xromata.com


Συνεντευξη με τα χρωματα [νη’]: ιστορια του μαυρου από τον 17ο αιωνα και μετα

 

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

 

 

 

Συνέντευξη με τα χρώματα

[νηʹ]

 

Μέλαν – Μαύρο – Σκότος

Η ιστορία του μαύρου από τον 17ο αιώνα και μετά

 

[ε]

 

-Σου εξιστόρησα Άνθρωπε την ιστορία μου σαν Μαύρο χρώμα, για την ακρίβεια την ιστορική συμπορεία μου μαζί σου, από τις απαρχές της δικής σου ιστορίας έως λίγο πριν τον 17ο αιώνα μ. Χ., απ’ όπου θα συνεχίσω την αφήγησή μου.

Κατά τον 16ο και 17ο αιώνα ενώ, όπως σου είπα, το μαύρο ήμουν το χρώμα που φορούσαν οι Καθολικοί ηγεμόνες της Ευρώπης, όμως έγινα επίσης και το εμβληματικό χρώμα της αντίπαλης του καθολικισμού Προτεσταντικής Μεταρρύθμισης στην Ευρώπη, αλλά και των Πουριτανών στην Αγγλία και την Αμερική.

Ο John Calvin, ο Philip Melanchthon (προσέχεις το ελληνοποιημένο όνομά του; Περιέχει το Μέλαν) και άλλοι προτεστάντες θεολόγοι καταγγέλλουν τους πλούσια χρωματισμένους και διακοσμημένους εσωτερικούς χώρους των ρωμαιοκαθολικών εκκλησιών.

Έβλεπαν το κόκκινο χρώμα, που φορούσε ο Πάπας και οι Καρδινάλιοί του, ως χρώμα πολυτέλειας, αμαρτίας και ανθρώπινης αφροσύνης.

Σε ορισμένες πόλεις της βόρειας Ευρώπης, οι όχλοι επιτέθηκαν σε εκκλησίες και καθεδρικούς ναούς, έσπασαν τα παράθυρα από βιτρό και κατέστρεψαν τα αγάλματα και τη διακόσμηση.

Κατά το διαμαρτυρόμενο δόγμα, τα ρούχα των προτεσταντών έπρεπε να είναι σοβαρά, απλά και διακριτικά. Τα φωτεινά χρώματα εξορίστηκαν από την ενδυματολογία τους και αντικαταστάθηκαν από μαύρα, καφέ και γκρίζα ενώ. συνίστατο στις γυναίκες και τα παιδιά τους να φορούν λευκά

Κατά το δεύτερο ήμισυ του 17ου αιώνα, η Ευρώπη και η Αμερική βίωσαν μια επιδημία φόβου προς την μαγεία, η οποία συνδέθηκε με το μαύρο χρώμα.

Οι άνθρωποι τότε πίστευαν ευρέως στην εμφάνιση του διαβόλου συνήθως με τη μορφή μαύρου ζώου, συχνά κατσίκας, σκύλου, λύκου, αρκούδας, ελαφιού ή κόκορα, συνοδευόμενου από μαύρες γάτες, μαύρα φίδια και άλλα μαύρα πλάσματα. Αυτή ήταν η προέλευση της εκτεταμένης δεισιδαιμονίας σχετικά με τις μαύρες γάτες και άλλα μαύρα ζώα.

Καταλαβαίνεις τί υπέφεραν τότε από την ανθρώπινη ανοησία όλα αυτά τα μαύρα ζώα.

Στη μεσαιωνική Φλάνδρα, σε μια τελετή που ονομαζόταν Kattenstoet, μαύρες γάτες ριχνόντουσαν από τα καμπαναριά εκκλησιών για να αποκρούουν την μαγεία.

Οι δίκες μαγισσών, που τις συνέδεαν με το μαύρο χρώμα, ήταν κοινές τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Αμερική κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Κατά τη διάρκεια των περιβόητων δικών μαγισσών του Salem στη Νέα Αγγλία το 1692-93 δεκαεννέα γυναίκες και άνδρες κρεμάστηκαν ως μάγοι και μάγισσες.

Τον 18ο αιώνα, κατά την εποχή του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού, το μαύρο υποχωρεί σαν χρώμα της μόδας. Το Παρίσι έγινε η πρωτεύουσα της μόδας και τα παστέλ, τα μπλε, τα πράσινα, τα κίτρινα και τα λευκά έγιναν τα χρώματα της αριστοκρατίας και των ανώτερων τάξεων. Αλλά μετά τη Γαλλική Επανάσταση, το μαύρο έγινε πάλι το κυρίαρχο χρώμα.

Στη συνέχεια, το μαύρο έγινε το χρώμα της βιομηχανικής επανάστασης, η οποία βασίστηκε σε μεγάλο βαθμό στον μαύρο άνθρακα και αργότερα στο μαύρο πετρέλαιο.

Χάρη στον καπνό του άνθρακα, τα κτίρια των βιομηχανικών περιοχών των μεγάλων πόλεων της Ευρώπης και της Αμερικής σταδιακά αμαυρώθηκαν, έγιναν γκρίζα, σκούρα, μαύρα.

Ο Charles Dickens και άλλοι συγγραφείς περιέγραψαν τους σκοτεινούς δρόμους και τους γεμάτους κάπνα ουρανούς του Λονδίνου.

Μια διαφορετική θεώρηση του μαύρου έπαιξε σημαντικό ρόλο στο ρομαντικό κίνημα της λογοτεχνίας. αφού το μαύρο ήταν το χρώμα της μελαγχολίας, του κυρίαρχου θέματος του ρομαντισμού.

Τα μυθιστορήματα της εποχής γεμίζουν με κάστρα, ερείπια, σκοτεινά μπουντρούμια, καταιγίδες και συναντήσεις στα μαύρα μεσάνυχτα.

Οι κορυφαίοι ποιητές του κινήματος εμφανίζονταν ντυμένοι στα μαύρα, συνήθως με ένα λευκό πουκάμισο και ανοιχτό κολάρο και ένα κασκόλ απρόσεκτα ριγμένο πάνω από τον ώμο τους.

Ο Percy Bysshe Shelley και ο Λόρδος Byron συνέβαλαν στη δημιουργία του διαρκούς στερεοτύπου του ρομαντικού ποιητή.

Η εφεύρεση νέων, φθηνών συνθετικών μαύρων βαφών και η εκβιομηχάνιση της κλωστοϋφαντουργίας έκαναν τα μαύρα ρούχα καλής ποιότητας διαθέσιμα για πρώτη φορά στο γενικό πληθυσμό.

Τον 19ο αιώνα, σταδιακά το μαύρο ρούχο έγινε το πιο δημοφιλές επαγγελματικό ένδυμα της ανώτερης και μεσαίας τάξης στην Αγγλία, την Ευρώπη γενικότερα και την Αμερική.

Στα τέλη του 19ου αιώνα, το μαύρο έγινε επίσης το χρώμα του αναρχισμού, ενώ προς τα μέσα του 20ο αιώνα, το μαύρο ήταν το χρώμα του ιταλικού και του γερμανικού φασισμού.

Στην δεκαετία του 1950, το μαύρο έγινε σύμβολο της ατομικότητας και της διανοητικής και κοινωνικής εξέγερσης. Το μαύρο ήταν το χρώμα εκείνων που δεν αποδεχόντουσαν καθιερωμένους κανόνες και αξίες.

Στο Παρίσι μαύρα φορούσαν αριστερίζοντες διανοούμενοι, όπως η Juliette Greco, καθώς και τα μέλη του κινήματος Beat (οι Μπήτνικς) στη Νέα Υόρκη και το Σαν Φρανσίσκο.

Την ίδια δεκαετία μαύρα δερμάτινα σακάκια φορέθηκαν από συμμορίες μοτοσικλετιστών, όπως οι Hells Angels και από περιθωριακές συμμορίες των δρόμων στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Επίσης στη δεκαετία του 1950 το μαύρο ήταν το χρώμα του αμερικανικού κινήματος των πολιτικών δικαιωμάτων, που ήταν ένας αγώνας για την πολιτική ισότητα των Αφροαμερικανών. Το κίνημα της Μαύρης Δύναμης αναπτύχθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και την δεκαετία του '70 έχοντας σαν σύνθημα το σλόγκαν "Black is Beautiful" (Το Μαύρο είναι Όμορφο).

Μέχρι τα τέλη του 20ου αιώνα, το μαύρο ήταν το εμβληματικό χρώμα της υποκουλτούρας των punk και των goth. Η μόδα Goth, η οποία εμφανίστηκε στην Αγγλία τη δεκαετία του '80, ήταν εμπνευσμένη από τα μαύρα πένθιμα φορέματα της βικτοριανής εποχής.

Από την δεκαετία του 1990 και ύστερα, το μαύρο, σαν ένα από τα 4 ιερά χρώματα του ισλάμ,  έγινε το λάβαρο πολλών ισλαμικών εξτρεμιστικών, τζιχαντικών ομάδων.

Τώρα, εγώ το μαύρο, ως προς την πιο σύγχρονη μόδα:

Στην ανδρική μόδα, το μαύρο σταδιακά παραχώρησε την κυριαρχία του στο navy blue (σκούρο μπλε), ιδιαίτερα στα επαγγελματικά κοστούμια.

Τα μαύρα βραδινά και επίσημα κουστούμια γενικά φοριούνται όλο και λιγότερο.

Το 1960, ο John F. Kennedy ήταν ο τελευταίος Αμερικανός Πρόεδρος που στην ορκωμοσία του φορούσε επίσημο μαύρο κουστούμι.

Στην γυναικεία μόδα, το μαύρο επανεντάχθηκε το 1926 από την Coco Chanel, ενώ από πολλούς μόδιστρους θεωρήθηκε ως το χρώμα της πεμπτουσίας   της απλότητας και της κομψότητας.

Ένα από τα πιο διάσημα μαύρα φορέματα του 20ου αιώνα σχεδιάστηκε από τον Hubert de Givenchy και φορέθηκε από τον Audrey Hepburn το 1961 στην κινηματογραφική ταινία «Breakfast at Tiffany's».

Ω, Άνθρωπε, κάνοντας αναδρομή στην ιστορία μου θυμάμαι πολλά που έχω να σου πω, κάπου δε υπεισέρχομαι και σε λεπτομέρειες. Ελπίζω να μην σε κούρασα με όλα αυτά γιατί δεν τελείωσα ακόμα. Έχω κι’ άλλα να σου πω για μένα, το μαύρο χρώμα.

 


is | Topic: ιστορία και χρώματα, μαύρο, Συνέντευξη με τα χρώματα | Tags: None

No Comments, Comment or Ping

Reply to “Συνεντευξη με τα χρωματα [νη’]: ιστορια του μαυρου από τον 17ο αιωνα και μετα”