xromata.com


Verdigris

 

Χρώματα βαφές

Οι βαφές κατά την ύστερη αρχαϊκή εποχή

 

Σε προηγούμενα άρθρα, αναφερθήκαμε στα χρώματα βαφές που χρησιμοποιούσε ο άνθρωπος κατά την προϊστορική περίοδο, τα οποία είναι εν χρήσει ακόμα και σήμερα.

Στην πρώιμη αρχαιότητα, πέρα από τα 6 προϊστορικά χρώματα, προστέθηκαν και άλλα οκτώ χρώματα βαφές στον χρωστήρα του ανθρώπου, ενώ στην ύστερη αρχαϊκή εποχή προστέθηκαν άλλα πέντε, τα εξής, κατά την διεθνή αγγλική τους ονομασία:

Red lead

Vermilion

Green earth

Verdigris

Lead white

Ήδη, από αυτά τα 5 χρώματα, αναφερθήκαμε στο Red lead, στο Vermilion και στο Green Earth

Σειρά τώρα έχει το Verdigris

 

 

Verdigris

 

Σύντομη περιγραφή του Verdigris

Το Verdigris είναι η κοινή ονομασία μια πράσινης χρωστικής που παράγεται με την εναπόθεση οξικού οξέος σε πλάκες χαλκού, ή από την φυσική πατίνα που σχηματίζεται όταν ο χαλκός ή ο ορείχαλκος δέχονται την επίδραση κλιματολογικών συνθηκών με την πάροδο του χρόνου όταν εκτίθενται στον αέρα ή το θαλασσινό νερό.  

 

 

Πρόκειται για ένα οξύ του χαλκού, που χρησιμοποιόταν συχνά, από την αρχαιότητα μέχρι τον Μεσαίωνα, την Αναγέννηση και την εποχή του Μπαρόκ.

Είναι ένα μέτρια διαφανές γαλαζωπό πράσινο χρώμα με χαμηλή σταθερότητα.

Σήμερα σπάνια πωλείται ως χρωστική ουσία των καλλιτεχνών λόγω της τοξικής του φύσης.

 

 

Το Verdigris ήταν το πιο ζωντανό πράσινο που υπήρχε μέχρι τον 19ο αιώνα. Συχνά αναμειγνυόταν με, ή απλωνόταν επικαλυπτικά πάνω από λευκό του μολύβδου ή κίτρινο μολυβδο-κασσίτερου, λόγω της διαφάνειας του.

Η πιο αντανακλαστική και ασταθής από όλες τις χρωστικές του χαλκού που συχνά με την πάροδο του χρόνου αμαυρωνόταν σε σκούρο καφέ ή μαύρο.

 

 

Το όνομα verdigris προέρχεται από το γαλλικό Vert-de-Grèce («πράσινο της Ελλάδας»). Η σύγχρονη γαλλική ορθογραφία αυτής της λέξης είναι vert-de-gris ("πράσινο του γκρι"). Χρησιμοποιήθηκε ως χρωστική ουσία σε έργα ζωγραφικής και άλλα αντικείμενα τέχνης (ως πράσινο χρώμα), που εισάγονταν κυρίως από την Ελλάδα (Ελλάδα).

 

 

Πρόκειται για μια τεχνητή χρωστική ουσία που παρασκευαζόταν ειδικά σε αμπελουργικές περιοχές, επειδή το οξικό οξύ είναι υποπροϊόν της οινοποίησης. Χάλκινες πλάκες καλύπτονταν με όξος (ξύδι, απομεινάρια οινοποίησης) και αφήνονταν να παραμείνουν εκεί σε σφραγισμένα δοχεία. Το προκύπτον οξικό οξύ αντιδρά με τον χαλκό, σχηματίζοντας ένα μπλε έως μπλε-πράσινο επίστρωμα που αποξέεται και αλέθεται

Υπάρχουν πολλές ιστορικές συνταγές για την κατασκευή του, όπως αυτή του Πλίνιου που περιγράφει την έκθεση του χαλκού στους ατμούς των σταφυλιών που έχουν υποστεί ζύμωση ή σε κλειστά βαρέλια πάνω από ξύδι.

 

 

Η χημική αντίδραση που εκδηλώνεται μεταξύ του κρασιού και του χαλκού για την παραγωγή του verdigris μπορεί να σχετίζεται με τη διαδικασία οξείδωσης του κρασιού. Μια άλλη μέθοδος, που χρησιμοποιήθηκε στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα, αφορούσε την αντίδραση θειικού διαλύματος χαλκού με διαλύματα μολύβδου, βάριου ή οξικού ασβεστίου.  

Η χημική του ονομασία είναι ‘βασικό οξύ του χαλκού’ και ο χημικός τύπος του είναι Cu(OH)2 (CH3COO)2 5 H2O

Πρόκειται για έντονους πράσινους κρύσταλλους διαφορετικών σχημάτων και μεγεθών. Τα σωματίδια μπορεί να ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με τη μέθοδο παρασκευής, για παράδειγμα τα καλά κρυσταλλωμένα σωματίδια verdigris μοιάζουν σαν θραύσματα μυτών βελόνων. Ενώ τα σωματίδια που δεν έχουν υποστεί κρυσταλλοποίηση μπορεί να φαίνονται σαν διαφανείς κόκκοι. Λόγω των διαφορετικών καταστάσεων, τα σωματίδια είναι δύσκολο να διακριθούν, το ξεχωριστό πράσινο χρώμα τους και η ρητινώδης ποιότητα αποτελούν τις βασικές ενδείξεις για την ταυτότητά τους. Τα σωματίδια παρουσιάζουν πλεοχρωισμό, μερικά από τα οποία γίνονται άχρωμα ενώ άλλα αποκτούν ένα βαθύ πράσινο μπλε χρώμα. Τα σωματίδια είναι συνήθως μεγέθους 1-30μm.

 

 

Το verdigris είναι χρώμα ‘φυγάς’ αντιδρά χημικά όταν έρθει σε επαφή με υδρόθειο και μαυρίζει. Φημίζεται για την καταστροφική του επίδραση βλάπτοντας βαθμιαία την κυτταρίνη των περγαμηνών.

 

 

Τοξικότητα:

Μέτρια τοξικότητα. Το Verdigris περιέχει χαλκό που χαρακτηρίζεται ως τοξικός σε περίπτωση παρατεταμένης εισπνοής ή κατάποσης. Πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή κατά το χειρισμό της χρωστικής ξηρής σκόνης και να αποφεύγεται η εισπνοή της σκόνης.

 


is | Topic: βαφές, Πράσινο, χρωστικές | Tags: None

No Comments, Comment or Ping

Reply to “Verdigris”