Κοχυλια και πορφυρα
Βαφές και χρωστικές από το ζωικό και φυτικό βασίλειο.
[2]
Κοχύλια και πορφύρα
Όπως αναφέραμε στην εισαγωγή, σπάνια και δύσκολα να αποκτηθούν χρώματα έγιναν σύμβολα πλούτου και καθεστηκυίας δύναμης.
Ένα από τα χρώματα αυτά ήταν η πορφύρα.
Το πορφυρό χρώμα συνδέεται με τον πλούτο και την ηγεμονία. Η πορφυρή βαφή των αρχαίων είναι μία από τις παλαιότερες γνωστές χρωστικές ουσίες, με τη χρήση της να εντοπίζεται ήδη από τον 13ο αιώνα π.Χ.
Ορισμένα είδη κοχυλιών έχουν ένα όργανο που ονομάζεται υποβραγχιακός αδένας το οποίο εκκρίνει μια βλέννα, την Τυρρηνική πορφύρα που εκχυλίζεται σε μικρές ποσότητες.
Ιστορικά, η Tυρρηνική πορφύρα εξαγόταν από τα οστρακοειδή του γένους Murex, όπως το Hexaplex trunculus και το Murex brandaris. Το όνομα της προέρχεται από τον οικότοπο των μαλακίων αυτών, που παραδοσιακά συγκομίζονταν κοντά στην Τύρο στην ανατολική Μεσόγειο. Η εξαγωγή της πορφυρής βαφής από οστρακοειδή ήταν μια δεξιότητα που δεν περιοριζόταν μόνο σε εκείνους που ζούσαν στις όχθες της Μεσογείου. Το γνωστό με αυτό το όνομα χρώμα παραγόταν και αλλού, αλλά η Φοινίκη (σημερινός Λίβανος) φημιζόταν για την Τυρρηνική πορφύρα και ήταν ένα μεγάλο κέντρο παραγωγής της.
Το βαμμένο πορφυρό ύφασμα είχε εκτιμηθεί ως ακριβό από τους Ρωμαίους, και χρησιμοποιήθηκε στα ενδύματα βασιλιάδων και αυτοκρατόρων.
Οι σύγχρονοι υπολογισμοί και τα αρχαιολογικά δεδομένα δεν μας λένε ακριβώς πώς παραγόταν το πολύτιμο "μαυριδερό πήγμα αίματος" (όπως το χαρακτήριζαν). Γνωρίζουμε ότι η παραγωγή του γινόταν σε μεγάλη κλίμακα και ξεκινούσε με την τρομακτικά δύσοσμη διαδικασία της τοποθέτησης των μαλακίων σε τεράστιους κάδους ώστε να αποσυντεθούν από τον ήλιο.
Η πιο εκλεπτυσμένη απόχρωση της Τυρρηνικής πορφύρας θεωρείται ότι ήταν ένα προϊόν διπλής διαδικαστικής φάσης. Δύο διαφορετικοί τύποι κοχυλιών βρέθηκαν κοντά στην Τύρο, και οι δύο παράγουν ελαφρώς διαφορετικά χρώματα. Το ύφασμα εμβαπτιζόταν μία φορά σε μια βαφή χρώματος ίντιγκο (μπλε-μωβ) που προερχόταν από τον ένα τύπο των θαλάσσιων κοχυλιών και μία φορά στη μωβ-κόκκινη βαφή του άλλου τύπου.
Η πτώση της Κωνσταντινούπολης το 1453 σηματοδότησε το τέλος της σε μεγάλη κλίμακα παραγωγής της βαφής αυτής, και φθηνότερες βαφές φτιάχτηκαν από άλλες πρώτες ύλες, όπως ριζάρι (ερυθρόδανο ή άλλως ‘ρουβία η βαφική’) και μωβ λειχήνες.
Εκτός από την Τυρρηνική πορφύρα, οι Φοίνικες παρήγαγαν επίσης μια βαφή χρώματος ίντιγκο, που εξαγόταν από ένα στενά συγγενές με τα άλλα είδος θαλάσσιου κοχυλιού. Αυτό το χρώμα ήταν γνωστό ως βασιλικό μπλε ή το μωβ του υακίνθου.
Στα μέσα του 19ου αιώνα, ο William Perkin παρήγαγε ένα συνθετικό πορφυρό χρώμα που έγινε γνωστό ως μωβίνη, φέρνοντας το μωβ στο προσκήνιο και την απόκτησή του από τους απλούς αστούς.
Το διαδραστικό χημικό συστατικό της Τυρρινικής πορφυρής χρωστικής, 6,6′-διβρωμοΐντιγγο, απομονώθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα.
admin is | Topic: ιστορία και χρώματα, μωβ, Φύση και χρώματα, χρωστικές | Tags: None
No Comments, Comment or Ping
Reply to “Κοχυλια και πορφυρα”