Πως και γιατι επιδρουν τα χρωματα στην ζωη μας (Β)
Πώς και γιατί έχουν επίδραση τα χρώματα
στη ζωή μας;
Από την σειρά του BBC Horizon, και συγκεκριμένα από το ντοκυμαντέρ «Βλέπεις ό,τι βλέπω;» σας παραθέτουμε ένα απόσπασμα για να κατανοήσουμε καλύτερα το πώς και γιατί επιδρούν τα χρώματα στην ζωή μας και γενικότερα στο ζωικό βασίλειο.
BBC Horizon
Βλέπεις ό,τι βλέπω;
Β
Kαθώς η ζωή στην γη εξελισσόταν και άλλαζε, άλλαξε επίσης και ο τρόπος που επεξεργάζονταν τα χρώματα οι πρώιμοι πρόγονοί μας.
Ήταν περίπου πριν 40 εκατομμύρια χρόνια όταν τα πρωτεύοντα ανέπτυξαν στο μάτι ένα άλλο δομικό σύνολο. Αυτό ήταν ευαίσθητο στο κόκκινο και το πράσινο χρώμα.
«Το κύριο πλεονέκτημα της προσθήκης μιας επιπλέον διάστασης στην χρωματική όραση είναι ότι το χρώμα είναι σαν την ομιλία. Είναι σαν να προσθέτεις λέξεις στο λεξιλόγιό σου. Υπάρχει μια ολόκληρη επικοινωνία σε όλο τον βιολογικό κόσμο που εξαρτάται από αυτό το πολύ επεξεργασμένο χρωματο-οπτικό σύστημα».
Ήταν τότε που ήταν χρήσιμο να ξεχωρίζεις τα χρώματα των φρούτων για την διατροφή και τα προειδοποιητικά σήματα της φύσης, όταν αποκτήσαμε τα κόκκινα – πράσινα κωνία.
«Ένα πράγμα που μπορούμε να φανταστούμε, ήταν πως αυτό έδωσε ένα μεγάλο πλεονέκτημα και ήταν υπεύθυνο για την εξάπλωση όλων αυτών των διαφορετικών ειδών πρωτευόντων που βλέπουμε τώρα που έχουν την ίδια ωραία χρωματική όραση όπως και οι άνθρωποι.
Για εμάς, σαν είδος, ο τρόπος που μάθαμε να βλέπουμε τα χρώματα έχει την ιστορία του. Στην ευαισθησία αντίληψης του μπλε – κίτρινου χρώματος προσθέσαμε και αυτήν του κόκκινου – πράσινου, επεκτείνοντας έτσι την χρωματική μας γλώσσα.
Ο Ντάλτον και ο Σαμ είναι δυο κερκοπίθηκοι του είδους squirrel monkey με τους οποίους πειραματίζεται ο καθηγητής Jay για περισσότερα από 4 χρόνια. Όπως όλα τα πιθήκια του είδους τους, όταν έφθασαν στο εργαστήριο του Jay είχαν ελλιπή χρωματική όραση και δεν έβλεπαν τα πράσινα και κόκκινα χρώματα.
Το μεγάλο ερώτημα ήταν αν αυτό (η ελλιπής χρωματική όραση) αλλάζει τον τρόπο που ο εγκέφαλος ερμηνεύει τα σήματα που καταφθάνουν από το μάτι, ώστε να μπορούν να έχουν εμπειρία της χρωματικής όρασης όπως την έχει ο άνθρωπός;
Η ομάδα του καθηγητή έκανε κάτι αξιοσημείωτο σ’ αυτά τα πιθηκάκια. Πρόσθεσε στα μάτια τους τα κωνία (τους αισθητήριους υποδοχείς) που τους έλλειπαν, που τους επέτρεψαν να βλέπουν τα κόκκινα και πράσινα χρώματα που έως τότε δεν μπορούσαν να τα δουν. Ο καθηγητής ήθελε να διαπιστώσει εάν αυτά τα νέα προστιθέμενα κωνία στα μάτια τους θα τους επέτρεπαν να δουν νέα χρώματα. Όλως ξαφνικά έγιναν ικανά να ξεχωρίζουν τις κόκκινες και πράσινες βούλες μέσα σε ένα περιβάλλον από γκρίζες.
«Ίσως κάτι που μας εξέπληξε περισσότερο, πέρα από το γεγονός της αποτελεσματικότητας του εγχειρήματος, ήταν ότι φάνηκε πως αυτή η νέα χρωματική αίσθηση λειτούργησε αμέσως και κατά κάποιο τρόπο το μυαλό τους ήταν σε θέση να το αντιληφθεί αυτομάτως».
Αυτό που αυτή την στιγμή ο Jay μπορούσε να μελετήσει στο εργαστήριό του ήταν κάτι που συνέβη πριν περίπου 40 εκατομμύρια χρόνια.
Με την νέα αντίληψη των κόκκινων και πράσινων χρωμάτων ο Ντάλτον και ο Σαμ μπορούσαν για πρώτη φορά να ξεχωρίσουν και να δείξουν τις πράσινες και κόκκινες κουκίδες πάνω στην οθόνη. Όταν δε ερχόταν η κρίσιμη ώρα του ταΐσματος, μπορούσαν να συσχετίσουν τα χρώματα με φαγητά διαφορετικών χρωμάτων. Απέκτησαν λοιπόν την ικανότητα να διαχωρίζουν με τα επιπλέον χρώματα περισσότερα αντικείμενα και άλλαξε η ζωή τους, λέγοντας πχ. «Ω! αυτό το κόκκινο φαγητό μου αρέσει, άρα μου αρέσει το κόκκινο».
Αυτό είναι το κλειδί για το πώς τα χρώματα συνδέθηκαν με τα συναισθήματα. Εάν στις μαϊμούδες άρεσαν τα κόκκινα φρούτα, τότε έμαθαν να συσχετίζουν το κόκκινο χρώμα γενικότερα με την ευχαρίστηση. Αυτό σημαίνει για την δική μας αίσθηση των χρωμάτων ότι τα παλαιότερα χρώματα που μάθαμε (αντιλαμβανόμασταν) –μπλε και κίτρινο- έχουν ενσωματωμένες συναισθηματικές συνδέσεις. Όσο για τις σχέσεις μας με το κόκκινο και το πράσινο ήταν κάτι που έπρεπε να το μάθουμε.
«Πιστεύω ότι ίσως η όραση του κόκκινου – πράσινου είναι πολύ διαφορετική από την όραση του μπλε – κίτρινου που είναι ριζωμένη μέσα μας». Ότι αυτά τα συναισθήματα καθοδηγούνται από κάτι με το οποίο γεννηθήκαμε. Είναι γεγονός ότι τα μπλε επιφέρουν ηρεμία. Γι’ αυτό οι άνθρωποι έχουν ισχυρή διάκριση μεταξύ των ψυχρών και των θερμών χρωμάτων, όπως την αντίθεση πράσινου – κόκκινου, γιατί αυτά είναι πολύ βαθειά συναισθήματα με τα οποία όλοι γεννηθήκαμε. Ενώ το κόκκινο – πράσινο είναι κάτι καινούργιο το οποίο είναι μια λειτουργία του εγκεφαλικού μας φλοιού και είναι μια μαθησιακή διεργασία, μια λίγο διαφορετική επεξεργασία μέσα στο κεφάλι μας, αλλά χρειάζεται μια ολόκληρη ζωή για να συσχετίσουμε τα διαφορετικά χρώματα με το πραγματικό τους νόημα. Αυτό αποδεικνύει ότι όλα τα χρώματα δεν είναι ίσα. Το μπλε εμβαθύνει στις πρωταρχικές μας εξελικτικές ανταποκρίσεις. Το κόκκινο και το πράσινο είναι χρώματα που πρέπει να τα μάθουμε.
«Νομίζω ότι για όλους μας, ο λόγος που βλέπουμε το κόκκινο σαν το ίδιο είναι επειδή έχουμε μοιραστεί εμπειρίες. Κόκκινο είναι το χρώμα του κραγιόν, το χρώμα του αίματος, κόκκινα είναι τα σήματα και τα φώτα της τροχαίας που μας σταματάνε και πράσινο είναι το χρώμα των λειβαδιών».
Ουσιαστικά, η πρωταρχική μας εμπειρία αυτών των χρωμάτων ήταν άρρηκτα συνδεδεμένη με την απόλαυση και τον πόνο. Το να βλέπουμε αυτά τα χρώματα σημαίνει ότι μπορούμε να λειτουργούμε πιο επιτυχώς στον κόσμο. Αυτό έχει παραμείνει μαζί μας έως σήμερα. Αλλά αυτή η νέα κατανόηση του γιατί τα διαφορετικά χρώματα έχουν τόση επίδραση στην ζωή μας εγείρει άλλα βασικά ερωτήματα.
admin is | Topic: Αυτοί που ασχολήθηκαν με το χρώμα, Δυσχρωματοψία, Ηλεκτρομαγνητικό φάσμα και Φως, Κίτρινο, κόκκινο, λειτουργίες όρασης χρωμάτων, μπλε, Πράσινο, Φύση και χρώματα | Tags: None
No Comments, Comment or Ping
Reply to “Πως και γιατι επιδρουν τα χρωματα στην ζωη μας (Β)”