Γκαιτε: Η θεωρια των χρωματων (Β)
«Η θεωρία των χρωμάτων» του Γκαίτε
(Β)
Συνεχίζουμε, όπως υποσχεθήκαμε στο τέλος του Α μέρους της «Θεωρίας των χρωμάτων» του Γκαίτε, από το σημείο στο οποίο είχαμε σταματήσει στην προηγούμενη ανάρτηση, δηλαδή στην αναφορά της κριτικής του Louis Bertrand Castel για το πείραμα του Νεύτωνα, όπου ισχυριζόταν ότι ο Νεύτων ενδιαφερόταν μόνο για μια ειδική περίπτωση και πως το εύρος του χρωματικού φάσματος εξαρτιόταν από την απόστασή του από το πρίσμα.
Ενώ λοιπόν ο Νεύτων παρατήρησε το χρωματικό φάσμα πάνω σε ένα σταθερό σημείο σε μια ορισμένη απόσταση από το πρίσμα, ο Γκαίτε έκανε τις παρατηρήσεις του πάνω σε μια λευκή επιφάνεια την οποία απομάκρυνε σταδιακά από το πρίσμα, καταλήγοντας στην θεωρία ότι αυτό (το φάσμα) που ξεκινάει από το άχρωμο φως εξαρτάται από τις εξωτερικές συνθήκες για να αποδώσει το φαινόμενο των χρωμάτων.
Είναι δύσκολο να παρουσιάσει κανείς την «θεωρία των χρωμάτων» του Γκαίτε, γιατί ο ίδιος απέφευγε την δημιουργία μιας πραγματικής θεωρίας, λέγοντας πως σκοπός του δεν ήταν η εξήγηση του φάσματος αλλά η κατανόησή του, μέσω της οποίας θα αποκαλυφθεί ο χαρακτήρας των χρωμάτων χωρίς να χρειάζεται η προσφυγή σε σχετικά αντιληπτά φαινόμενα όπως το «μήκος κύματος» ή τα «σωματίδια».
O Schopenhauer στην εισαγωγή του έργου του “On vision and colors” γράφει:
Ο Γκαίτε μας παρέδωσε επακριβώς αυτό που υπόσχεται με τον τίτλο της εξαίρετης δουλειάς του «Στοιχεία για μια θεωρία του χρώματος». Πλήρη και σημαντικά στοιχεία, πλούσιο υλικό για μελλοντικές θεωρίες επί των χρωμάτων. Δεν μας εφοδίασε με μια πραγματική εξήγηση της ουσιώδους φύσης των χρωμάτων.
«Πιστεύω ότι αυτό που πραγματικά ερευνούσε ο Γκαίτε δεν ήταν η φυσιολογική αλλά η ψυχολογική θεωρία των χρωμάτων» έγραψε αργότερα, το 1931, ο Ludwig Wittgenstein.
Όντως, αυτό αποφαίνεται από τις μετέπειτα μελέτες του στον χρωματικό κύκλο, αποδίδοντας στα χρώματα αισθητικά ποιοτικά γνωρίσματα, κάτω από τον τίτλο: Αλληγορική, Συμβολική, Μυστικιστική χρήση των χρωμάτων.
Θα επανέλθουμε λοιπόν σύντομα για την παρουσίαση αυτής της θεώρησης του Γκαίτε, όπως και για την άποψή του περί σκότους, που δεν το θεωρούσε σαν έλλειψη φωτός, όπως ο Νεύτων, αλλά σαν τον πολικό του αντίποδα.
Αυτή είναι μια από τις 9 διαφοροποιήσεις του Γκαίτε από τον Νεύτωνα σχετικά με τις «ιδιότητες του φωτός».
Οι διατυπώσεις ως προς τις ιδιότητες του φωτός από τον Νεύτωνα έγιναν το 1704, του Γκαίτε το 1810.
Άλλη μια από τις 9 αυτές διαφορές είναι ότι κατά τον Νεύτωνα το λευκό φως αναλύεται σε 7 καθαρά χρώματα, ενώ κατά τον Γκαίτε τα καθαρά χρώματα είναι δυο, το μπλε και το κίτρινο. Τα υπόλοιπα είναι διαβαθμίσεις αυτών των δυο*
[* εδώ ο Γκαίτε πλησιάζει την θεωρία περί χρωμάτων του Αριστοτέλη, αλλά και την σύγχρονη επιστημονική θεώρηση ότι οι μονοκύτταροι πρόγονοί μας αντιλαμβάνονταν μόνο αυτά τα δυο χρώματα].
Ο Νεύτων υποστήριζε ότι τα χρώματα στα οποία αναλύεται το φως, όταν ανασυντεθούν αποδίδουν ξανά λευκό φως. Ο Γκαίτε ισχυριζόταν ότι αν τα χρώματα συνδυασθούν αποδίδουν διαβαθμίσεις του γκρίζου.*
[* σήμερα είναι πλέον γνωστό ότι και οι δυο ισχυρισμοί ευσταθούν. Ο μεν πρώτος, του Νεύτωνα, ισχύει για την προσθετική μίξη (μίξη ακτινοβολιών) ο δε άλλος, του Γκαίτε, για την αφαιρετική μίξη (μίξη βαφών)].
Τέλος, ο Νευτώνειος χρωματικός κύκλος είναι ασύμμετρος και αποτελείται από 7 χρώματα, ενώ αυτός του Γκαίτε αποτελείται από 6 χρώματα και είναι συμμετρικός.
admin is | Topic: Αυτοί που ασχολήθηκαν με το χρώμα, Ηλεκτρομαγνητικό φάσμα και Φως, Χρωματικός κύκλος | Tags: None
No Comments, Comment or Ping
Reply to “Γκαιτε: Η θεωρια των χρωματων (Β)”