xromata.com


Συνεντευξη με τα χρωματα: Μωβ στην χλωριδα

 

Η «Συνέντευξη με τα χρώματα» είναι μια προσπάθεια τακτοποίησης των όσων έχουν ειπωθεί (και θα ειπωθούν) για τα χρώματα, σε μια σειρά, ας πούμε, εύπεπτης διδακτικής ύλης, για όλους όσοι θέλετε να «μάθετε» τα χρώματα και τον κόσμο τους.

Η σειρά έχει την μορφή μιας υποτιθέμενης, διδακτικής, συνέντευξης των χρωμάτων προς τον άνθρωπο.

 

 

 

Συνέντευξη με τα χρώματα

 

[ρνε΄]

 

 

Το Μωβ στο φυτικό βασίλειο

 

[ς΄]

 

-Επανέρχομαι μετά το σύντομο διάλειμμα στο χρώμα μου, το μωβ, και την εμφάνισή μου στα δυο κύρια ένζωα βασίλεια.

Για την εμφάνισή μου στο ζωϊκό αναφερθήκαμε ήδη.

Σειρά έχει η αναφορά στην εμφάνισή μου στο φυτικό βασίλειο, δηλαδή την χλωρίδα.

Στην πανίδα, όπως είδες Άνθρωπε, σπανίζω γιατί ως γνωστόν δεν υπάρχουν μωβ βιοχρωστικές ουσίες σε αυτό το βασίλειο ώστε να το χρωματίζουν με μωβ χρώματα.

Τα μωβ χρώματα στην πανίδα, όπως σου είπα, οφείλονται κατά κύριο λόγο σε δομικούς χρωματισμούς, ήτοι αντανάκλαση των φωτεινών επιστρεφομένων -λόγω μη απορρόφησης από μελανίνες- ακτινοβολιών και τον εξοστρακισμό τους από τις δομικές κατασκευές φτερών, λεπιών και φολίδων, αλλά και στο αίμα κάποιων υποθαλάσσιων οργανισμών, όπως και στο αίμα των θηλαστικών που έχει αποξυγονωθεί και επιστρέφει στην καρδιά για να οξυγονωθεί εκ νέου.

Το αίμα αυτό έχει χάσει την κόκκινη χροιά που του προσδίδει το οξυγόνο.

Λόγω της ελάττωσης αυτής (της μείωσης του κόκκινου χρώματος) το αίμα εμφανίζεται μωβ – μπλε (το χρώμα του αίματος που ρέει μέσα στις φλέβες) και είναι εύκολα ορατό στις φλέβες που βρίσκονται κάτω από το δέρμα.

Εάν θυμάσαι καλά, αυτό στο είχε αναφέρει στην συνέντευξη και το μπλε χρώμα, στην αναφορά του στους «γαλαζοαίματους» και μας είχε πει πως σε κάποιες ιστορικές περιόδους Άνθρωπε, ιδιαίτερα κατά την Αναγέννηση, θεωρούσες το μπλε αυτό αίμα σαν ένδειξη αριστοκρατίας, τόσο που είχε επικρατήσει η μόδα οι γυναίκες -και όχι μόνο- να σχεδιάζουν μπλε φλέβες στους κροτάφους τους και αλλού για να τονίσουν την αριστοκρατική καταγωγή τους.

Στην χλωρίδα, σε αντίθεση με την πανίδα, το μωβ χρώμα υπάρχει άφθονο.

Αυτό οφείλεται στις φλαβόνες, που δυο από τις χρωστικές τους, οι ανθοκυανίνες και οι μπεταλαΐνες ευθύνονται για τους μωβ χρωματισμούς που εμφανίζονται σε άνθη, φύλλα και καρπούς των φυτών.

Οι Flavones (φλαβόνες) ή Flavonoids (φλαβονοειδή) είναι οι λεγόμενες δευτερογενείς φυτικές ουσίες και υπάρχουν σε πολλά φυτά.

Περιέχονται, για παράδειγμα, σε φρούτα, λαχανικά και πολλά όσπρια, καθώς και σε ξηρούς καρπούς και προϊόντα ολικής άλεσης.

Θα μπορούσα να σου μιλήσω αναλυτικά για τις φλαβόνες, αλλά δεν είναι αυτές το θέμα μας.

Σου τις ανέφερα απλώς γιατί κάποιες από αυτές και τις υποκατηγορίες τους (όπως οι ανθοκυανίνες και ανθοκυανιδίνες) είναι υπαίτιες για την εμφάνιση των μωβ και ρόδινων χρωμάτων που υπάρχουν στο φυτικό βασίλειο, σε φρούτα, λαχανικά, φύλλα και σε πολλά άνθη.

Εδώ θα σου αναφέρω κάποια από τα γνωστά σου άνθη που έχουν, μεταξύ άλλων, τέτοια χρώματα.

Πρώτη και καλύτερη σου αναφέρω την λεβάντα, που στα αρχαία ελληνικά ονομαζόταν ‘νάρδος’, με το χαρακτηριστικό άρωμα της, η οποία δεν εμφανίζεται σε άλλα χρώματα πλην των μωβ αποχρώσεων, από τις πιο απαλές έως βαθειές μωβ – ρόδινες χροιές και έχει δώσει το όνομα της σε μια απαλή μωβ – μπλε χροιά, όπως τα απαλότερα χρώματα του λουλουδιού αυτού.

Άλλο ένα άνθος που έχει δώσει το όνομά του σε μια μωβέ απόχρωση, ροζ- μωβ αυτήν την φορά σε αντίθεση με το μωβ – γαλανό της λεβάντας, είναι το κυκλάμινο. Το όνομα της απόχρωσης αυτής μας είναι γνωστό με την γαλλική ονομασία του «σικλαμέν».

Όπως και η λεβάντα, το κυκλάμινο δεν υπάρχει σε άλλα χρώματα, πέρα από τις απαλές μωβ αποχρώσεις του που ποικίλουν από ροζ έως ελαφρογάλανο μωβ.

Βέβαια μιλάμε για τα άγρια αυτοφυή κυκλάμινα της φύσης, γιατί με την ανθρώπινη επέμβαση έχουμε πλέον λευκά έως βαθυκόκκινα καλλιεργημένα κυκλάμινα.

Άλλο ένα λουλούδι που έχει μωβ χρώμα, αλλά και άσπρο ροζ και γαλάζιο, είναι ο υάκινθος (το ζουμπούλι).

Φυσικά τα προαναφερθέντα χρώματα αφορούν στο φυσικό άνθος του υακίνθου γιατί τώρα με την επέμβαση του ανθρώπου και την δημιουργία υβριδίων μπορούμε να βρούμε υάκινθους σε κίτρινο και πορτοκαλί χρώμα, ακόμα και σε μπλε ή βαθύ μωβ.

Το όνομα του ο Υάκινθος το οφείλει στον πανέμορφο νεαρό Υάκινθο, ερωμένο του θεού Απόλλωνα, τον έρωτα των οποίων ζήλεψε ο άνεμος Ζέφυρος.

Έτσι μια μέρα που αγωνίζονταν στην δισκοβολία οι δυο εραστές, ο ζηλιάρης Ζέφυρος φύσηξε αλλάζοντας πορεία στον δίσκο που είχε πετάξει ο Απόλλων και ο δίσκος χτύπησε στο κεφάλι τον νεαρό Υάκινθο αφήνοντας τον νεκρό.

Ο Απόλλων θρηνώντας τον νεκρό νεαρό φίλο του τον μεταμόρφωσε στο ομώνυμο όμορφο και μυρωδάτο λουλούδι.

Άλλο ένα φυτό που οφείλει την ονομασία του στην ελληνική μυθολογία είναι οι Ίριδες.

Η Ίρις, λόγω της πολυχρωμίας που συναντάται, πήρε το όνομά της από την Ίριδα την θεά του Ουράνιου τόξου και των χρωμάτων.

Μπορεί βέβαια να υπάρχουν ίριδες σε διάφορα χρώματα, όμως το κυρίαρχο χρώμα

του λουλουδιού αυτού και των διαφόρων ποικιλιών των ίριδων είναι το μωβ, από το ανοιχτότερο χρώμα έως τις βαθύτερες αποχρώσεις.

Μωβ χρώμα έχουν και τα πέταλα του κρόκου, ο οποίος βρίσκεται και σε κίτρινο, αλλά και σε λευκό χρώμα.

Μωβ χρώμα, ανάμεσα σε άλλα έχουν και οι ανεμώνες.

Άλλα άνθη με μωβ χρώμα είναι οι σφαιρικές ταξιανθίες των άλλιουμ, η σάλβια, οι βέρμπενες, οι καμπανούλες, οι κολομπίνες (Aquilegia spp.), τα δελφίνια, το ρωσικό φασκόμηλο και βεβαίως οι πανσέδες που εμφανίζουν ένα βαθύ βελούδινο μωβ χρώμα.

Έχουμε και αρκετά άλλα λουλούδια με μωβ χρώμα, μεταξύ των οποίων και τα αναρριχώμενα χωνάκια (Morning glory).

Ένα άλλο αναρριχώμενο φυτό που στα άνθη του υπάρχει μωβ χρώμα είναι το φρούτο του πάθους (passion fruit) το γνωστό μας κοινώς ρολόι ή ρολογάκι.

Μωβ είναι το ένα από τα δυο χρώματα της ρουέλιας, το επικρατέστερο, ενώ το δεύτερο χρώμα που μπορεί να έχει το φυτό αυτό είναι το ροζ.

Μωβ είναι και το χρώμα της πασχαλιάς, ενώ οι ορτανσίες που το χρώμα τους κυμαίνεται από ροζ έως γαλάζιο, εμφανίζουν και ενδιάμεσες μωβ αποχρώσεις.

Ο χρωματισμός της ορτανσίας, αλλά και άλλων φυτών, εξαρτάται από το Ph του εδάφους όπου είναι ριζωμένες.

Ένα άλλο λουλούδι που υπάρχει και σε απαλές μωβ αποχρώσεις είναι το τριαντάφυλλο.

Ας μην ξεχνάμε και τις πανέμορφες ρόδινες ή μωβ ορχιδέες.

Ποικιλία μωβ χρωμάτων, από απαλά έως πολύ σκούρα έχουν και οι πετούνιες. Κάποια ήδη δε έχουν τόσο σκούρο χρώμα που μοιάζουν σαν μαύρα, όπως το είδος Phantom petunias.

Στην πραγματικότητα μαύρα λουλούδια (όπως η μαύρη τουλίπα του ομώνυμου διηγήματος) δεν υπάρχουν.

Αυτά που μας φαίνονται μαύρα έχουν πολύ βαθύ μωβ ή κόκκινο χρώμα, τόσο συμπυκνωμένο που δείχνουν σαν μαύρα.

Εάν τα κοιτάξουμε κάτω από έντονο φως και προσέξουμε την αντανάκλαση του, θα δούμε τότε από πιο χρώμα, κυρίως μωβ, προκαλείται η εντύπωση του μαύρου χρώματος.

Το ίδιο συμβαίνει και με τους μαύρους καρπούς.

Μαύρες ελιές δεν υπάρχουν. Τις λέμε μαύρες ενώ στην πραγματικότητα έχουν μια πολύ σκούρα απόχρωση. Ιδιαίτερα οι ελιές Καλαμών καταχωρούνται στους ειδικούς καταλόγους στην κατηγορία των μωβ καρπών.

Το ίδιο και με τα μαύρα φυλλώματα, όπως το Black coral elephant ear κ.α.

Βεβαίως στην εποχή μας μπορούμε να βρούμε και άλλα φυλλώματα (συνήθως αποξηραμένα) με μωβ χρώμα, όπως και άλλα λουλούδια, αλλά αυτά είναι τεχνητώς βαμμένα, οπότε μην παραξενευτείτε εάν δείτε κάπου μωβ γαρύφαλλο ή ό,τι άλλο που δεν εμφανίζεται μωβ στην φυσική του μορφή.

Δεν φανταζόμουν Άνθρωπε πως είχα τόσα πολλά να σου πω για τα μωβ λουλούδια και έχω παραλείψει κάποια από αυτά, όπως τις αφρικάνικες βιολέτες και τις μωβέ αφρικάνικες ή κατ’ άλλους ολλανδικές μαργαρίτες και κυρίως τις ευωδιαστές βιολέτες στις οποίες οφείλεται η άλλη ονομασία του μωβ χρώματος το βιολετί ή βιολέ, όπως και τα άνθη της μολόχας από το λατινικό όνομα της οποίας (malva), όπως σου έχω πει προηγουμένως, ονομάστηκε μωβ το χρώμα αυτό.

Ενώ σκεφτόμουν να αναφερθώ και στους μωβ καρπούς, λέω να διακόψω εδώ και να συνεχίσω με αυτούς αμέσως μετά.

 


is | Topic: Μύθοι και χρώματα, μωβ, Συνέντευξη με τα χρώματα, Φύση και χρώματα, χρωστικές | Tags: None

No Comments, Comment or Ping

Reply to “Συνεντευξη με τα χρωματα: Μωβ στην χλωριδα”