xromata.com

Πράσινες βαφές και χρωστικές

Μετά το προ καιρού αναρτηθέν άρθρο γενικά περί χρωστικών και βαφών, αρχίσαμε να εξετάζουμε τις πηγές των διαφόρων χρωστικών και την παραγωγή βαφών από αυτές.

Πριν μπούμε όμως στην λεπτομερή εξέταση κάθε πηγής ρίχνουμε μια γενικότερη ματιά σε κάθε χρώμα και τις πηγές των χρωστικών του από τις οποίες ο άνθρωπος, κατά την ιστορική του διαδρομή, παρήγαγε και παράγει τις διάφορες βαφές που αποδίδουν κάθε χρώμα.

Έως τώρα ασχοληθήκαμε με το κόκκινο, το πορτοκαλί και το κίτρινο χρώμα. Σειρά έχει τώρα το πράσινο.

Πράσινες χρωστικές ουσίες και βαφές

Οι παλαιότερες πράσινες βαφές ήταν φτιαγμένες από μαλαχίτη και ήταν γνωστές στους αρχαίους Αιγυπτίους και στους Κινέζους. Αυτές τις βαφές χρησιμοποιούσαν ευρέως και οι Ευρωπαίοι έως περίπου το 1800, οπότε αντικαταστάθηκαν από τεχνητές βαφές.

Ο μαλαχίτης είναι ένα ορυκτό του χαλκού και βρίσκεται σε διάφορες αποχρώσεις του πράσινου, από το ανοιχτό χρώμα του πράσινου μήλου έως το βαθύ πράσινο του σμαραγδιού.

Οι Έλληνες ανακάλυψαν το δικό τους πράσινο χρώμα που έμεινε γνωστό στην ιστορία των χρωμάτων ως βερντιγκρί από το γαλλικό vert de Grece που σημαίνει πράσινο της Ελλάδας.

Το βερντιγκρί ήταν ένα πράσινο με γαλαζωπή χροιά. Δεν ήταν σταθερό χρώμα και με την πάροδο του χρόνου μετατρεπόταν σε βαθύ καφετί χρώμα. Γι’ αυτό βλέπουμε πολλές παλιές εικόνες, ιδιαίτερα σε μεσαιωνικά χειρόγραφα, όπου τα φυλλώματα των δέντρων έχουν καφέ χρώμα. Κάποτε αυτά τα φυλλώματα ήταν πράσινα, βαμμένα με βερντιγκρί.

Υπήρχαν πολλοί τρόποι παραγωγής αυτού του πράσινου ελληνικού χρώματος. Ο ιστορικός Πλίνιος περιγράφει τον τρόπο με τον οποίο παρασκεύαζαν αυτό το πράσινο χρώμα, βάζοντας χαλκό πάνω σε φλούδια σταφυλιών που παρέμεναν από τον τρύγο και ήταν σε φάση ζύμωσης, ή κλείνοντας φύλλα χαλκού μαζί με ξινό κρασί μέσα σε δοχεία. Μια πράσινη ύλη σχηματιζόταν πάνω στην επιφάνεια του χαλκού, την οποία έξυναν και από αυτά τα ξύσματα έφτιαχναν την πράσινη βαφή.

Χρησιμοποιούσαν το βερντιγκρί σε χειρόγραφα αλλά με την πάροδο του χρόνου το χρώμα αυτό «έτρωγε» το χαρτί ή τον πάπυρο, δημιουργώντας τρύπες.

Μια άλλη πηγή πράσινου χρώματος ήταν η «πράσινη γη», ένας θαλάσσιος πηλός που έπαιρνε μια πρασινωπή χροιά από το χρώμα των φυκιών. Αυτό το χρώμα χρησιμοποιούσαν οι Ρωμαίοι στους τοίχους των σπιτιών τους και οι καλλιτέχνες του μεσαίωνα για να προσδίδουν μια πλαστικότητα στην ζωγραφισμένη σάρκα.

Μια τεχνητή πράσινη βαφή, στο χρώμα του σμαραγδιού, παρασκευάσθηκε το 1814. Η χρήση της όμως δεν εξαπλώθηκε γιατί περιείχε μια ένωση αρσενικού και είχε υψηλή τοξικότητα. Πάντως σταδιοδρόμησε εμπορικά σαν ποντικοφάρμακο και παρασιτοκτόνο.

Στις αρχές του 19^ου αιώνα, με αυτό το χρώμα σε μια ανοιχτότερη απόχρωση, έβαφαν τις ταπετσαρίες των τοίχων πράσινες, που ήταν πολύ της μόδας τότε. Οι ταπετσαρίες αυτές θεωρήθηκαν υπεύθυνες για δηλητηριάσεις και πιστεύεται ότι αυτές ίσως ήταν η αιτία του θανάτου του Μεγάλου Ναπολέοντα. Με τέτοιες πράσινες ταπετσαρίες ήταν διακοσμημένοι οι τοίχοι του σπιτιού όπου έμενε ο Βοναπάρτης όταν εξορίστηκε στο νησί της Αγίας Ελένης. Το πράσινο αυτό χρώμα των ταπετσαριών διαβρώθηκε απελευθερώνοντας τοξικές εξατμίσεις αρσενικού που σιγά – σιγά τον δηλητηρίασαν.

Για το χρώμιο και την ανακάλυψή του έχουμε ήδη μιλήσει αναφερόμενοι στο κίτρινο χρώμα. Παράλληλα με το κίτρινο χρώμα παρήχθη από το χρώμιο και ένα πράσινο είδος βαφής που είναι γνωστή σαν viridian. Πρόκειται για ένα λαμπερό πράσινο χρώμα, χωρίς τα μειονεκτήματα των προηγουμένων. Κανονικά θα έπρεπε το πράσινο αυτό χρώμα να ονομάζεται «πράσινο του χρωμίου», όμως το πράσινο που φέρει αυτήν την ονομασία είναι ένα μίγμα κίτρινου χρωμίου με μπλε της Πρωσίας.

Τέλος, το πράσινο του κοβαλτίου χρονολογείται από το1835 και έχει μια γαλαζωπή απόχρωση.

This entry was posted on Wednesday, May 20th, 2015 at 5:00 am and is filed under βαφές, Πράσινο, Φύση και χρώματα. You can follow any responses to this entry through the RSS 2.0 feed. You can leave a response, or trackback from your own site.