Πορτοκαλι, πρωτο και εσχατο
Πορτοκαλί, το πρώτον και το έσχατον
Κάτι αξιοπερίεργο συμβαίνει με το πορτοκαλί χρώμα, το ένα από τα έξι χρώματα του φάσματος, πιο συγκεκριμένα το ένα από τα τρία παράγωγα, δευτερογενή χρώματα, αυτό που ο άνθρωπος μπόρεσε να το «δει» και εννοήσει σαν ιδιαίτερο (ξεχωριστό από τα άλλα) χρώμα, αρκετά πρόσφατα, δηλαδή από τον μεσαίωνα και ύστερα.
Και όμως, όπως μας αποκάλυψε τελευταίως η επιστήμη, είναι το πρώτο χρώμα που αντιλήφθηκαν οι έμβιοι μονοκύτταροι οργανισμοί πριν εξελιχθούν σε ό,τι εξελίχθηκαν και αναπτύξουν τα κατάλληλα οπτικά όργανα για να αντιλαμβάνονται (βλέπουν) το φως και τα χρώματα.
Για την ακρίβεια, είναι ένα από τα δυο χρώματα, από το πρώτο χρωματικό ζεύγος ακτινοβολιών, το οποίο μπορούσαν να αντιληφθούν και να αντιδρούν προς αυτό.
Το άλλο, το δεύτερο χρώμα του πρωταρχικού αυτού ζεύγους, ήταν το μπλε, που παραδόξως κι’ αυτό είναι το τελευταίο από τα τρία βασικά χρώματα που εννοήθηκε από τον άνθρωπο, αρκετά πρόσφατα και αυτό, ενώ ακόμα και τώρα, σε αρκετές γλώσσες (όπως τα ιαπωνικά και άλλες) δεν έχει αποσαφηνιστεί η έννοιά του (και ύπαρξή του) από αυτήν του πράσινου.
Όπως θα διαβάσετε και πιο κάτω, στον σύνδεσμο που σας παραθέτουμε, ο καθηγητής Jay Neitz, μετά από πολυετείς έρευνες διατύπωσε τα εξής:
Οι πρώτοι οργανισμοί, μακρινοί πρόγονοί μας, όπως και όλων των άλλων πλασμάτων, ήταν μονοκύτταροι οργανισμοί που ζούσαν στα βάθη των θαλασσών. Η ζωή στην γη εξαρτιόταν από την ηλιακή ενέργεια, την οποία έπρεπε να συλλέγουν αυτοί οι μονοκύτταροι οργανισμοί από τα μεγαλύτερα μήκη κύματος φωτός, δηλαδή τα κίτρινα, τα πορτοκαλιά και τα κόκκινα, αλλά έπρεπε επίσης να είναι ικανοί να αποφεύγουν ορισμένα μήκη κυμάτων ακτινοβολιών, καταστρεπτικών γι’ αυτούς, όπως οι υπεριώδεις ακτινοβολίες.
Στην μέση της ημέρας, όταν είναι εντονότερες οι πορτοκαλοκίτρινες ακτινοβολίες, μαζί τους όμως και οι υπεριώδεις, οι μονοκύτταροι αυτοί οργανισμοί έφευγαν μακριά από την επιφάνεια του νερού για να τις αποφύγουν.
Οι πορτοκαλοκίτρινες ακτινοβολίες του φωτός σηματοδοτούσαν προς τους οργανισμούς αυτούς τον κίνδυνο. Την αυγή και το δειλινό που οι ακτινοβολίες αυτές είναι σε ύφεση, οι οργανισμοί ανέβαιναν στην επιφάνεια για να συλλαμβάνουν την απαραίτητη γι’ αυτούς ενέργεια από το φως. Έτσι, καταλήγει ο καθηγητής, οι πρώτες χρωματικές ευαισθησίες των πρωτόγονων ζωικών οργανισμών ήταν ένα απλό διχρωματικό σύστημα –κίτρινο – μπλε-.
Καλά μας τα λέει ο καθηγητής, με μια μικρή διαφορά, ότι το διχρωματικό σύστημα που αναφέρει δεν είναι ακριβώς κίτρινο – μπλε, αλλά πορτοκαλί – μπλε, γιατί τα ζεύγη που σχηματίζουν διχρωματικά συστήματα αποτελούνται από ένα βασικό χρώμα και το συμπληρωματικό του, και στην περίπτωσή μας συμπληρωματικό του μπλε είναι το πορτοκαλί.
Εξ άλλου, αναφερόμενος στην ενέργεια των μεγαλυτέρων μηκών κύματος, που τα προσδιορίζει σαν κίτρινα, πορτοκαλιά και κόκκινα, σαφώς αναφέρεται στο πορτοκαλί που είναι η μίξη τους.
Η αναφορά του κίτρινου χρώματος (αντί του πορτοκαλί) στο πρώτο διχρωματικό σύστημα που έγινε αντιληπτό από τους πρωτόγονους οργανισμούς, έχει τον ιδιαίτερο λόγο της, οι λεπτομέρειες του οποίου θα μας απομακρύνουν από την ουσία αυτού του άρθρου. Αρκεί μόνο να πούμε πως το κοντινότερο προς το φως χρώμα είναι το κίτρινο, ενώ το πλησιέστερο στο σκότος, το μπλε και ότι ο καθηγητής ασχολούμενος με τις χρωματικές ακτινοβολίες αναφέρεται σε ένα συμπληρωματικό ζεύγος του πρότυπου συστήματος χρωματικών ακτινοβολιών RGB.
Έτσι λοιπόν, το πορτοκαλί χρώμα είναι το πρώτο που αντιληφθήκαμε σαν μονοκύτταροι οργανισμοί. Όμως ύστερα, εμείς και πολλά άλλα παρόμοιά μας θηλαστικά, λίγο μετά την εξέλιξή μας σε τετραχρωματικά όντα (με την οργανική οπτική αντίληψη του ζεύγους κόκκινων και πράσινων ακτινοβολιών), χάσαμε την δυνατότητα οργανικής (κωνιακής) αντίληψης της πορτοκαλί ακτινοβολίας και μεταπέσαμε στην τριχρωμία.
Το τέταρτο βασικό χρώμα που βλέπουν οι ελάχιστοι τετραχρωματικοί άνθρωποι που έχουν ανακαλυφθεί, εντοπίζεται στην θέση της πορτοκαλί ακτινοβολίας, πράγμα που σημαίνει πως αν το ανθρώπινο είδος εξελιχθεί και πάλι σε τετραχρωματικό θα βλέπει το πορτοκαλί σαν το τέταρτο βασικό χρώμα.
[Ένας τετραχρωματικός άνθρωπος μπορεί να βλέπει έως 100 εκατομμύρια αποχρώσεις σε σχέση με τα έως 10 εκατομμύρια που βλέπει ένας φυσιολογικός τριχρωματικός άνθρωπος].
Πορτοκαλί λοιπόν, το χρώμα του παρελθόντος και του μέλλοντος.
Ιδού λοιπόν γιατί στον τίτλο αυτού του άρθρου αναγράφεται το πορτοκαλί σαν το πρώτο και το έσχατο χρώμα.
Επιπλέον, ενώ ήταν η πρώτη ακτινοβολία που αντιληφθήκαμε είναι η τελευταία από τις ακτινοβολίες του φάσματος που εννοήσαμε και καταλάβαμε πως πρόκειται για ένα διαφορετικό χρώμα, ενώ μέχρι τότε το συγχέαμε πότε με το κίτρινο και πότε με το κόκκινο.
Η ονομασία που του δώσαμε, τότε που το διαχωρίσαμε σαν ξεχωριστό χρώμα, κάπου εκεί στον μεσαίωνα περίπου, συμβαδίζει με την πορεία του φρούτου από το οποίο πήρε το όνομά του και θα ασχοληθούμε με το θέμα αυτό σε ένα επόμενο άρθρο.
admin is | Topic: εννοιολογία, Κίτρινο, λειτουργίες όρασης χρωμάτων, μπλε, Πορτοκαλί, Φύση και χρώματα | Tags: None
No Comments, Comment or Ping
Reply to “Πορτοκαλι, πρωτο και εσχατο”