Το μαύρο κατά τον Αριστοτέλη – Theory of black color by Aristotle
Ο Αριστοτέλης και το μαύρο χρώμα
Καιρός είναι πλέον να αναρτούνται τα κομματάκια του πάζλ που θα μας κάνουν να σχηματίσουμε γνώμη για το κάθε χρώμα. Ήδη ξεκινήσαμε με την παρουσίαση του κόκκινου. Τώρα θα αναφερθούμε τμηματικά, εν μέρει, στο μαύρο χρώμα, κατά την αριστοτέλεια άποψη.
Για τον Αριστοτέλη, που όπως έχουμε ήδη αναφέρει, πολύ παλαιότερα https://xromata.com/?p=516 είναι ένας από τους λίγους και ο αρχαιότερος που τον απασχόλησε το θέμα «χρώμα» και η υπόστασή του, θα επανέλθουμε εκτενέστερα.
Όμως, εδώ και τώρα, θα αναφερθούμε στην άποψή του για το μαύρο, το μέλαν, των αρχαίων.
Αφορμή για την αριστοτελική αυτή «στάση», μας δόθηκε από κάποια comments που έλαβαν τα “xromata.com” σχετικά με το μαύρο και το άσπρο χρώμα.
Στο «περί χρωμάτων» έργο του Αριστοτέλη, για το οποίο λέγεται πως το έγραψαν οι μαθητές του Στράτων και Θεόφραστος, αναγράφονται τα εξής:
«Το μέλαν δεν είναι χρώμα. Διαχωρίζεται σε τρεις κατηγορίες.
Κατά την πρώτη κατηγορία, ό,τι δεν φαίνεται έχει γενικά μαύρο χρώμα.
[σημ. συντ: δεν αναφέρεται στα μη ορατά (αόρατα) αλλά σε όσα δεν μπορούν να φανούν λόγω έλλειψης φωτός, πχ. τα αντικείμενα μέσα σε ένα σκοτεινό δωμάτιο]
Κατά την δεύτερη, αντιλαμβανόμαστε σαν μαύρο, ό,τι δεν στέλνει φως στο μάτι μας, αλλά απορροφά όλη την προσπίπτουσα επί αυτού ακτινοβολία, όπως πχ. το κάρβουνο.
[σημ. συντ :δηλαδή τα αντικείμενα που απορροφούν όλη την προσπίπτουσα επί αυτών ακτινοβολία και επομένως δεν περισσεύει ακτινοβολία για να αντανακλασθεί. https://xromata.com/?p=1314 ]
Στην τρίτη κατηγορία, έχουμε μαύρο ή πολύ σκούρο, όταν το φως είναι αδύναμο και αραιό. Στο αίτιο αυτό οφείλονται τα μαύρα σύννεφα, η μαυρισμένη θάλασσα και οι μαύρες σκιές».
Translation into English
Aristotle and black color
It is time to display the pieces of the puzzle that will make us form an opinion on each color. We started already with the presentation of red color. Now we must have partly a look on color, in the Aristotelian theory.
For Aristotle, as already mentioned much earlier https://xromata.com/?p=516 he is one of the few and the oldest one, that his mind was occupied by the theme of "color" and its existence, we will return further.
But for the present, we mention his view on black, called “melan” by ancient Greeks.
The reason for this Aristotelian “approach” caused by some comments received on "xromata.com" about black and white.
In the "color" theory of Aristotle, which it is said that it was written by his students Straton and Theophrastus, it is indicated:
"Black is not color and it is diversified into three categories.
In the first category whatever it is not visible seems generally as black.
[It refers not to the invisible matter but to those items that may not be seen due to lack of light, i.e. the objects in a dark room]
In the second category, we perceive as black, what does not send light to our eye, but absorbs all the radiation incident on it, as for example the coal.
[Objects which absorb all radiation incident on them and therefore there is no excess radiation to be reflected. https://xromata.com/?p=1314]
In the third category, we have black or very dark when the light is weak and thin. That case causes the event of black clouds, the dark look of sea and black shadows.
admin is | Topic: μαύρο | Tags: ακτινοβολία, αντανάκλαση, Αριστοτέλης, Θεόφραστος, μάτι, μαύρο, σκούρο, Στράτων, φως
15 Comments, Comment or Ping
Alex
Γεια χαρά,
Με ενδιαφέρει να διαβάσω το «περί χρωμάτων» του Αριστοτέλη και ήθελα να ρωτήσω εάν κάποιος γνωρίζει εάν αυτό το έργο υπάρχει στη Νέα Ελληνική/Δημοτική;
29-10-11
admin
Γειά σου Alex. Ναι, υπάρχει μεταφρασμένο στα νεοελληνικά όλο το έργο του Αριστοτέλη, στις εκδόσεις του Κάκτου, αλλά και σε άλλες. Το “περί χρωμάτων” είναι ένα τμήμα μέσα στα “ΜΙΚΡΑ ΦΥΣΙΚΑ” του Αριστοτέλη (αυτό το βιβλίο θα ζητήσεις) που φημολογείται ότι δεν το έγραψε ο ίδιος ο Αριστοτέλης, αλλά οι μαθητές του Θεόφραστος και Στράτων, βασισμένοι στην διδασκαλία του.
Πάνος
30-10-11
Alex
Πάνο σε ευχαριστώ πολύ.
Συγχαρητήρια και για το περιεχόμενο του site που φαίνεται πολύ ενδιαφέρον και ψαγμένο. Με τη πρώτη ευκαιρία πιθανώς να το κοιτάξω πιο αναλυτικά.
30-10-11
admin
Alex είδα ότι ασχολείσαι με aura-soma, κάτι που σχετίζεται με τα χρώματα. Θα ήθελες να μας στείλεις δυο λόγια γι΄αυτό ώστε να ενημερωθούν όσοι δεν ξέρουν περί τίνος πρόκειται;
Πάνος
8-11-11
Alex
Γεια σου Πάνο,
Θα το έκανα με πολύ χαρά! 🙂 Είμαι κάπως ‘φορτωμένος’ αυτό το καιρό αλλά θα βρω σίγουρα χρόνο. Απλά πες μου πόσες λέξεις περίπου θες ή αν έχεις κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό σου για να το φτιάξω ανάλογα.
11-11-11
admin
Καλησπέρα Alex. Όποτε μπορέσεις μας γράφεις ότι θέλεις για να μας δώσεις με απλά λόγια να κατανοήσουμε το τί είναι το aura soma και αν μπορείς, τον συσχετισμό του με τα χρώματα. Δεν υπάρχει περιορισμός λέξεων, απλώς νομίζω ότι αν είναι πολύ εκτενές ίσως να αποθαρρύνει κάποιους να το διαβάσουν.
Ευχαριστώ
Πάνος
18-11-11
Alex
Γεια σου Πάνο,
Θα το κάνω οπωσδήποτε. Μόλις είμαι έτοιμος θα σε ενημερώσω ώστε να σου στείλω το άρθρο.
Σε ευχαριστώ επίσης για το link, ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη.
Alex
Γεια σου Πάνο,
Έχω γράψει ένα πρόχειρο γύρω στις 700 λέξεις που πιστεύω θα είναι έτοιμο μέσα στην ερχόμενη εβδομάδα.
Εάν σου φαίνεται μεγάλο, μπορώ να γράψω λίγο παραπάνω και να το ‘σπάσω’ σε δύο άρθρα ώστε να το κάνουμε σε δύο δημοσιεύσεις.
Πες μου επίσης τι πρέπει να γίνει για τη δημοσίευση. Εφόσον το δημοσιεύσεις εσύ και πρέπει να σου το στείλω, επικοινώνησε μαζί μου γιατί δεν βρήκα κάποιο email στο site ώστε να έρθω σε επαφή μαζί σου.
Ευχαριστώ 🙂
admin
Καλημέρα Alex. Σου έστειλα e-mail, ελπίζω να το έλαβες. Ευχαριστώ για την συνεργασία. Νομίζω ότι είναι καλύτερα να σπάσει το κείμενο στα δυο, γιατί είμαι της άποψης πως τα μικρά posts διαβάζονται άνετα, ενώ τα μεγάλα κουράζουν όσους δεν ενδιαφέρονται επακριβώς επί του θέματος ή δεν έχουν αρκετό χρόνο στη διάθεσή τους. Επίσης αν έχεις κάποιες εικόνες που θα ήθελες να συνοδεύουν το άρθρο και μπορείς να τις στείλεις κάντο. Αν όχι, δεν υπάρχει πρόβλημα, άς το σ’ εμένα.
Πάνος
Alex
Γεια σου Πάνο,
Σου έχω στείλει εδώ και καμία βδομάδα ένα άρθρο. Δεν γνωρίζω εάν το έχεις λάβει και για αυτό σε ειδοποιώ και από εδώ.
19-12-11
admin
Καλησπέρα Alex, έχω λάβει το κείμενό σου και αμέλειά μου που δεν σε ενημέρωσα. Ο λόγος είναι ότι ήμουν πολύ απασχολημένος τον τελευταίο καιρό, και επειδή δεν ήθελα να σου στείλω ένα ξερό “το έλαβα, ευχαριστώ”, το ανέβαλα συνεχώς και πέρασαν οι μέρες. Το προγραμματίζω για τον επόμενο μήνα, με την έναρξη του καινούργιου χρόνου.
Πάνος
19-12-11
Alex
Γεια σου Πάνο,
Δεν με πειράζει και ούτε βιάζομαι. Όταν το δεις θα μιλήσουμε.
Evita
Καλησπέρα,
ενδιαφέρομαι πολύ για το συγκεκριμένο άρθρο γιατί κάνω μια εργασία για τα χρώματα. Το “Περι Χρωμάτων” του Αριστοτέλη δεν έχω καταφέρει να το βρω κάπου δυστυχώς. Έχω μια απορία.
Στο απόσπασμα για το μαύρο χρώμα λέτε: “…Κατά την δεύτερη, αντιλαμβανόμαστε σαν μαύρο, ό,τι δεν στέλνει φως στο μάτι μας, αλλά απορροφά όλη την προσπίπτουσα επί αυτού ακτινοβολία, όπως πχ. το κάρβουνο…”
Την εποχή του Αριστοτέλη η επικρατούσα θεωρία ήταν ότι το φως εκπέμπει μια φλόγα προς τον έξω κόσμο. Αν και ο Αριστοτέλης το αμφισβήτησε, θεωρώ δύσκολο να αναφέρθηκε σε προσπίπτουσα ακτινοβολία μιας και αυτό ανακαλύφθηκε πολλούς αιώνες αργότερα.
Θα μπορούσατε μήπως να παραθέσετε το αρχικό κείμενο?
Ευχαριστώ πολύ
25-6-13
admin
Evita, επιτέλους, καιρό είχα να λάβω ένα «ζουμερό» ενδιαφέρον σχόλιο.
Κατ΄αρχάς, το «Περί χρωμάτων» του Αριστοτέλη (του Θεόφραστου και του Στράτωνα για την ακρίβεια) δεν είναι αυτόνομο βιβλίο, αλλά τμήμα από τα «ΜΙΚΡΑ ΦΥΣΙΚΑ» του. Όντως δεν μπορεί να βρεθεί εύκολα στο εμπόριο, ίσως το βρεις ευκολότερα στο διαδίκτυο (αν γνωρίζεις αγγλικά, ακόμα καλύτερα).
Πριν συνεχίσω πάω στην απορία σου: …αντιλαμβανόμαστε σαν μαύρο ότι δεν στέλνει φως στο μάτι μας κλπ.
Η επικρατούσα αντίληψη έως την εποχή του Αριστοτέλη και 1000 χρόνια μετά ήταν πως βλέπαμε τα φωτισμένα αντικείμενα (όχι όσα ήταν στο σκοτάδι) με μια φλόγα – φως που έβγαινε από το μάτι μας.
Την θεωρία αυτή κατέρριψε ο Αλ Χαζέν περίπου το 1000 μ. Χ.
Στα χέρια μου έχω σε φωτοτυπία το Περί Χρωμάτων σε αρχαίο κείμενο με αγγλική μετάφραση.
Σου αντιγράφω το απόσπασμα για το μέλαν, σχετικά με την φύση του.
«Τριχώς (με τρεις τρόπους) γαρ το μέλαν ημιν φαίνεται, ή γαρ όλως το μη ορώμενον εστι τη φύσει μέλαν (απάντων γαρ των τοιούτων ανακλάται τι φως μέλαν), ή αφ’ ων μηδέν όλως φέρεται φως προς τας όψεις, το γαρ μη ορώμενον, όταν ο περιέχων τόπος οράται, φαντασίαν ποιεί μέλανος, φαίνεται δε και τα τοιαύτα ημίν άπαντα μέλανα, αφ’ όσων αραιόν και ολίγον ισχυρώς ανακλάται το φως, διο και αι σκιαί φαίνονται μέλαιναι, ομοίως και το ύδωρ όταν τραχυνθεί, καθάπερ η της θαλάττης φρίκη….και το νέφος όταν η [=είναι] πυκνόν ισχυρώς, δια τούτο, κατά τα αυτά δε τούτοις και το ύδωρ και ο αήρ, όταν η [=είναι] μη παντελώς διαδύνον το φως, και γαρ ταύτα είναι δοκεί μέλανα, βάθος έχοντα, δια το παντελώς αραιάς ανακλάσθαι τας ακτίνας, τα γαρ μεταξύ μόρια του φωτός αυτών άπαντα είναι δοκεί μέλανα δια το σκότος, ότι το σκότος ου χρώμα αλλά στέρησις εστί φωτός, ου χαλεπόν εξ άλλων τε πολλών καταμαθείν, και μάλιστα εκ του μηδέ αισθητόν είναι το πηλίκον και ποιόν τι τω σχήματι τετύχηκεν ον το σκότος, καθάπερ επί των άλλων ορατών.»
Θα μπορούσες να δεις και τα άλλα άρθρα για τον Αριστοτέλη (ιδιαίτερα στο Βίος Αριστοτέλη Β΄όπου αναφέρεται και το μέλαν, αλλά και για τον Θεόφραστο και τον Αλ Χαζέν, αν δεν το έχεις κάνει ήδη. Βρίσκονται συγκεντρωμένα στο SELECT CATEGORY στην τρίτη στήλη, στην κατηγορία ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΑΝ ΜΕ ΤΟ ΧΡΩΜΑ.
Σημ: Ελπίζω να είναι κατανοητό ότι στο site αυτό, τα αναρτώμενα κείμενα είναι γραμμένα απλά (και όχι με μορφή σπουδής) γιατί απευθύνονται σε πολλούς, με διάφορα ενδιαφέροντα, και σκοπός της ιστοσελίδας είναι να κινήσει το ενδιαφέρον για το ότι τα χρώματα είναι κάτι «πολύ περισσότερο» απ’ ότι νομίζουμε ή ξέρουμε.
Στην διάθεσή σου για κάθε απορία ή συζήτηση
Πάνος
27-8-13
Evita
Πάνο σε ευχαριστω πολύ για την απάντηση. Το site είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον και τα άρθρα πολύ καλογραμμένα. Ελπίζω να επιτύχει τον σκοπό του.
Καλή συνέχεια
Reply to “Το μαύρο κατά τον Αριστοτέλη – Theory of black color by Aristotle”