xromata.com


Εντομα και κοκκινες βαφές (β)

 

Βαφές και χρωστικές από το ζωικό και φυτικό βασίλειο.

[4]

Έντομα και κόκκινες βαφές (β)

 

 

Προ καιρού ξεκινήσαμε την σειρά «βαφές και χρωστικές από το ζωικό και φυτικό βασίλειο και σταματήσαμε στο 3ο άρθρο της σειράς http://xromata.com/?p=10529

σχετικό με τις κόκκινες βαφές που εξάγονται από έντομα.

Συνεχίζουμε από το σημείο που μείναμε, με την πολωνική κοχενίλλη.

 

 

 

Η πολωνική κοχενίλλη (Porphyrophora polonica), όπως οι κερμίδες και τα κοξινέλ, είναι αδύνατα, παρασιτικά έντομα. Ζουν στις ρίζες των διαφόρων βοτάνων -ειδικά του πολυετούς σκλήρανθου- που βρίσκονται στην Κεντρική Ευρώπη και σε άλλα μέρη της Ευρασίας.

 

 

Χρησιμοποιήθηκε από τον Μεσαίωνα στην Ουκρανία, τη Λιθουανία και την Ανατολική Ευρώπη για να συμπληρώσει ή να αντικαταστήσει το σπάνιο και δαπανηρό κόκκινο καρμίνιο.

H συγκομιδή τους γινόταν λίγο πριν φτάσουν τα θηλυκά στο στάδιο ωριμότητας, συνήθως γύρω από την ημέρα του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, γι’ αυτό και η βαφή έγινε γνωστή σαν το ‘αίμα του Αγίου Ιωάννη’.

Η πολωνική κοχενίλλη χρησιμοποιήθηκε για τη βαφή μιας ποικιλίας φυσικών υφασμάτων. Η ίδια η χρωστική ουσία περιέχει καρμινικό οξύ, με μικρές ποσότητες κερμεζικού οξέος.

Η σημερινή σπανιότητα της πολωνικής κοχενίλλης και του φυτού που την φιλοξενεί, μπορεί να εντοπιστεί σε εκτεταμένη συγκομιδή κατά τη διάρκεια των αιώνων. Αντί να συλλέγουν μόνο τις προνύμφες, οι θεριστές ξερίζωναν ολόκληρο το φυτό. Μέχρι την εισαγωγή της κοχενίλλης από την Αμερική τον 16ο αιώνα, η πολωνική έντομο – κοχενίλλη ήταν ένα σημαντικό εμπόρευμα.

 

 

Τα έντομα Lac (λάκη = είδος κοκκοειδούς εντόμου όπως οι κερμίδες) δημιουργούν μια κόκκινη βαφή πολύ παρόμοια με εκείνη των κοχενιλλικών και κερμιδικών εντόμων, αλλά είναι επίσης γνωστά για την έκκριση μιας υαλώδους ρητίνης, την shellac (είδος λάκκας) που τα θηλυκά εκκρίνουν πάνω στα δέντρα των δασών στην Ινδία και την Ταϋλάνδη.

 

 

Επίσης, τα έντομα του είδους Laccifer lacca ή Kerria lacca εκκρίνουν μια ρητίνη με την οποία περιβάλλονται για να προστατευθούν μεταξύ της εκκόλαψης και της ωρίμασης σε ενήλικες. Βρίσκονται σε τεράστιες αποικίες σε μια ποικιλία δένδρων στη Νοτιοανατολική Ασία.

Η επίστρωση από ρητίνη που περιβάλλει τα έντομα) αποξέεται από τα δέντρα. Η υδατοδιαλυτή χρωστική ουσία, η οποία προέρχεται κυρίως από το σώμα του εντόμου, λαμβάνεται με υδατική εκχύλιση. Η βαφή αποτελείται από λακκαϊκό οξύ ή ανάλογα λακκαϊκού οξέος.

Το υπόλειμμα υποβάλλεται σε επεξεργασία Η μεταποιημένη γομαλάκκα έχει μικρότερες ποσότητες λακκαϊκών οξέων, αλλά περιέχει την αδιάλυτη στο νερό κίτρινη χρωστική ουσία ερυθρολακκίνη, η οποία συμπυκνώνεται στην εκκρινόμενη ρητίνη.

 

 

Η παραγωγή της shellac, της μόνης εμπορικής φυσικής λάκκας, ξεπέρασε την παραγωγή της βαφής προς τα τέλη του 19ου αιώνα, όταν οι συνθετικές βαφές έγιναν ευρέως διαθέσιμες.

Όσο πιο καθαρή είναι η λάκκα, τόσο υψηλότερη είναι η ποιότητά της.

 

 

Η shellac χρησιμοποιείται σε πλήθος εφαρμογών, όπως βερνίκια, βαφές, μελάνια εκτύπωσης, κερί σφράγισης, χάπια, γλυκά και σοκολάτες.

Η Shellac χρησιμοποιήθηκε για την παραγωγή δίσκων βινυλίου και για να χρωματίσει τις ινδικές στρατιωτικές στολές. Βρίσκεται ακόμη σε ανατολίτικες βαφές χαλιών. Η στιλπνότητα της ενισχύει την εμφάνιση ξηρών καρπών, φρούτων, λαχανικών, χρησιμοποιείται ακόμη και στα ζελέ. Το Shellac διατίθεται σε αποχρώσεις από κίτρινο έως βαθύ πορτοκαλί και μπορεί να λευκανθεί.

 

 

Οι βαφές λάκκας χρησιμοποιούνται σε διάφορους τομείς, πολύ παρόμοιους με εκείνους στους οποίους χρησιμοποιείται οι βαφές από κοξινέλ. Φυσικά υφάσματα όπως μαλλί και μετάξι βάφονται με λάκκες, χρησιμοποιούνται σε καλλυντικά δέρματος και έχουν φαρμακευτικές εφαρμογές.

 

 

Οι Κινέζοι παραδοσιακά χρησιμοποιούν λάκκες για βαφή δερμάτινων. Με προσθήκη σταθεροποιητικών ουσιών, το χρώμα της λάκκας μπορεί να προσαρμοστεί σε αποχρώσεις του κόκκινου, από ιώδες έως καφέ.

 

 

Η λάκκα και τα παράγωγά της παράγονται ακόμη σήμερα, κυρίως στην Ινδία, την Ταϊλάνδη και τη Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας. Παραγωγοί μικρότερης κλίμακας είναι το Μπαγκλαντές, η Μιανμάρ, το Βιετνάμ και η Σρι Λάνκα.


is | Topic: βαφές, Διατροφή και χρώμα, κόκκινο, Φύση και χρώματα, χρωστικές | Tags: None

No Comments, Comment or Ping

Reply to “Εντομα και κοκκινες βαφές (β)”