xromata.com


Συνεντευξη με τα χρωματα [ριη’]: Πρασινες χρωστικες και φωτα

 

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

 

 

 

Συνέντευξη με τα χρώματα

[ριη΄]

 

Το Πράσινο, οι χρωστικές του

και οι πράσινοι φωτισμοί

[θ΄]

 

-Μόλις σου εξιστόρησα Άνθρωπε την πορεία μου, δηλαδή εμένα του Πράσινου χρώματος, ανά τους αιώνες και την σχέση μου μαζί σου.

Συνεχίζω στο ίδιο πνεύμα και ίσως με την ροή του λόγου να ξαναειπωθούν κάποια πράγματα.

Τα διάφορα πράσινα εξαρτώνται από την ανακάλυψη και εξέλιξη διαφόρων χρωστικών ουσιών που αποδίδουν πράσινα χρώματα.

Πολλά ορυκτά παρέχουν χρωστικές ουσίες που έχουν χρησιμοποιηθεί για πράσινες βαφές κατά τη διάρκεια των αιώνων.

Οι χρωστικές, σε αυτή την περίπτωση, είναι ορυκτά που αντανακλούν το πράσινο χρώμα, αντί να το εκπέμπουν μέσω φωταύγειας ή φωσφοριζόντων ιδιοτήτων, που και με αυτές τις ιδιότητες το πράσινο χρώμα (ή μάλλον φως) εμφανίζεται στην φύση, όπως π.χ. το σέλας ή ο φώσφορος.

Ο μεγάλος αριθμός πράσινων χρωστικών καθιστά αδύνατη την αναφορά όλων. Μεταξύ των πιο αξιοσημείωτων πράσινων ορυκτών, ωστόσο, είναι το σμαράγδι, το οποίο χρωματίζεται πράσινο από ίχνη χρωμίου και μερικές φορές βαναδίου που υπάρχουν σε αυτό.

Το οξείδιο του χρωμίου (III) (Cr2O3), ονομάζεται πράσινο του χρωμίου, που ονομάζεται επίσης βιριδιανό ή θεσμικό πράσινο όταν χρησιμοποιείται ως χρωστική ουσία.

Για πολλά χρόνια, η πηγή του χρώματος του αμαζονίτη ήταν ένα μυστήριο. Ευρέως πιστεύεται ότι οφειλόταν στον χαλκό, επειδή οι ενώσεις του χαλκού έχουν συχνά μπλε και πράσινο χρώμα, το μπλε-πράσινο χρώμα είναι πιθανό να προέρχεται από μικρές ποσότητες μολύβδου και νερού στον άστριο.

Ο χαλκός είναι η πηγή του πράσινου χρώματος στις χρωστικές του μαλαχίτη, χημικά γνωστός ως βασικός ανθρακικός χαλκός.

Εδώ έχουμε μια επιβεβαίωση πως το πράσινο χρώμα ήταν το χρώμα της θεάς Αφροδίτης. αφού το ταυτισμένο με αυτήν νησί, η Κύπρος, το νησί της αναδυόμενης Αφροδίτης, ήταν ο μεγάλος παραγωγός χαλκού που όπως είπαμε το χρώμα του είναι το πράσινο.

Το Verdigris φτιάχνεται τοποθετώντας ένα πιάτο ή μια λεπίδα από χαλκό, ορείχαλκο ή μπρούτζο, ελαφρώς ζεσταμένο, σε μια δεξαμενή με κρασί που ζυμώνεται, αφήνοντάς το εκεί για αρκετές εβδομάδες, και στη συνέχεια ξύνοντας και στεγνώνοντας την πράσινη σκόνη που σχηματίζεται στο μέταλλο.

Η διαδικασία παρασκευής του Verdigris περιγράφηκε στην αρχαιότητα από τον Πλίνιο.

Χρησιμοποιήθηκε από τους Ρωμαίους στις τοιχογραφίες της Πομπηίας και σε κελτικά μεσαιωνικά χειρόγραφα ήδη από τον 5ο αιώνα μ.Χ.

Παρήγαγε ένα μπλε-πράσινο χρώμα που καμία άλλη χρωστική ουσία δεν μπορούσε να μιμηθεί, αλλά είχε μειονεκτήματα:

ήταν ασταθές, δεν μπορούσε να αντισταθεί στην υγρασία, δεν αναμειγνυόταν καλά με άλλα χρώματα, μπορούσε να καταστρέψει άλλα χρώματα με τα οποία ερχόταν σε επαφή και ήταν τοξικό.

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι, στην πραγματεία του για τη ζωγραφική, προειδοποιούσε τους καλλιτέχνες να μην το χρησιμοποιούν.

Χρησιμοποιήθηκε ευρέως σε μινιατούρες στην Ευρώπη και την Περσία τον 16ο και 17ο αιώνα. Η χρήση του όμως περιορίστηκε σε μεγάλο βαθμό στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν αντικαταστάθηκε από το ασφαλέστερο και πιο σταθερό πράσινο του χρωμίου. Το Viridian, όπως περιγράφηκε παραπάνω, κατοχυρώθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας το 1859. Έγινε δημοφιλές στους ζωγράφους, αφού, σε αντίθεση με άλλα συνθετικά πράσινα ήταν σταθερό και όχι τοξικό.

Ο Βίνσεντ βαν Γκογκ το χρησιμοποίησε, μαζί με το μπλε της Πρωσίας, για να δημιουργήσει έναν σκούρο μπλε ουρανό με μια πρασινωπή απόχρωση στον πίνακα του Café Terrace at Ngh.

Η πράσινη γη είναι μια φυσική χρωστική ουσία που χρησιμοποιείται από την εποχή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αποτελείται από άργιλο χρωματισμένο από οξείδιο του σιδήρου, μαγνήσιο, πυριτικό αλουμίνιο ή κάλιο.

Μεγάλα κοιτάσματα πράσινης γης βρέθηκαν στη Νότια Γαλλία κοντά στη Νίκαια και στην Ιταλία γύρω από τη Βερόνα, στην Κύπρο και στη Βοημία.

Ο πηλός θρυμματίστηκε, πλύθηκε για να αφαιρεθούν οι ακαθαρσίες και στη συνέχεια κονιορτοποιήθηκε. Μερικές φορές ονομαζόταν Green of Verona.

Μείγματα οξειδωμένου κοβαλτίου και ψευδαργύρου χρησιμοποιήθηκαν επίσης για τη δημιουργία πράσινων χρωμάτων ήδη από τον 18ο αιώνα.

Το πράσινο του κοβαλτίου, μερικές φορές γνωστό ως πράσινο του Rinman ή πράσινο του ψευδαργύρου, είναι μια ημιδιαφανής πράσινη χρωστική ουσία που παράγεται με θέρμανση ενός μείγματος οξειδίου του κοβαλτίου (II) και οξειδίου του ψευδαργύρου. Ο Sven Rinman, ένας Σουηδός χημικός, ανακάλυψε αυτή την ένωση το 1780.

Το πράσινο οξείδιο του χρωμίου ήταν ένα νέο συνθετικό πράσινο που δημιουργήθηκε από έναν χημικό ονόματι Pannetier στο Παρίσι το 1835 περίπου.

Το σμαραγδένιο πράσινο ήταν ένα συνθετικό βαθύ πράσινο που παρασκευάστηκε τον 19ο αιώνα από την ενυδάτωση του οξειδίου του χρωμίου. Ήταν επίσης γνωστό ως πράσινο Guignet.

Ας δούμε τώρα το πράσινο στον χρωματισμό τροφών:

Υπάρχουν ειδικές χρωστικές βαφές που βάφουν για ποικίλους λόγους διάφορα τρόφιμα και ποτά. Κάποιες είναι φυσικές, αλλά οι περισσότερες είναι τεχνητές.

Στο θέμα γενικά των βαφών τροφίμων και φαρμάκων θα αναφερθούμε κάποια στιγμή μελλοντικά.

Στην περίπτωση του πράσινου χρώματος βαφής τροφίμων φυσικές πηγές δεν υπάρχουν εκτός από το σπανάκι, την χλωροφύλλη και κάποια φύκια.

Δεν υπάρχει λοιπόν άλλη φυσική πηγή για τις πράσινες χρωστικές τροφίμων.

Η επεξεργασμένη χλωροφύλλη, και οι Ε χρωστικές E140 και E141, είναι οι πιο κοινές πράσινες χημικές ουσίες που βρίσκονται στη φύση και επιτρέπονται μόνο σε ορισμένα φάρμακα και καλλυντικά υλικά.

Το πράσινο S (E142) απαγορεύεται σε πολλές χώρες, γιατί είναι γνωστό ότι προκαλεί υπερκινητικότητα, άσθμα, κνίδωση και αϋπνία.

Το πράσινο χρώμα / φως εμφανίζεται σπανίως στα ουράνια, όπως π.χ. το σέλας.

(Το σέλας είναι ένα υπέροχο φωτεινό θέαμα που συμβαίνει συνήθως προς τους πόλους της γης, όταν ο ηλιακός άνεμος προσκρούει στο μαγνητικό πεδίο της γης).

Πέρα από αυτό το φαινόμενο, πράσινο φως / χρώμα δεν εμφανίζεται στα ουράνια, ούτε αναφέρεται στην αστρονομία ή ύπαρξη πράσινων αστέρων ενώ άστρα υπάρχουν σχεδόν σε όλα τα άλλα χρώματα και το χρώμα τους εξαρτάται από την θερμοκρασία τους, ή πιο συγκεκριμένα από τον βαθμό πυράκτωσης του αστέρα.

Εδώ σου θυμίζω ότι πυράκτωση καλείται το φαινόμενο κατά το οποίο ένα καυτό αντικείμενο απελευθερώνει μέρος της θερμικής του ενέργειας ως φως.

Η χρωματική ακολουθία κατά την πυράκτωση είναι η εξής:

‘μαύρο – κόκκινο – πορτοκαλί – κίτρινο – λευκό – λευκό γαλαζωπό – γαλάζιο -μπλε’ που συνεπάγεται από την θέρμανση ενός αντικειμένου σε διαδοχικά υψηλότερες θερμοκρασίες. Αυτήν την χρωματική αλλαγή που καλείται ‘χρωματική θερμοκρασία’ μπορούμε να την παρακολουθήσουμε παρατηρώντας την θερμική επεξεργασία του σιδήρου από κάποιον σιδερά ή ακόμα και στην φλόγα κάποιου κεριού.

Όσο αυξάνεται η θερμοκρασία το εκπεμπόμενο φως στρέφεται προς τις γαλανότερες αποχρώσεις, πλην όμως στην σειρά αυτήν δεν εμφανίζονται πράσινα χρώματα.

Γιατί όχι το πράσινο; Είναι ένα ερώτημα προς σκέψιν και έρευνα, που ίσως κάποτε απαντηθεί.

Κάτι ανάλογο περίπου συμβαίνει και στις άκρες της ημέρας, δηλαδή κατά την ανατολή και την δύση του ήλιου όπου εμφανίζονται διαδοχικά όλα τα χρώματα του φάσματος, αλλά η ζώνη του πράσινου φωτός είναι πολύ μικρή (έως ελάχιστη) και σε εύρος και σε διάρκεια.

Σε αντιστάθμιση, το πράσινο φως είναι κατά κύριον λόγο το χρώμα του φαινόμενου του φωσφορισμού… Εδώ όμως ανοίγει ένα άλλο μυστηριώδες κεφάλαιο γεμάτου ερωτηματικών, του φωσφορισμού ή του μετα – φέροντος το φως (έως – φορέα ή εωσφόρου) σε σκοτεινά σημεία όπου δεν υπάρχει φως.

Μια άλλη (φτιαχτή από τον άνθρωπο) μεταφορά φωτός στον σκοτεινό νυχτερινό ουρανό είναι τα πυροτεχνήματα, μεταξύ των οποίων βεβαίως υπάρχουν και πράσινα πυροτεχνήματα. Το χλωριούχο βάριο μας δίνει πράσινο χρώμα στα πυροτεχνήματα, όπως επίσης και το ράδιο δημιουργεί στα πυροτεχνήματα βαθείς πράσινους χρωματισμούς αλλά είναι πολύ επικίνδυνο στην χρήση του.

Κάτι συγγενές με τα πυροτεχνήματα είναι και οι φωτοβολίδες.

Μια φωτοβολίδα είναι ένας τύπος πυροτεχνίας που παράγει έντονο φως ή έντονη θερμότητα χωρίς έκρηξη. Οι φωτοβολίδες χρησιμοποιούνται για σηματοδότηση κινδύνου, φωτισμό ή αμυντικά αντίμετρα σε πολιτικές και στρατιωτικές εφαρμογές και παρέχουν μέγιστο χρόνο φωτισμού σε μεγάλη περιοχή.

Υπάρχουν και πράσινες φωτοβολίδες οι οποίες παίρνουν το πράσινο χρώμα τους όπως και τα πυροτεχνήματα.

Πράσινο χρώμα παίρνουν και οι φλόγες μιας φωτιάς όταν αυτή παράγεται από καύση βολφραμίου.

Βέβαια στην εποχή μας, με την εξέλιξη της τεχνολογίας Άνθρωπε, έχεις εφεύρει και άλλες πράσινες φωτεινές πηγές όπως τα πράσινα νέον φώτα που χρησιμοποιείς κυρίως σε φωτεινές διαφημιστικές / διακοσμητικές επιγραφές και τους φωτεινούς πράσινους σταυρούς των φαρμακείων, τα πράσινα λέιζερ, τους πράσινους led φωτισμούς και άλλα, που για να αναφερθούμε εκτενέστερα σε αυτά θα χρειαστούμε αρκετό χρόνο, οπότε σταματώ εδώ με τα διάφορα πράσινα φώτα.

Ααα! Και να μην ξεχνάμε το πράσινο της φωταύγειας που παράγεται από διάφορους ζωντανούς οργανισμούς όπως π.χ. τις πυγολαμπίδες.


is | Topic: βαφές, Διατροφή και χρώμα, ορυκτα και χρωματα, Πράσινο, Συνέντευξη με τα χρώματα, φως, χρωστικές | Tags: None

No Comments, Comment or Ping

Reply to “Συνεντευξη με τα χρωματα [ριη’]: Πρασινες χρωστικες και φωτα”