xromata.com

Χρώματα βαφές

Οι βαφές της πρώιμης αρχαϊκής εποχής

Σε προηγούμενα άρθρα, αναφερθήκαμε στα χρώματα βαφές που χρησιμοποιούσε ο άνθρωπος κατά την προϊστορική περίοδο, τα οποία είναι εν χρήσει ακόμα και σήμερα.

Στην αρχαιότητα, πέρα από τα 6 προϊστορικά χρώματα, προστέθηκαν και άλλα χρώματα βαφές στον χρωστήρα του ανθρώπου, εκ των οποίων οκτώ κατά την πρώιμη αρχαϊκή εποχή.

Τα 8 αυτά χρώματα, της πρώιμης αρχαιότητας, κατά την διεθνή αγγλική τους ονομασία, είναι τα εξής:

Madder lake

Carmine lake

Realgar

Malachite

Orpiment

Egyptian blue

Indigo

Azurite

Έχομε αναφερθεί σε προηγούμενα άρθρα στα madder lake, carmine lake. και realgar, malachite και το orpiment. Τώρα θα ασχοληθούμε με το Egyptian blue.

Egyptian blue (αιγυπτιακό μπλε)

Σύντομη περιγραφή του Egyptian blue (αιγυπτιακό μπλε):

Πολύ σταθερή συνθετική χρωστική ποικίλων μπλε αποχρώσεων. Πρόκειται για ένα πυριτικό ασβέστιο του χαλκού, που υπήρξε η πρώτη τεχνητή χρωστική που χρησιμοποιήθηκε εκτεταμένα από την εποχή των πρώτων φαραωνικών δυναστειών έως το τέλος της ρωμαϊκής περιόδου στην Ευρώπη. Πολλά δείγματα αιγυπτιακού μπλε που έχουν βρεθεί, ηλικίας άνω των 3000 ετών, φαίνεται να έχουν αλλάξει ελάχιστα με την πάροδο των χρόνων.

Η χρωστική αυτή ουσία ήταν γνωστή στους Ρωμαίους με την επωνυμία caeruleum, ενώ στην αγγλική ονομάζεται cerulean. Η πρώτη καταγραφή του στα αγγλικά ως Egyptian Blue ανάγεται στο 1809.

Στα αρχαία αιγυπτιακά ονομαζόταν wꜣd, ονομασία που σήμαινε το μπλε, το πρασινο – μπλε και το πράσινο χρώμα*.

*[Σ.συν.: Ας μην ξεχνάμε ότι η έννοια του μπλε χρώματος είναι στο 5^ο στάδιο διαμόρφωσης χρωματικών εννοιών και σε όλες τις γλώσσες διαμορφώνεται αρκετούς αιώνες μετά την έννοια των κίτρινων και πράσινων χρωμάτων]

https://xromata.com/?p=1617

https://xromata.com/?p=1642

Ο Βιτρούβιος περιγράφει στο έργο του «αρχιτεκτονική» πως παραγόταν με την άλεση άμμου, χαλκού και νατρίου και θερμαινόμενο το μείγμα σε φούρνο, διαμορφωνόταν σε μικρές μπάλες. Ο ασβέστης είναι απαραίτητος για την παραγωγή της χρωστικής αυτής, αλλά πιθανώς χρησιμοποιείτο άμμος πλούσια σε ασβέστιο.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι το αιγυπτιακό μπλε ήταν φρυγμένο τόσο σε λεπτή, όσο και σε χονδροειδή μορφή, σαν ένα είδος γυαλιού που το κονιορτοποιούσαν και χρησιμοποιούσαν σαν χρωστική ουσία.

Το χρησιμοποιούσαν στην αρχαιότητα για τον χρωματισμό διαφόρων υλικών, όπως πέτρα, ξύλο, γύψο, πάπυρο, υφάσματα και για την παραγωγή πολυάριθμων αντικειμένων συμπεριλαμβανομένων φιαλών, χαντρών, σκαραβαίων, αγγείων και μικρο-αγαλματιδίων.

Το χαρακτηριστικό μπλε χρώμα του προέρχεται από ένα από τα κύρια συστατικά του, τον χαλκό και κυμαίνεται από φωτεινές έως σκούρες αποχρώσεις, ανάλογα με την διαφορική επεξεργασία και σύνθεσή του.

Μετά τη ρωμαϊκή εποχή το αιγυπτιακό μπλε έπαψε να χρησιμοποιείται έως τις αρχές του 19ου αιώνα, όταν υπήρξε ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για την εκμάθηση περισσότερων για την κατασκευή του, που ερευνήθηκε από τον Sir Humphry Davy το 1815 και άλλους όπως ο W. T. Russell και ο Foque.

Το αιγυπτιακό μπλε αποδείχθηκε αρκετά σταθερό χρώμα και ανθεκτικό στο φως.

Το χημικό του όνομα είναι ‘πυριτικό ασβέστιο χαλκού’ και ο χημικός του τύπος είναι (CaCuSi₄O₁₀ or CaOCuO(SiO₂)₄

Είναι μετρίως τοξικό. Το αιγυπτιακό μπλε περιέχει χαλκό, ο οποίος χαρακτηρίζεται ως τοξικός κάτω από παρατεταμένη έκθεση σε περίπτωση εισπνοής ή κατάποσης. Πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή κατά το χειρισμό της χρωστικής ξηρής σκόνης για να αποφεύγεται η εισπνοή της σκόνης.

This entry was posted on Thursday, October 25th, 2018 at 5:00 am and is filed under βαφές, ιστορία και χρώματα, μπλε, χρωστικές. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.