiranyagarbha, ενώ σε άλλους πως αναδύθηκε από τον ομφαλό του μπλε Βισνού (ψυχή).
Δεν θα επεκταθώ σε ανάλυση της γέννησης του κόκκινου από το χρυσό ή το μπλε. Απλώς ανέφερα τα της γέννησης του Βράχμα πληροφοριακά για όποιον θέλει να εισδύσει χρωματικά βαθύτερα στο θέμα, όπως το παρουσιάζει ο ινδουισμός.
Κόκκινο επίσης είναι στην Τριντέβι (την θηλυκή αντιστοιχία της Τριμούρτη) το χρώμα –για την ακρίβεια τα ενδύματα- της θεάς Λάκσμι της συζύγου του Βισνού.
Μάλιστα, οι εορτασμοί του Holi, της γιορτής των χρωμάτων, της ισημερίας και της έλευσης της άνοιξης, ξεκινούν με ρίψεις κόκκινων χρωμάτων πάνω στα αγάλματα του μπλε Βισνού.
Στο Ολύμπιο Πάνθεον κόκκινο είναι το χρώμα του Άρη και της Εστίας και κατ’ επέκτασιν του σφετεριστή της θέσης της στο Όλυμπο, του θεού Διόνυσου, του θεού του κόκκινου κρασιού, που σε σωστή χρήση με το οινόπνευμά του ‘ανοίγει’ το πνεύμα απελευθερώνοντάς το.
Αλλά κι’ αυτό –το Ολύμπιο κόκκινο- είναι ένα θέμα που το αναφέρω πληροφοριακά και στο οποίο δεν θα επεκταθώ αναλύοντάς το.
Τώρα όμως επιστρέφω στο σημείο όπου σου έλεγα πιο πριν για τα κόκκινα φώτα και τα κόκκινα φανάρια.
Μπορεί στην εποχή μας να έχουν αποκτήσει μια παγκοσμιότητα οι red districts, οι περιοχές των ‘κόκκινων φαναριών’, αλλά κάποτε αφορούσε αποκλειστικά τον δυτικό κόσμο.
Επί τη ευκαιρία, να σου θυμίσω πως μια ελληνική ταινία με τίτλο «Τα κόκκινα φανάρια» και ανάλογο θέμα, έχει γράψει ιστορία στον ελληνικό κινηματογράφο και το 1963 ήταν υποψήφια για Όσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας.
Δυο χρόνια μετά, το 1965, μια άλλη ελληνική ταινία διεκδικούσε το Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας, που κι’ αυτή είχε το κόκκινο στον τίτλο της. Όχι όμως το κόκκινο της πορνείας, αλλά το κόκκινο της επανάστασης. Ήταν η ταινία (κι’ αυτή, όπως και η προηγούμενη σε σκηνοθεσία του Βασίλη Γεωργιάδη) «Το χώμα βάφτηκε κόκκινο» και αναφερόταν στον αγώνα των κολίγων ενάντια στην καταδυνάστευση των τσιφλικάδων στην Θεσσαλία του 1907.
Κλείνω την μικρή ‘κόκκινη’ κινηματογραφική παρένθεση και επανέρχομαι στα κόκκινα φανάρια και την ‘πονηρή’ σηματοδότησή τους στον δυτικό κόσμο, τονίζοντάς σου ότι στην ανατολή και ιδιαιτέρως στην Κίνα, τα κόκκινα φανάρια διαδραματίζουν έναν τελείως διαφορετικό ρόλο.
Οι Κινέζοι συνδέουν το κόκκινο με την χαρά και την καλή τύχη.
Το κόκκινο αντιπροσωπεύει επίσης την ενέργεια και τη ζωτικότητα.
Στην κινέζικη κουλτούρα το κόκκινο φανάρι είναι σύμβολο της ακμάζουσας ζωής και των ευημερούντων επιχειρήσεων, οπότε τα κόκκινα φανάρια κρέμονται σε εορταστικές περιπτώσεις, σε γάμους, σε τελετές γέννησης και κρέμονται έξω από την πόρτα των σπιτιών που γιορτάζουν αυτές τις περιστάσεις, αλλά και σε κάθε άλλον χαρούμενο εορτασμό, όπως την κινέζικη πρωτοχρονιά, καθώς και στον στολισμό πάρκων και άλλων χώρων αναψυχής.
Στο δε εξωτερικό, τα κόκκινα χάρτινα κινέζικα φανάρια έχουν γίνει το σήμα κατατεθέν των Chinatowns, δηλαδή των κινέζικων περιοχών και δη των κινέζικων καταστημάτων.
Επίσης, κάποια άλλα κόκκινα φανάρια, ουδόλως πονηρά, αλλά πολύ λειτουργικά και προστατευτικά, έχουν κατακλύσει τον κόσμο.
Είναι τα κόκκινα φανάρια της τροχαίας που περνώντας στο υποσυνείδητό σου το μήνυμα της προσοχής και του κινδύνου αυτομάτως σε ακινητοποιούν, έστω και για κάποια κλάσματα δευτερολέπτου.
admin is | Topic: Κοινωνική ζωή και χρώματα, κόκκινο, Μύθοι και χρώματα | Tags: None
No Comments, Comment or Ping
Reply to “Συνεντευξη με τα χρωματα [πη’]: Κοκκινο, το αμαρτωλο”