xromata.com


Επιθετα για το μπλε

 

Η λεκτική καταγωγή των αρχαίων και σύγχρονων ελληνικών χρωματικών επιθέτων.

 

Επίθετα για το Μπλε χρώμα


 

Αυτή είναι μια σειρά άρθρων για να εξετάσουμε την προέλευση των επιθετικών προσδιορισμών της ελληνικής γλώσσας που χαρακτηρίζουν τις διάφορες χρωματικές έννοιες.

Μετά το άσπρο – μαύρο, το κόκκινο, το πράσινο και το κίτρινο, σειρά έχει το μπλε χρώμα.

 

 

Για την καταγωγή των ελληνικών επιθέτων που σχετίζονται με το μπλε χρώμα δεν έχουμε να πούμε πολλά πράγματα. Πρόκειται για μια χρωματική έννοια σχετικά νέα στην ελληνική γλώσσα. Η ίδια η λέξη ΜΠΛΕ που χαρακτηρίζει την ομάδα αυτών των χρωμάτων είναι ξενόφερτη και την χρησιμοποιούμε σαν επίθετο χωρίς κατάληξη γένους. Λέμε ο μπλε (ουρανός), η μπλε (ποδιά), το μπλε (μελάνι).

 

 

Πριν συνεχίσουμε καλό είναι να ρίξουμε μια ματιά σε παλαιότερο άρθρο σχετικό με τις ονομασίες του μπλε χρώματος:

http://xromata.com/?p=5488

 

 

 

Τα επίθετα που υπάρχουν σήμερα στην ελληνική γλώσσα για το μπλε χρώμα είναι τα ΚΥΑΝΟΥΣ, κυανή, κυανό και ΓΑΛΑΝΟΣ ή ΓΑΛΑΖΙΟΣ, γαλανή ή γαλάζια, γαλανό ή γαλάζιο λέξεις που προέρχονται από το ορυκτό κάλαϊς ή την προσομοίωση της γαλήνιας θάλασσας με το γάλα και εννοούν το ανοιχτόχρωμα φωτεινό μπλε χρώμα.

 

 

Επίσης υπάρχει το αναφερόμενο από τον Αριστοτέλη επίθετο ΚΥΑΝΟΕΙΔΗΣ που η κατάληξή του σε –ΕΙΔΗΣ σημαίνει προσομοίωση προς τον κύανο, επιβεβαιώνοντας έτσι την άποψη πως ο αναφερόμενος από τον Όμηρο κύανος δεν έχει να κάνει με χρώμα, αλλά με κάποιο μέταλλο.

[Στο παρεξηγημένο ΓΛΑΥΚΟΣ, που από πολλούς μεταφράζεται σαν γαλανός, θα αναφερθούμε σε προσεχές άρθρο].

 

 

Στη σύγχρονη ελληνική γλώσσα έχουν σχηματισθεί τα επίθετα θαλασσής, ζαφειρένιος σε σχέση με το χρώμα της θάλασσας και του ζαφειριού, όπως επίσης τα ιδιωματικά και όχι σε ευρεία χρήση, μπλάβος, περουζένιος, καλάινος.

Η ευρέως χρησιμοποιουμένη σήμερα λέξη μπλε, που ενέχει και θέση επιθέτου, έχει τις ρίζες της στο αρχαίο γερμανικό blao, απ’ όπου και το σύγχρονο γερμανικό blau, το ολλανδικό blauw, το αγγλικό blue και το γαλλικό bleu.

 

 


is | Topic: εννοιολογία, μπλε | Tags: None

No Comments, Comment or Ping

Reply to “Επιθετα για το μπλε”