Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.
Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.
Συνέντευξη με τα χρώματα
[ρλιζ΄]
Το Μπλε και σε άλλα θρησκεύματα
[ιζ΄]
-Χμ! Οι θρησκείες κι’ εγώ το μπλε χρώμα.
Αφού σου μίλησα ήδη για την σχέση μου με τις εβραιογενείς θρησκείες, συνεχίζω με τις υπόλοιπες.
Το μπλε στον Ινδουισμό:
Πολλοί από τους θεούς του ινδουιστικού πανθέου απεικονίζονται με μπλε δέρμα, ιδιαίτερα εκείνοι που συνδέονται με τον Βισνού, ο οποίος λέγεται ότι είναι ο συντηρητής του κόσμου, και επομένως στενά συνδεδεμένος με το νερό.
Ο Κρίσνα και ο Ράμα, οι κυριότεροι αβατάρ του Βισνού, απεικονίζονται συνήθως με μπλε δέρμα.
Ο Σίβα, η θεότητα του καταστροφέα ή μεταμορφωτή, απεικονίζεται επίσης σε ανοιχτή μπλε απόχρωση και ονομάζεται Nīlakaṇṭha, ή γαλαζολαρυγγώδης, επειδή κατάπιε μπλε δηλητήριο για να σώσει το σύμπαν κατά τη διάρκεια του Samudra Manthana, του αναδεύματος του ωκεανού του γάλακτος.
Το μπλε χρησιμοποιείται για να αντιπροσωπεύει συμβολικά το πέμπτο τσάκρα, το τσάκρα του λαιμού, το Vishuddha.
Αυτά μας λέει η Wikipedia σχετικά με το μπλε στον ινδουισμό, όμως εγώ θα σου πω λίγο περισσότερα, αφού ο ινδουισμός είναι το μόνο θρήσκευμα που αναφέρεται σε χρώματα και χρωματίζει τους θεούς του.
Όπως μόλις σου είπα, το μπλε είναι το χρώμα κυρίως του Βισνού (αν και όχι μόνο αυτού) και των περισσότερων αβατάρ του.
Στον Ινδουισμό ο Βισνού (η ονομασία Βισνού προέρχεται από την ρίζα ‘vis’ που σημαίνει ‘διευθετώ’) είναι ο υπέρτατος θεός Swayam Bhagavan – μία από τις τρεις μορφές της υπέρτατης θεότητας Τριμούρτη- που εκδηλώνει την έννοια της συντήρησης, διατήρησης και προστασίας (της παγκόσμιας τάξης), γνωστός και με τα ονόματα Narayana και Hari.
Εκτός από τον Βισνού και ο Σίβα (το τρίτο μέλος της Τριμούρτι) αν και αναφέρεται ως λευκός, πολλές φορές απεικονίζεται με απαλό μπλε (γαλάζιο) χρώμα.
Ο Σίβα, (ως Χάρα), συνδυάζεται με τον Βισνού (Χάρι) και προκύπτει η δίχρωμη δυαδική θεότητα Χαριχάρα όπου η μια πλευρά της έχει χρώμα βαθύ μπλε, ενώ η άλλη μισή είναι λευκή. Η θεότητα αυτή είναι γνωστή και σαν Shankaranarayana (όπου "Shankara" είναι ο Shiva και "Narayana" ο Vishnu).
Πάμε τώρα στους αβατάρ του Βισνού, όπου οι δυο κυριότεροι, ο Ράμα και ο Κρίσνα, έχουν και αυτοί μπλε χρώμα.
Ο όρος αβατάρ (από το avatara = κατάβαση) κατά τον ινδουισμό, σημαίνει την μορφή που παίρνει κάποια θεότητα σε μια σκόπιμη κάθοδό της στην γη.
Ο όρος σχετίζεται συχνότερα με τον Βισνού, αλλά σχετίζεται επίσης και με άλλες θεότητες.
Ο Βισνού είχε πολλές ενσαρκώσεις (αβατάρ) αλλά κυριότεροι είναι οι 10 αβατάρ του, που σχηματίζουν την Ντασαβατάρα.
Η Ντασαβατάρα, όπως το λέει η ίδια η λέξη (ντας = δέκα + αβατάρ) είναι όπως σου είπα η δεκάδα των κυριότερων και γνωστότερων αβατάρ του Βισνού. Η λίστα αυτή έχει κάποιες παραλλαγές, αλλά η πρότυπη λίστα αναφέρει τους:
Matsya, Kurma, Varaha, Narashimha, Vamana,
Parashurama, Rama, Krishna, Buddha, Kalki
Από αυτούς σχεδόν όλοι εμφανίστηκαν με μπλε χρώμα. Όλοι εκτός από τον Buddha και τον Parashurama, όπως βεβαίως και τον Kalki, ο οποίος δεν έχει εμφανιστεί ακόμα, είναι ο αναμενόμενος και αναμένεται να έχει λευκό χρώμα.
Στο μπλε χρώμα του Κρίσνα οφείλεται και το HOLI, ο μεγάλος ινδουιστικός εορτασμός των χρωμάτων και της άνοιξης.
Τί ακριβώς είναι το Holi; Είναι ένας παμπάλαιος ινδουιστικός εορτασμός που ξεκίνησε σαν εορτασμός για την καρποφορία της γης ενώ στη συνέχεια συνδέθηκε με μύθους της ινδουιστικής θρησκείας που αφορούν στον θεό Βισνού και τον αβατάρ του Κρίσνα.
Κατά τον χαρμόσυνου αυτόν εορτασμό, όλοι γίνονται ίσοι, ανεξαρτήτως φύλου, ηλικίας και κάστας (κοινωνικής τάξης) και πετάνε χρωματισμένες πούδρες και αρωματισμένα νεροχρώματα ο ένας στον άλλον.
Ο εορτασμός ξεκινά από τους προσκυνητές που μέσα στους ναούς ρίχνουν κόκκινα χρώματα πάνω στα αγάλματα του μπλε Κρίσνα.
Κατά την παράδοση το έθιμο ξεκίνησε όταν μια μέρα παραπονέθηκε ο Κρίσνα στην μητέρα του γιατί η αγαπημένη του Ράντχα (αβατάρ της θεϊκής συζύγου του Λάκσμι) δεν ήταν χρωματισμένη μπλε σαν κι εκείνον. Η μητέρα του με τους συγγενείς του πήγαν στο χωριό της αγαπημένης του και αφού την βρήκαν με τις φίλες της, άρχισαν να την περιγελούν ενώ στο τέλος έριξαν πάνω της χρώματα για να την βάψουν.
To μπλε στον Σιχισμό:
Ο Σιχισμός αναπτύχθηκε από τις πνευματικές διδασκαλίες του Γκουρού Νανάκ (1469–1539), του πρώτου γκουρού της πίστης αυτής.
Είναι μια ινδική θρησκεία και φιλοσοφία που ξεκίνησε στην περιοχή Παντζάμπ της ινδικής υποηπείρου γύρω στα τέλη του 15ου αιώνα μ.Χ. Είναι μια από τις πιο πρόσφατα ιδρυθείσες μεγάλες θρησκείες και από τις μεγαλύτερες στον κόσμο με περίπου 25-30 εκατομμύρια οπαδούς (γνωστούς ως Σιχ).
Οι πολεμιστές των Σιχ, Akali Nihangs, φορούν μπλε ενδυμασία.
Ο γκουρού τους Γκόμπιντ Σινγκ είχε επίσης ένα μπλε άλογο.
Το σπάνιο μπλε άλογο είναι μέρος πολυάριθμων ιστοριών και πινάκων που σχετίζονται με τον Γκουρού που είναι μια σημαντική προσωπικότητα του Σιχισμού. Στην πραγματικότητα, ο Guru Gobind Singh αναφέρθηκε επίσης ως "Neele ghode wala" ή "αυτός με το μπλε άλογο".
Το όνομα του αλόγου ήταν «Neela» λόγω του μπλε χρώματος του.
Ο όρος "χρώματα Khalsa" αναφέρεται στα χρώματα που ανήκουν στον Σιχισμό. Αν και πολλές φορές διαφορετικές ομάδες Σιχ χρησιμοποιούν διαφορετικά χρώματα, τα ιερά χρώματα του Σιχισμού είναι το μπλε, το σαφράν, το λευκό και το μαύρο.
Ανάμεσα σε όλες αυτές τις αποχρώσεις, το μπλε χρώμα κατέχει μια ξεχωριστή θέση στην κουλτούρα των Σιχ.
Κοινώς, το μπλε χρώμα συμβολίζει την έμπνευση, τη σοφία και την σταθερότητα. Είναι επίσης σύμβολο ηρεμίας και ελευθερίας.
Το μπλε στον Βουδισμό:
Οι βουδιστές πιστεύουν ότι αν διαλογιστείτε επικεντρωμένοι στο μπλε χρώμα όταν είστε θυμωμένοι, αυτός ο θυμός θα μετατραπεί σε σοφία και ευφυΐα.
Πιστεύουν επίσης ότι η χρήση μπλε λίθων παρατείνει τη ζωή και απορροφά τις αμαρτίες.
Επιπλέον, αντιστοιχούν το στοιχείο του αέρα με αυτό το χρώμα.
Το αυτί επίσης είναι ένα όργανο που αντιστοιχεί στο μπλε χρώμα.
Το μπλε στον παγανισμό:
Το μπλε στις παγανιστικές θρησκείες της Β. Ευρώπης και αλλού, συνδεόταν με την ειρήνη, την αλήθεια, την σοφία, την προστασία και την υπομονή.
Βοηθά στη θεραπεία, την ψυχική ικανότητα, την αρμονία και την κατανόηση.
Το μπλε στο Δωδεκάθεο:
Στην ελληνική μυθολογία και ιδιαιτέρως στο Δωδεκάθεο, δεν υπάρχουν χρωματικές αναφορές, παρά ελάχιστες. Μπορούμε όμως να εξάγουμε τα χρώματα των Ολυμπίων θεών εάν τους αντιστοιχίσουμε στα χρώματα του χρωματικού κύκλου.
Με την εργασία αυτή έχουμε τρεις διαφορετικές ταυτίσεις χρωμάτων θεών.
Η πρώτη είναι η ταύτιση των τριών πρώτων βασικών θεϊκών ζευγών με τα τρία βασικά χρώματα, όπου στο μπλε αντιστοιχεί το ζεύγος Ζευς – Ήρα.
Στην δεύτερη περίπτωση όπου διαχωρίζουμε σε άτομα τα τρία ζεύγη των πρωταρχικών βασικών θεοτήτων των Ολυμπίων και τα αντιστοιχούμε με τον χρωματικό κύκλο, ο Ζευς καταλαμβάνει την θέση του μπλε χρώματος (όπως εξάλλου αναφέρεται και στον κλασικό αλχημικό πίνακα.
Στην ανάπτυξη του Ολύμπιου Πανθέου, όπου προστίθενται και οι υπόλοιποι 6 θεοί για να σχηματισθεί η δωδεκάδα, χρησιμοποιούμε την κατά Ίττεν ανάπτυξη του χρωματικού κύκλου, ο οποίος αποτελείται από 12 αποχρώσεις.
Τοποθετούμε τους 12 θεούς στα 12 χρώματα του κύκλου (όπου παρατηρούμε μια ελαφρά χρωματική μετακίνηση των θεών) και βλέπουμε τους θεούς να ταυτίζονται ακριβέστερα με τους χρωματισμούς που εκφράζουν τις ιδιότητές τους.
Εδώ ο Ζευς παίρνει μια μπλε απόχρωση που μωβίζει (ας πούμε ίντιγκο) το μπλε χρώμα ανήκει στην Αθηνά, ενώ μπλε έχει και η Ήρα, αλλά σε ανοιχτότερη μορφή του, δηλαδή γαλανό.
Υπάρχουν και άλλες θρησκείες όπου θα μπορούσαμε να δούμε αν σχετίζεται με αυτές το μπλε χρώμα και πώς, όπως η αρχαία αιγυπτιακή, η σκανδιναβική, ο σιντοϊσμός, ο ταοϊσμός, η κέλτικη, ο ζωροαστρισμός και άλλες, αλλά έτσι ‘θα πάει μακριά η βαλίτσα, όπως λένε κι΄ εμείς έχουμε να αναφερθούμε και σε άλλα πράγματα σχετικά με το μπλε χρώμα.
Topic: μπλε, Μύθοι και χρώματα, Συνέντευξη με τα χρώματα | Tags: None