Αυτοι που μας εμαθαν τα χρωματα [4]: Πολυγνωτος
Για να γνωρίζουμε όσα ξέρουμε μέχρι σήμερα για τα χρώματα και τον κόσμο τους, που, παρά την πληθώρα γνώσεων που έχει συγκεντρώσει ο Άνθρωπος έως σήμερα, έχουμε ακόμα να μάθουμε πάρα πολλά, κάποιοι κατά την ιστορία της ανθρωπότητας ασχολήθηκαν με το θέμα χρώμα.
Ελάχιστοι από αυτούς ασχολήθηκαν με τα χρώματα γενικότερα, οι περισσότεροι ειδικά με κάποιο συγκεκριμένο θέμα των χρωμάτων που τους ενδιέφερε, ενώ άλλοι ασχολήθηκαν με τον φορέα τους, το φως ή το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα (φορέα του ορατού φωτός).
Σε αυτήν την σειρά άρθρων, υπό τον γενικό τίτλο
ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΜΑΘΑΝ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
θα δούμε τί έχει γραφεί, με χρονολογική σειρά, σε δυο αξιόλογους ιστότοπους που έχουν ασχοληθεί με τους ανθρώπους αυτούς.
Ο ένας είναι ο ιστότοπος http://www.color-theory-phenomena.nl/08.00.html που αναφέρεται συνοπτικά στον καθένα τους, ενώ ο άλλος που αναφέρεται κάπως αναλυτικότερα είναι ο ιστότοπος http://www.colorsystem.com/?page_id=31&lang=en
ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΜΑΘΑΝ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ
[4]
Για να παρακολουθήσετε την σειρά άρθρων υπό τον γενικό τίτλο ‘ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΜΑΣ ΕΜΑΘΑΝ ΤΑ ΧΡΩΜΑΤΑ’ καλό θα είναι να διαβάσετε τo εισαγωγικό 1ο άρθρο που θα βρείτε στον σύνδεσμο http://xromata.com/?p=11228
Πολύγνωτος
Στον Αριστοτέλη αναφερθήκαμε στα μόλις προηγούμενα άρθρα.
Εκτός αυτών, μια πλειάδα άρθρων για τον βίο του και την περί χρωμάτων θεωρία του, καθώς και για τον μαθητή του Θεόφραστο, έχουν ήδη δημοσιευτεί στον ιστότοπό μας.
Μπορείτε να τα βρείτε και διαβάσετε ανατρέχοντας στην τρίτη στήλη της σελίδας μας, στο ‘κουτάκι’ Select Category, επιλέγοντας την κατηγορία ‘ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΑΝ ΜΕ ΤΟ ΧΡΩΜΑ’
Στην συνέχεια θα αναφερθούμε σε κάποιον που έζησε στην Αθήνα κι’ αυτός, την ίδια εποχή με τους Πλάτωνα και Αριστοτέλη, στον ζωγράφο Πολύγνωτο, ο οποίος όπως είπαμε στο εισαγωγικό μας άρθρο, παραλείπετε από τους καταλόγους των δυο προαναφερόμενων ιστοτόπων στους οποίους βασίζεται κατά κύριο λόγο η σειρά αυτή.
Ο Πολύγνωτος του οποίου η συμβολή στην ανάπτυξη της κλασσικής ζωγραφικής ήταν καθοριστική, ήταν ζωγράφος της αρχαίας Ελλάδας, που καταγόταν από τη Θάσο και έζησε τον 5ο αι. π.Χ. Ήταν γιος και μαθητής του ζωγράφου Αγλαοφώντα και εργάστηκε στην Αθήνα, όπου απέκτησε μεγάλη φήμη, από το 480 μέχρι το 445 π.Χ.
Έφυγε απ την πατρίδα του νωρίς και πήγε πρώτα στις Πλαταιές και μετά στους Δελφούς από 479-462 πχ.
Το 462 πχ οι Αθηναίοι καταλαμβάνουν την Θάσο. Ο Κίμων τον προσκαλεί στην Αθήνα και συνδέεται φιλικά και με τον Κίμωνα και με την αδελφή του Ελπινίκη.
Έμεινε μετά από αυτό μόνιμα στην Αθήνα και οι Αθηναίοι τιμής ένεκα τον ανακηρύσσουν Αθηναίο Πολίτη.
Πέθανε περί τα έτη 425-420 πχ.
Ο Αριστοτέλης τον αποκαλεί «αγαθόν ηθογράφον».
Από τα έργα του τίποτε δε διασώθηκε, ωστόσο αναφέρονται και περιγράφονται με πολλές λεπτομέρειες από τον Παυσανία. Εκτός από τον Αριστοτέλη, επίσης ο Πλίνιος, ο Φιλόστρατος, ο Αιλιανός και ο Λουκιανός αναφέρουν και εκφράζουν ευμενείς κρίσεις για τα έργα του
Ο Πολύγνωτος ζωγράφισε πάνω σε ξύλινους πίνακες, σε τοίχους και πάνω σε μάρμαρα, χρησιμοποιώντας την εγκαυστική τέχνη.
Σ` αντίθεση με τους αρχαϊκούς καλλιτέχνες που παρέθεταν τις διάφορες σκηνές σαν σε ζωφόρο, ο Πολύγνωτος. προσπάθησε να συνενώσει τις διάφορες μορφές σε μια μόνο σκηνή, ζωγραφίζοντάς τες πάνω σε διάφορες γραμμώσεις, που υποδήλωναν τη διαφοροποίηση του χώρου και το ανάγλυφο του εδάφους.
Ο Πολύγνωτος, μαζί με τον Μίκωνα, έκαναν τα σημαντικότερα βήματα στην ζωγραφική παρουσίαση του διαστήματος και του χώρου.
Σύμφωνα με τις μαρτυρίες του Πλίνιου, ήταν ο πρώτος που ζωγράφισε γυναίκες με διαφανή ρούχα και έδωσε έκφραση στα πρόσωπα απεικονίζοντας τα στόματα μισάνοιχτα, ενώ μέχρι τότε οι αρχαϊκοί καλλιτέχνες ζωγράφιζαν ανέκφραστα και δύσκαμπτα πρόσωπα.
Όπως αναφέρει ο Αριστοτέλης, ζωγράφιζε τους ανθρώπους πιο όμορφους και πιο ηθικούς.
Σύμφωνα με τις κρίσεις του Αιλιανού ο Πολύγνωτος. ζωγράφιζε με ακρίβεια και φρόντιζε να αποδίδει το πάθος και το ήθος των προσώπων.
Η τέχνη του είχε μεγάλη επίδραση στις διάφορες αγγειογραφίες της εποχής του. Σύμφωνα με τις πηγές, έργα του Πολύγνωτου υπήρχαν στην Ποικίλη Στοά (Ιλίου Πέρσις), στο ναό της Αρείας Αθηνάς (η παράσταση του φόνου των μνηστήρων από τον Οδυσσέα), στους Δελφούς (η παράσταση των Επτά επί Θήβας), στην Πινακοθήκη των Προπυλαίων της Ακρόπολης (ζωγραφιές του Οδυσσέα και του Φιλοκτήτη, του Ορέστη και του Αίγισθου, αναπαραστάσεις της αρπαγής του Παλλάδιου, της θυσίας της Πολυξένης κ.ά).
Η σημαντικότερη όμως προσφορά του Πολύγνωτου ήταν η αναλυτική χρήση των χρωμάτων με τα οποία δουλεύει η φύση ως επί το πλείστον στο υλικό της μέρος (και όχι στο ψευδαισθησιακό, όπως το χρώμα της θάλασσας και του ουρανού που ενώ είναι διαφανή στην πραγματικότητα, φαίνονται γαλάζια, μπλε).
Τα καθαρά και έντονα χρώματα πχ κόκκινο, κίτρινο, μπλε κλπ, υπάρχουν στο υλικό μέρος της φύσης σε αναλογία μικρότερη του 1/1000.
Η ζωγραφική όφειλε να μιμείται τον χρωματικό τρόπο της φύσης. Πρόκειται για την περίφημη «Πολυγνώτεια τετραχρωμία». Τα χρώματα αυτά είναι: το άσπρο, το μαύρο, το κεραμιδί (χοντροκόκκινο), η ώχρα και όλα τα παράγωγά τους (το γκρι, το καφέ, το πράσινο, το κίτρινο, το πορτοκαλί, το ροζ, κλπ.).
Χρησιμοποιούσε μόνο τα τέσσερα κύρια κατ’ αυτόν χρώματα: μαύρο, άσπρο, κίτρινη ώχρα, κόκκινο και τις αποχρώσεις τους, γιατί δεν ήθελε να εντυπωσιάζει τον θεατή με δυνατούς χρωματισμούς.
Ο Πλάτωνας επίσης, αναφέρει ότι αν ζωγραφίζοντας κανείς ένα πρόσωπο δεν χρησιμοποιήσει Πολυγνώτεια χρώματα, αλλά κάποια άλλα, θα χάσει την φυσική χροιά του ανθρώπινου προσώπου.
Η χρήση των «Πολυγνώτειων χρωμάτων» χαρακτηρίζει ολόκληρη την αρχαία Ελληνική ζωγραφική (Αρχαϊκή, κλπ) αιώνες πριν τον Πολύγνωτο. Η προσφορά του Πολύγνωτου έγκειται στην μεγαλύτερη ανάλυση των χρωμάτων αυτών, δηλαδή στην παραγωγή περισσότερων χρωματικών διαβαθμίσεων πάνω σε αυτή την χρωματική κλίμακα.
Τα χρώματα αυτά, αποδίδουν την αίσθηση της συνέχειας και της ενότητας της συμφωνίας και της συνοχής και γι’ αυτό αποτελούν την αναγωγή στο Εν, στην συμπαντική ενότητα (το Εν ταυτίζεται με τον Δία, τον Θεό, τον Νου, την Ειμαρμένη, αλλά και με πολλά άλλα ονόματα με τα οποία επονομάζεται αυτή η ανώτατη θεότητα του παντός όπως μας λέει ο Ζήνων ο Κιτιεύς).
Δίκαια λοιπόν έχει αποκληθεί και «τετραχρωμία της Φιλότητας (Αγάπης)» καθώς αυτή είναι η αναγωγή προς την μία των πάντων αρχή, η ένωση με το πάν, με το Έν.
Η Πολυγνώτειος χρωματική κλίμακα χρησιμοποιείται ακόμα και σήμερα από διάφορους γνωστούς ζωγράφους.
admin is | Topic: Αυτοί που ασχολήθηκαν με το χρώμα, Ζωγράφοι και ζωγραφική, ιστορία και χρώματα | Tags: None
No Comments, Comment or Ping
Reply to “Αυτοι που μας εμαθαν τα χρωματα [4]: Πολυγνωτος”