xromata.com

Η ιστορία της θεωρίας των συμπληρωματικών χρωμάτων

(Α)

Τα αποτελέσματα της επίδρασης που ασκούν τα χρώματα το ένα επί του άλλου έχουν παρατηρηθεί από την αρχαιότητα.

Στην διατριβή του ΠΕΡΙ ΧΡΩΜΑΤΩΝ ο Αριστοτέλης σημειώνει ότι όταν κάποιο φως πέφτει πάνω σε ένα χρώμα γίνεται ένας συνδυασμός από τον οποίο προκύπτει μια νέα χροιά.

Ο Άγιος Θωμάς ο Ακινάτης έγραψε ότι το μωβ χρώμα δείχνει διαφορετικό πλάι στο άσπρο απ’ ότι φαίνεται πλάι στο μαύρο και πως το χρυσό φαίνεται πιο εντυπωσιακό πάνω στο μπλε απ’ ότι πάνω στο άσπρο.

Ο Ιταλός αναγεννησιακός αρχιτέκτονας Λέον Μπατίστα Αλμπέρτι παρατήρησε ότι υπήρχε μια αρμονία (φιλότητα κατά την λατινική έκφραση) μεταξύ ορισμένων χρωμάτων, όπως το κόκκινο με το πράσινο, ή το κόκκινο με το μπλε, ενώ ο Λεονάρντο ντα Βίντσι παρατήρησε ότι οι αρμονικότεροι συνδυασμοί είναι αυτοί μεταξύ των ακριβώς αντίθετων χρωμάτων, αλλά κανείς δεν πρόβαλε μια πειστική επιστημονική εξήγηση για το συμβάν αυτό έως τον 18^ο αιώνα.

To 1704 στην πραγματεία του ΠΕΡΙ ΟΠΤΙΚΗΣ ο Ισαάκ Νεύτων χώρισε έναν κύκλο σε επτά τμήματα, καθένα για ένα από τα χρώματα του φάσματος. Σε αυτήν την εργασία του και σε μια παλιότερη του 1672, παρατήρησε ότι ορισμένα από τα χρώματα ευρισκόμενα αντίθετα το ένα από το άλλο μέσα στον κύκλο, παρουσίαζαν την μεγαλύτερη αντίθεση. Καθόρισε πως αυτά είναι: το κόκκινο προς το μπλε, το κίτρινο προς το βιολετί μωβ και το πράσινο προς το ρόδινο μωβ.

Το 1793, ο γεννημένος στην Αμερική Άγγλος επιστήμονας Benjamin Thompson κόμης του Ράμφορντ, επινόησε τον όρο ‘συμπληρωματικά χρώματα’. Κατά την παραμονή του σε ένα πανδοχείο της Φλωρεντίας έκανε πειράματα με κεριά και τις σκιές τους και παρατήρησε ότι το χρωματιστό φως των κεριών και οι σκιές αυτών των φωτισμών παρουσίαζαν τέλεια αντίθεση χρωμάτων. Σημείωσε πως κάθε χρώμα συντροφεύεται από το συμπληρωματικό του και έγραψε μερικά από τα πρακτικά οφέλη που προέκυπταν από την ανακάλυψή του ως προς την εναρμόνιση αυτή των χρωμάτων στην ένδυση, την διακόσμηση και την ζωγραφική.

Στις αρχές του 19^ου αιώνα, επιστήμονες και φιλόσοφοι σε όλη την Ευρώπη άρχισαν να μελετούν την φύση και την αλληλεπίδραση των χρωμάτων.

Ο γερμανός ποιητής Γκαίτε παρουσίασε το 1810 την δική του θεωρία όπου αναφέρει ότι τα δυο βασικά χρώματα που έχουν την μεγαλύτερη αντίθεση μεταξύ τους είναι το μπλε με το κίτρινο αντιπροσωπεύοντας το μεν κίτρινο το φως, το δε μπλε το σκοτάδι, όπου το κίτρινο είναι φως αμαυρωμένο από σκότος ενώ το μπλε είναι σκοτάδι αποδυναμωμένο από φως. Μεταξύ δε των δυο χρωμάτων, μέσω μιας διαδικασίας, που την αποκάλεσε ‘αυξητική’ γεννιέται ένα τρίτο χρώμα, το κόκκινο.

Παρέθεσε δε ο Γκαίτε τρία ζεύγη χρωμάτων που κατ’ εκείνον το ένα στέλεχος του ζεύγους «απαιτούσε» την ύπαρξη του άλλου. Τα τρία αυτά ζεύγη είναι τα εξής: Το κίτρινο απαιτεί την ύπαρξη του μωβ, το μπλε χρειάζεται το πορτοκαλί ενώ το πράσινο έχει ανάγκη το ρόδινο χρώμα.

Οι ιδέες του Γκαίτε ήταν πολύ προσωπικές και συχνά δεν ήταν σύμφωνες με τις επιστημονικές έρευνες, αλλά υπήρξαν πολύ δημοφιλείς και απέκτησαν πολλούς οπαδούς επηρεάζοντας πολλούς καλλιτέχνες όπως για παράδειγμα τον J. Turner.

(συνεχίζεται)

This entry was posted on Saturday, March 25th, 2017 at 5:00 am and is filed under Αυτοί που ασχολήθηκαν με το χρώμα, Κίτρινο, κόκκινο, Λευκό, μαύρο, μπλε, μωβ, Πορτοκαλί, Πράσινο, συμπληρωματικά χρώματα, Χρωματικός κύκλος. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.